Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 
 

Prof Dr İrfan Serdar Arda

http://blog.milliyet.com.tr/driserdararda

14 Kasım '13

 
Kategori
Çocuk Sağlığı
 

Çocuklarda polikistik over sendromu

Çocuklarda polikistik over sendromu
 

Günümüzde, özellikle kilolu kız çocuklarında olmak üzere, polikistik over sendromu çocuklarda giderek artan sıklıkta görülmektedir.


Polikistik over sendromu nedir?

Polikistik over sendromu, yumurtalık içinde çok sayıda kistlerin olması demektir. Üreme çağı içerisinde, yani ergenlik döneminden başlayarak menopoza kadar geçen süre içerisinde görülür. İleri yaşlarda kısırlığın en önemli nedenleri arasında olan polikistik over sendromu, günümüzde ergenlik çağındaki kız çocuklarında giderek daha sık olarak görülmektedir.


Polikistik over sendromu nasıl oluşur?

Dişilik hormonları olan östrojen, progesteron ile erkeklik hormonu olan testosteron, her iki cinste de belli oranlarda üretilir. Polikistik over sendromunda, testosteron olması gerekenden çok daha yüksek düzeydedir. Fazla salgılanan bu hormon, yumurtalığın olağan işlevini bozarak her ay küçük bir kist içinde olgunlaşan yumurtanın atılmasını ve kistin boşalmasını engeller. Bu olay birkaç kez yinelendiğinde yumurtalık içinde çok sayıda ve değişik boyutlarda kistler oluşur.  


İnsülin hormonunun yüksek olması ya da insüline direnç gelişmesi da, aynı zamanda yumurtalıklardan daha fazla testosteron salgılanmasının diğer bir nedenidir.  Bu aynı zamanda obeziteye de yol açar. Bu nedenle, aşırı kilolu çocuklarda bu sendrom daha sık olarak görülür. Yumurtalıktan salgılanan hormonlar beyinden salgılanan düzenleyici hormonların (FSH, LH) denetimi altındadır. Beyin düzeyinde ortaya çıkabilecek sorunlar, bu hormonların salgılanma düzenini bozarak polikistik over sendromu gelişimine neden olabilir.


Son yıllarda, polikistik over sendromunun genetik bir bozukluktan kaynaklandığı konusunda veriler saptanmıştır. Kendisinde hastalık bulunan annelerin kız çocuklarında da aynı bulguların görülmesi, böyle bir geçişin olabileceğini düşündürmektedir.  


Polikistik over sendromunun bulguları nelerdir?

En sık görülen yakınma adet düzensizliği, ikinci sıklıkta görülen bulgu ise kıllanmadır. Hastalar ya çok düzensiz ve uzun aralıklarla adet görür ya da hiç adet görmez. Fazla salgılanan testosteron hormonu kıllanmanın da nedenidir. Genellikle çene, dudak üzeri, göğüs araları ve orta hatta olmak üzere göbek altında belirgindir. Daha çok yüzde olmak üzere en sık olarak görülen bulgulardan biri de, yaygın olarak ortaya çıkan sivilcelerdir. Zamanla saçlarda kepek artışı görülür ve erkek tipi saç dökülmesi oluşabilir.


İnsülin düzeyindeki artış, aşırı kilo alımı ile obeziteye neden olabilir. Bu hastaların aynı zamanda şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterole bağlı sorunlar ile karşılaşması olasılığı yüksektir.  İleri yaşlarda ise, polikistik over sendromunun en önemli sonucu kısırlıktır.  


Polikistik over sendromu nasıl tanımlanır?

Aşırı ve erkek tipi kıllanma ile adet düzensizliği olan ergenlik çağındaki kız çocuklarında ilk akla gelmesi gereken sorun polikistik over sendromu olmalıdır. Tanı için başlıca iki yöntem söz konusudur: Bunlardan ilki, hormon düzeylerini saptamak; ikincisi de ultrasonografi ile yumurtalıkların yapısını görüntülemektir. Polikistik over sendromu diyebilmek için, kist çaplarının 2-8 mm arasında, sayılarının 12’den fazla ve kistlerin de yumurtalığın kenarına doğru yerleşmiş olması gerekir.


Polikistik over sendromu tedavi edilebilir mi?

Polikistik over sendromu hastadan hastaya değişen derecelerde bulgular verir. Bu nedenle her hasta ayrı ayrı değerlendirilmeli ve ona göre tedavi planlanmalıdır.


Çocukluk çağında adet düzensizliği genellikle tedavi gerektirmez. Bu yaşta adet düzenini sağlamak için ilaç (doğum kontrol ilaçları) kullanılması tercih edilen bir yöntem değildir.


İnsülini baskılamanın hem polikistik over sendromu bulgularını azalttığı, hem de kilo alımını azaltarak obeziteye bağlı olarak ortaya çıkabilecek sorunları engellediği bilinmektedir. Eğer çocuğun kilosu yaşına göre beklenenden çok fazla ve obezite sınırları içindeyse; öncelikle diyet ve diğer önlemler ile bu sağlanmaya çalışılmalı, eğer yeterli bir sonuç alınamazsa o zaman antidiyabetik ilaç tedavisine başlanmalıdır. Testosteron düzeyinin düşerek östrojen ve progesteron hormonlarının olağan düzeylere inmesi, kıllanma ve saç dökülmesini engelleyebilir ya da en azından azalmasını sağlar.


Daha çok erişkinlerde uygulanan bir diğer yöntem de, laparoskopik olarak kistlerin boşaltılmasıdır. Bu yöntem ile testosteron düzeyi geçici bir süre için azaltılabilir, ancak uygulanan işlemin aynı zamanda yumurtalık dokusunda zedelenme oluşturma riskinin olduğu da akılda tutulmalıdır.


Sağlıklı günler dileklerimle.


Prof. Dr. İrfan Serdar ARDA

Çocuk Cerrahisi Uzmanı


driserdararda@gmail.com

http://driserdararda.com

https://www.facebook.com/ArdaCocukCerrahisiSayfasi

https://twitter.com/drserdararda

https://tr.linkedin.com/in/isarda

 
Toplam blog
: 59
: 16759
Kayıt tarihi
: 02.03.13
 
 

Prof. Dr., Çocuk Cerrahisi Uzmanı...   "Çocuk Cerrahisi", çocuklarda tedavisinde cerrahi yöntem g..