Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

09 Kasım '12

 
Kategori
Ekonomi - Finans
 

Çocuklarımızın finansal yaşamına katkı

Yaşamda en kıymetli varlıklarımız olan çocuklarımız için oldukça yüksek maliyetlere katlanıyor ve  iyi yetişmelerini istiyoruz. Muhtemelen çocuklarımıza bu fedakarlıklarımızı “Küçüktürler ileride anlarlar” diye  anlatmıyor olabiliriz. Ama çocuklarımız yaşıyor ve algılıyorlar.

Çocuk, paranın istediklerini satın almaya yaradığını kavradığında finansal yaşamı başlar. Çocuklarımızın harcamalar ve tasarruf konusunda bilinçlendirilmesi geleceklerine olumlu katkı yönünden önemlidir.

Çekirdek ailede eşler, daha büyük ailelerde büyük anne ve babalar bu konuda birlikte hareket etmelidir. Aile üyelerinin farklı görüşte olmalarını çocuklar hemen farkeder ve kendi lehlerine kullanırlar.

1. Çocuklara para harcama esaslarının öğretilmesi Çocuklara para kullanımını ve yaşamdaki önemini en iyi anne öğretir. Alış veriş merkezinde iken çocuğun işaret ettiği çikolatanın veya dondurmanın satın alınması, onun mutlu kılınmaya çalışılması yanlış bir uygulamadır. Çocuk istediğinin değil anne veya babasının uygun gördüğünün satın alınacağını öğrenmelidir.

Beş-on (5-10) yaş çağındaki  küçük çocuklar önce metal para ve değerlerini öğrenir. Çocuğa parasını nasıl saklayacağı, alışverişte verdiği paranın değerini nasıl okuyacağı ve harcarken dikkatli olması gerektiği zaman içinde ebeveynler tarafından öğretilmelidir.

Harçlığın veriliş amacı, örneğin okulda yemek ve gidiş geliş için otobüs bilet parasını kapsadığı  ve kendi zevki için bırakılan kısmı belirtilir. Harçlık az değil gerektiği kadar olabilmelidir. Aşırı fazla harçlık gereksiz harcamalara yol açabilir. Çocuğunuza “Arkadaşının harçlığı nedir?” diye sormayın. Gerçek rakamın daha yükseğini Size söylemeyi çocuğunuz akıl eder. Çocuğunuz harçlığını artırmanızı istemeyi akıl eder. Harçlığının hangi harcamalar için verildiğini O’na açıklayın. Paranın kıt bir kaynak olduğunu öğrensin, yaşasın.

Çocuğa aylık harçlık yerine  günlük veya haftalık harçlık verilebilir. Bu uygulama harcamada herhangi bir sapma olduğunda düzeltmenin yapılabilmesi yönünden tercih edilebilir.

Harçlık çocuğun dokunulmayacak, önemli bir hakkıdır. Ceza gerektiren bir yanlış yaptığında örneğin hafta sonu sinemaya gitmesine izin vermeyebilirsiniz ama harçlık dokunulmaz olmalıdır.

Ancak bir gerçek vardır. Tüm çocuklar için  “Anne veya Babalarının söylediklerinin çoğu kulağının birinden girip, ötekinden çıkar”  sözü doğrudur. Çocuklar büyüklerinin söylediklerini yapmazlar, yaptıklarını yapar, taklit ederler. Dolayısıyla "Para biriktirmek ve ileride önemli bir ihtiyaç veya istek için bu parayı kullanmak”  fikrinin çocuklara uygulamalar yoluyla benimsetilmiş olması tüm yaşamlarına yardımcı olacaktır.

Tasarruf fikrinin aşılanması: Çocuğa tasarrufun kendisine verilen harçlıktan harcamadığı, artırdığı kısım olduğu  öğretilir. Çocuk tasarrufa erken yaşta küçük miktarlarla başlamalı. Basit bir hedef seçmeli ve erişmek için biriktirmelidir. Çabaları ebeveynler tarafından mükafatlandırılmalıdır. Bu amaçla bir kumbara yararlıdır. Yaş günü harçlıkları bu kumbarada biriktirilebilir.

Biriktirdiği bozukluklara ilave ederek namına hesap açtırılması, ismini görmesi ve zaman içinde yaptığı tasarrufların gelişimini görmesi çocuğa faydalıdır. Bu tutum çocuğun tasarruf yapmaktan hoşlanmasına sebep olacak ve ilerde gereksiz borç yapmasını önleyebilecektir.

Çocuğunuza bileşik faizin gücünü;  bir (1) TL biriktirmesi durumunda  parasına her gün mevcut  parası kadar faiz alacağını söyleyip 7 gün sonra 64TL'ye ulaştığını göstererek ispatlayabilirsiniz. Biriktirmek için ayırdığı bir (1) TL parası bir gün sonra ikinci gün 2TL, üçüncü gün 4TL, dördüncü gün 8TL, beşinci gün 16TL, altıncı gün 32TL ve yedinci gün 64TL olur.  Tabii gerçek hayatta kimse her gün %100 faiz alamaz ama çocuklar için bu küçük deneme faiz olayının anlaşılması için iyi bir örnektir.                                             

"Çocuğa her istediğini alalım, hiç bir şeyi eksik olmasın” görüşüne karşıt olarak bazı yayınlarda ailesinden çok harçlık alarak büyüyen çocukların daha az tasarruf ettiği, az harçlık alarak büyüyenlerin ise tasarrufa daha çok önem verdiği belirtilmektedir.

Aile içinde çocuklar biraz büyüdüğünde  onüç (13) yaşından sonra mali durum konusunda aşağıdaki hususlar öğretilebilir.

Mali durumun konuşulması: Çocuklar her şeyi dinliyor, anlamaya çalışıyor.Evin masrafları hangi alanlarda ne miktarda oluyor, uygun şekilde anlatılabilir. Gerçek maliyetleri çocuklar anlayabilir. Eve büyük bir ürün alışverişi yapmadan önce yapılan analiz özetlenebilir. Çocukların önemsendiğini bilmeleri yönünden konu üzerinde fikirleri alınabilir ve göremedikleri hususlar anlatılabilir. Geçmişte para kullanma ve yatırım konusunda yaptığınız hata ve alınan dersler anlatılabilir.

Paranın kazanılması için çalışmak gerektiği, sınırlı bir kaynak olduğu, tüm harcamaları karşılamak için çok para gerektiği ve her ailede her zaman yeterince kaynak olmadığı anlatılabilir.  

Peşin paralı alışverişlerde paranın varlığı görülmekte, kredili alışverişlerde görülmemektedir. Her ihtiyacın karşılanmasının para gerektirdiği, bankaya para yatırılırken çocukların görmesi sağlanarak yatırılan paranın harcandığı anlatılabilir.

Para kullanmanın sorumluluk gerektirdiği uygun şekilde anlatılabilir. Internet üzerinden hesapları kontrol ederken, para aktarırken gözlemeleri faydalıdır. Çocuklara ilave kredi kartı sağlanabilir. Bankamatik esaslı bu kartı kullanarak para kullanma tecrübeleri artırılabilir.

Çocuğuna gerçek servet bırakmak isteyen anne ve baba, O’na iyi dinlemeyi öğretir. Publius Syrus

2. Çocukların  İsteklerinin Karşılanması Ve  Mali Hedefler

Çocuklar arkadaşlarında ve televizyonda gördükleri oyuncakları ister. Küçük çocuklar yeni oyuncakları çok sever ve belirli bir süre sonra mevcut oyuncaklarına karşı ilgilerini kaybederler.

Komşu ve dostlarınızın çocuklarının oyuncakları ile çocuğunuzun oyuncaklarını değiştirin. Bu işi herkesin en iyi oyuncaklarıyla geldiği bir parti düzenleyerek yapabilirsiniz. İsteyen çocuklar karşılıklı oyuncaklarını değiştirir. Böylece pahalı oyuncaklar satın almadan çocuğunuzun oyuncak ihtiyacını karşılamış olursunuz.

İkinci el oyuncak satan dükkânlarda bazen ucuz, işe yarar oyuncaklar bulabilirsiniz. Çocuğun katkıda bulunduğu uçurtma, legolardan bina, kale, baraj ve benzerlerini birlikte yapın. Uzun süre oyalanır ve bir şeyler öğrenir.  Plastik yerine tahta oyuncakları tercih edin.

Çocuğunuza oyuncak, giyim ve benzeri alanlarda daha az harcar, tutumlu olursa, kaynakları az kullandığı için, “Geleceği Daha İyi Bir Dünya” için katkıda bulunmuş olacağını öğretin.

Komşularınız ve dostlarınızın, sizin çocuğunuzdan daha büyük çocukları varsa onların giymedikleri elbiselere bakın ve kullanabileceklerinizi alın. Yardımlaşmak önemli bir işbirliğidir.

Çocuklarınız için sakız ve şekerlemeleri alışveriş merkezlerinden toptan alabilirsiniz. Gerektikçe örneğin birkaç günlük veya haftalık olarak belirli miktarda verin.

Büyük mağazaların indirimli ürünlerine bakarken yüksek oranda indirime girmiş ürünlerden seneye çocuğunuzun kullanabileceği bir iki ürün varsa “Biriktirmek için gerektiğinde harca” deyişine uygun davranıp, bunları satın alabilirsiniz.

İstediği bir ürünü tasarruf edeceği parasıyla almak isteyen çocuğunuza;

- Ürünün resmini ve fiyatını katalog veya mecmuadan bulup, keserek odasına her girdiğinde göreceği şekilde duvara yapıştırmasını, onu satın alma hedefini resmi her gördüğünde hatırlamasını söyleyin.

- Kumbarası hazır olsun. Amacının ürünü satın almak olduğunu evdekilere söylesin. Arkadaşlarına tasarruf amacını anlatsın.

- Haftalık harçlığından bu ürün için bir pay ayırsın. Ne kadar sürede ürünün parasını biriktireceğini planlasın.

- Kumbarasına her para koyuşunda tarih ve miktarını yazsın, hafta sonu biriktirdiği rakamı hesaplasın. Bu faaliyeti, ileride bütçe yapmak için altyapı olabilir.

- Anne, babasına, abisine, ablasına, kardeşlerine evde yapılan işlerden ilave iş teklifi yapsın. Gazete almak, ayakkabı boyamak, kardeşlerinin odasını düzenlemek gibi işlere talip olsun.

- Havalar  iyiyse hafta sonu su, limonata, ayran veya ay çekirdeği  satmaya çalışsın. İlk satışı size yapsın. Coşkulandırın.

- Komşulardan, dede ve büyük annelerden iş istesin.

Böylece çocuğun para kazanmak, insani ilişkiler ve alınacak ürünün değeri hakkında fikri olur.

Onüç  (13) yaşından büyük çocuklar: Para kazanmanın kolay olmadığını çocukların anlaması önemlidir. Çocuklar ilave harçlık istediğinde bunları ilave iş yaparak alması, yaşamı öğrenmesi yönünden faydalıdır.

Garajın, bodrumun, çatının veya eve ait bir yerin düzenlenmesi sırasında yardım etmesi, evin ve komşuların çimini biçmesi, kar temizlemesi, sonbaharda yaprak toplaması, araç yıkaması, köpek gezdirmesi, sitede gazete dağıtması, tanıdık bir mağazada okul tatili sırasında çırak olarak çalışması, su, limonata veya ayran satması bu kapsamda değerlendirilebilir.

Tatilde yazın iş gücüne ihtiyaç duyan yerlerden kısmi zamanlı iş talebinde bulunması, bu talebi becerikli bir arkadaşı ile birlikte yapması faydalı olabilir.

Çocukların onüç (13) yaşından sonra  evdeki mali kararların alınmasında gözönünde tutulan kriterler hakkında bilgilendirilmesi para yönetim bilgilerini artırır. Kararların naıl alındığını görür ve öğrenirlerse bu bilgiler yaşamları boyunca faydalı olabilir. Örneğin tasarruf amacıyla, hafta sonu uzun bir yolculuk sonrası sahilde kısa bir tatilin iptal edildiğini öğrenmeleri faydalıdır.

Çocuğa ileride sevdiği bir işi meslek edinme fikri, bir hedef için tasarruf yapabilmesi, kazanç artırma fırsatlarını iyi kullanması ve rakamlara boğulmadan mali kararlardaki yaklaşımın “İhtiyaç var mı? Maliyet/fayda”  gibi değerlendirmelere dayandığını öğrenmesi ilerisi için faydalı olabilmektedir.

Çocuğunuza ilave olarak kendinize ve eşinize aylık bir harçlık verin. Harcamalarınız bu sınırı aşmasın. Çocuğunuz, anne baba olarak kendinize sınırlama koyduğunuzu fark etsin.

Çocuklarınızın yaşamlarını çok kolaylaştırarak Onları engellemeyiniz. Robert A. Heinlein

3 .Yaşanmış bir Olay, ABD Başkanı Thomas Jefferson ve Torununa Yazdığı Mektup

ABD’nin kurucularından, üçüncü (3.) başkan Thomas Jefferson 1811 yılında oniki (12) yaşındaki kız torunu Cornelia’ya yaşamında dikkate alması için oniki (12)  kural içeren bir mektup yazdı. Mektupta bahsedilenlerin çoğu yaşam yönetimi ve tasarrufla  ilgili olduğundan  buraya aktarılmıştır.

- Bu gün yapabileceğiniz işi yarına ertelemeyin.

- Kendi yapabileceğiniz işinizi siz yapın ve başkasına zahmet vermeyin.

- Sahip olmadan önce paranızı asla harcamayın.

- İstemediğiniz bir şeyi asla satın almayın, ucuzdur ve sonra yük olur.

- Sentlerine/Kuruşlarına bak ve koru. Dolarların/Liraların kendini koruyacaktır.

- Gurur, bize açlık, susuzluk ve soğuktan daha pahalıya mal oluyor.

- Bizler az yemekten dolayı hiç bir zaman üzülmedik.

- İstekle yapılan hiç bir şey yapanı üzmez.

- Ne kadar acı maliyetlere sebep olsa da işlerinize şeytanı karıştırmayın ve dürüst kalın.

- İşleri problemsiz olacak şekilde yapın.

- Siz karşı tarafı düşünürseniz başkaları da sizi düşünür ve anlaşmazlığa düşmezsiniz.

- Konuşmadan önce, sizi sıkan bir şey varsa ona (10) kadar, kızdıran bir şey varsa yüze (100) kadar sayın.

Yumuşak sözler, kuvvetli bir elden daha fazla güce sahiptir. Atasözü

 
Toplam blog
: 182
: 1556
Kayıt tarihi
: 14.10.12
 
 

Elektronik Y.Mühendisiyim. Teknik alan dışında Tasarruf ve tutumlu yaşam, Kişisel Finans Yönetimi..