Dağa kaçtım ~~ Bozdağ üzerinden Artemis yolculukları 3

Ama kesin olan bir şey varsa Tapay yada Dabbey’in çevresinde oluşan yeni yerleşimlerin ve kentlerin yapılarında mevcut antikite yoğunlukla kullanılmış olmalıdır. Bugün için Hypaipa’da 1990’lı yıllarda yürütülen yüzey araştırması dışında somut bir çalışma bulunmamakta; yer üstünde görünür halde; evlerin duvarları dışında herhangibir antik malzemeye de rastlanmamaktadır.

Köydeki tek somut antik yapı kalıntısı Roma dönemine ait olduğu belirtilen ve İlkçağ’ın belki de teknolojik yaklaşımlarını yansıtması açısından son derece değerli; Su Kalesi (Castellum Aquae) olarak bilinen benttir. Bozdağlar’dan gelen suyun tutulması, sel ve taşkınların önlenmesi ve tarımsal amaçla kullanılması için düşünülmüş barajın ana gövdesini oluşturan duvarın; şimdi neredeyse yıkık bir köprüyle geçilen iki yanındaki parçaları hala ayakta durmaktadır. Bugün köyün çöplerinin ve lağım sularının doldurduğu küçücük yatağında akmaya çalışan zavallı derenin çevresinde; suyun gücüne karşı duvarın mukavemetini sağlayan tonozlar bile seçilebilmektedir. 

Burada yerel yöneticilere düşen en azından bu pislikle dolu mekânı bugünkü görüntüsünden ve koku saçan halinden kurtarmak ve belki de dünyada bu kadar eski ve değerli böyle bir bent yapısının nadir sahipleri olan yöre sakinlerinin hayatını değiştirecek projeleri geliştirmek ve hayata geçirmek olmalıdır. Tabii ki bugün Hypaipa kent kalıntılarının üstüne “tünemiş” vaziyette yaşayan Günlüce Köyü sakinlerinin de; yaşadıkları çevreye sahip çıkmaları ve gereken duyarlılığı göstermeleri, Hypaipa’nın tarihi mirasının korunması ve sonraki nesillere aktarılması açısından da hayati bir önem taşımaktadır. Sözün kısası; sonuçta iyi bir şey olacaksa el birlik olacak, birlikte sahiplenilecek ve tüm paydaşların katkısı ile yapılacak ve yaşatılacak; başka yolu yok!

Dipnotlar:

(1)   Artemis Yolu; bir Ebruli Tur projesi; ilkbaharı bekleyelim bakalım? Bkz. www.ebruliturizm.com.tr

(2)  Hypaipa İlkçağ tarihi olayları ve arkeolojisi ile ilgili bilgiler konusunda Arkeolog Şükrü Tül’ün gezi sırasındaki anlatımlarından yararlanılmıştır.

(3)  Konu ile ilgili olarak bkz. http://dagakactim.blogspot.com/2012/05/tire-egridere-vadisinde-manastir.html

Yazı ve fotoğrafların tümü için: http://dagakactim.blogspot.com/2013/12/bozdag-uzerinden-artemis-yolculuklari.html