Dağa Kaçtım ~~ Orta Anadolu notları - 3.2

Üstümüze gelen evlerden biri; eski mi eski...

Asım Bey Evi; beşikler, sandıklar, daha neler neler

 

 Asım Bey Evi; duvardaki kilim ve peşkirler

Sokakta biraz ilerleyince, yemyeşil bir bahçenin içinde iki katlı bir evin bulunduğu bir avluya girdik. Evin sahipleri; Asım Bey ve eşi, ağaçlar altında bir kahvaltı sofrasındaydılar o an. Eşiyle birlikte bizi sevgiyle ve büyük bir konukseverlikle karşıladılar. Avlu ve iki katlı ev bir müze gibiydi. Asım Bey, bir yandan topladığı her türlü etnografik malzeme ve efemeradan oluşan kapsamlı bir koleksiyona sahipti; diğer yandan müzik ve tasavvufla olan yakın ilgisi nedeniyle başka uğraş alanları da vardı. Evin ikinci katındaki balkona çıkan merdivenin ve balkonun içleri; salça, biber ve domates kurusu, muhtelif reçeller ve dut kurusuyla dolu tepsilerle kaplıydı. Balkon ve balkondaki masanın üstü bile türlü büyüklükte çanlar, hedikler, eski sandalyeler, mutfak kapları gibi türlü eski eşya ile doluydu. Bu kadar çok malzemeyi bu mekâna sığdırmak ve onları sergilenebilir kılmak hiç de kolay olmasa gerekti. Asım Bey’in müzik, hat sanatı ve diğer uğraşları için ayırdığı oda ise gerçekten görülmeye değerdi. Duvarlarda ve odanın eşya konulabilecek her yerinde başka bir obje vardı. Kendi evini büyük bir konukseverlikle Aragir’e gelen ziyaretçilere açan bu adam, bir anlamda gerçekten bir Arapgir gönüllüsü gibiydi. Kendisine teşekkür ederek ayrıldık ve vadiye doğru yürümeye devam ettik. 

 Kaşkaloğlu Konağı

 

Kaşkaloğlu Konağı; oda ve pencere önünde divan

 

 Kaşkaloğlu Konağı; ikinci kat balkonu

 Cevat Çobanlı Konağı'nın arkasındaki ceviz ağaçları

 

Cevat Çobanlı Konağı; genel görünüş

 

Cevat Çobanlı Konağı; ön cepheden

Kısıtlı zamanda; Mustafa Bey’in teşvikiyle ziyaret ettiğimiz diğer bir mekân, Atatürk’ün silah arkadaşlarından ve Atatürk ile aynı yılda; 1938’de vefat eden Cevat Çobanlı Paşa’nın varislerine ait konak oldu. Bu yapıda restorasyonu yeni tamamlanmış, asırlık ceviz ağaçlarının arasındaki bir dere yatağına bitişik konumda; son derece etkileyici ve üç katlı bir yapı idi. Yapının en üst katında ise, bunlara ek olarak bir de teras bulunmaktaydı. Haremlik ve selamlık girişleri farklı; birbirine benzer geniş pencereli, kocaman gömme dolapları olan, pencerelerin hemen önüne konumlanmış çepeçevre divanların yer aldığı odaların içinde ayrıca şömineler de bulunmaktaydı. İçerden bağımsız merdivenlerle ulaşılan; birbirinden bir anlamda yalıtılmış haremlik ve selamlık bölümlerinde dolaşırken mekânların karmaşıklığı ve planlarındaki benzerlikler, insanın nerede olduğunu karıştıracak düzeyde idi. Hele evin ana girişlerinden birindeki kapının üstünde yer alan kilit sistemi ise, ıssız dağ başında bir derebeylik şatosunun zenginliklerinin korunma içgüdüsünü hatırlatır gibiydi. Zaten evin; uzaklardan fark edilen ve çevresine hâkimiyet hissini veren ihtişamlı görüntüsü de bir tür kale-şato çağrışımını akla getiriyordu. Yapının Belediye tarafından Cevat Çobanlı Paşa’nın Anafartalar Muharebelerinde Mustafa Kemal Atatürk’le birlikte savaştığı Çanakkale Savaşı’nın merkezinde yer aldığı bir müze olarak düzenlenmesinin düşünüldüğünü öğrendik.

Göremediğimiz daha çok mekân vardı; restore edilmiş başka konaklar, camiler, hamamlar ve diğerleri… Ama Kemaliye’ye doğru gitme zamanıydı. Mustafa Bey'le vedalaşarak Arapgir’den ayrıldık.

(1)   Arapgir Katedrali'nin fotoğrafı, http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/Arapgir_church.png adresinden alınmıştır.

(2)  Metnin tümü için bkz. http://www.haberler.com/manusa-dokumaciligi-teknoloji-karsisinda-4185756-haberi/

Yazan ve fotoğraflayan: İbrahim Fidanoğlu