Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

17 Kasım '17

 
Kategori
TV Programları
 

Dağıstanlı Kimdir?

Dağıstanlı Kimdir?
 

VATANIM SENSİN DİZİSİNDE “DAĞISTANLI” İSİMLİ KUVVA-İ MİLLİYECİNİN KİM OLDUĞU, HANGİ TARİHSEL KİŞİLİĞİ İŞARET ETTİĞİ MERAK KONUSU OLDU.

“Vatanım Sensin” adlı diziyi, Atatürk’ü yücelten sahneleri itibariyle olumlu bulduğumu bazı bloglarımda ifade etmiştim. Bu bloglarıma milliyet blog sayfamdan ulaşabilirsiniz.

Film, Kurtuluş Savaşımızın zorluklarını, gerçek bazı olaylar ve tarihsel kişiliklerden esinlenilerek gerçeğe yakın bazı kurgularla anlatma çabasındadır, ancak birebir tarihsel olayları ve kişileri anlatmaya çalışmak iddiası da yoktur.

Dizinin tarihsel gerçeklerle uyumlu olma çabası, bazı olayların ve kişilerin gerçek olaylardan ve kişilerden alındığı izlenimi verilerek güçlendirilmeye çalışılmaktadır.

Mustafa Kemal, dizinin konusu olan Kurtuluş Savaşının örgütlenmesinin ve yürütülmesinin başındaki efsane kahraman olarak filmin hikayesinde adına ve büyüklüğüne yaraşır ağırlıkta anılmaktadır. Bu da dizinin başarısını yükseltmektedir.

Dizinin kahramanlarından diğerlerinin bazı tarihsel kişiliklerden ve olaylardan esinlenilerek ama birebir tarihsel belgelere bağlı kalma kaygısı güdülmeden tasvir edilmiş oldukları anlaşılmaktadır. Bu da, filmin netice itibariyle bir televizyon dizisi olduğu gerçeği karşısında anlaşılabilir bir şeydir. Ancak bu kişiliklerden bazılarının izleyici tarafından bazı gerçek isimlerle birebir özdeşleştirilebilme olasılığı, diziyi, tarihsel bazı gerçekleri çarpıtmaya hizmet eden bir yapım olma töhmetiyle gölgeleyebilme sakıncasına yol açabilecek abartılardadır.

Son iki bölümde ön plana çıkarılmaya çalışılan “Dağıstanlı” böyle bir karakterdir. Kurtuluş Savaşı belgelerinde bu isimli bir kahramana dair bilgilere rastlanmamaktadır. Karakter, Vatanım Sensin dizisi için tasarlanmıştır.

Dağıstanlı, dizide, batı Anadolu’da faaliyet yürüten, yakaladığı asker kaçaklarını Ankara’nın onayı olmaksızın idam eden, kendisinin Mustafa Kemal’in yerine geçmesi hevesiyle düşmanla işbirliği yapan Refik adındaki ağabeyi ilk Meclis’te milletvekili olan, Mustafa Kemal’in, düzenli ordu kurulması çabalarının önünde ciddi bir engel olarak görmesi nedeniyle çetesine casus sokma ihtiyacı duyacağı kadar etkili olan… bir kişilik olarak tasvir edilmektedir.

Bu tanımlar Çerkez Ethem’in özellikleriyle uyumlu durmaktadır.

Dağıstanlı’nın bu özellikleriyle izleyici nezdinde Çerkez Ethem’le özdeşleştirilerek kavranma ihtimali kuvvetlidir, çünkü, kişiliğin tasvirinde yukarıda özetlediklerimizin yanında Çerkez Ethem’in tarihsel belgelerle belirginleşmiş kişiliğine başkaca atıflar da vardır.

En önemli atıf, Kuvva-i Milliye’nin önemli birliklerinden birinin başındaki kişi olmasıyla Ethem’i anımsatan yönüdür.

Çerkez Ethem’in etnik kimliğine vurgu yapan “Çerkez” sözcüğünün Kafkas kökeniyle “Dağıstanlı”nın Kafkas kökeni bu atıflardan bir diğeridir.

Çerkez Ethem’in Kuvva-i Milliye faaliyetleri dönemi, öncesi ve sonrasında iki kardeşinden Reşit 1. TBMM’nde Saruhan milletvekili, Tevfik ise maiyetindeki komutanlarındandır.

Dizide düşmanla işbirliği yapan mebus kardeşin “Refik” olan adının, Çerkez Ethem’in gerçekten milletvekili olan ağabeyi Reşit’in “Re” hecesinden ve çetesinde yanında bulunun kardeşi Tevfik’in adının sonundaki “fik” hecelerinin birleşmesinden türetilerek yine Çerkez Ethem’in akıllara getirilmesi için gösterilmiş bir çabayı işaret etmektedir.

Diziyi izleyen pek çok kişinin, Dağıstanlı karakteriyle Çerkez Ethem’in tasvir edildiği kanaatinde olduklarını yakın çevremden de gözlemledim.

Hal böyle olunca ve pek çok kimsenin tarihsel bazı olayları dizi filmlerden öğrenmekle yetiniyor olabilecekleri de dikkate alındığında bazı tarihsel gerçeklerin geniş kitlelerin belleklerinde yanlış algılara yol açabilecek şekilde yer etmesine sebep olunabileceği dikkatlerden kaçmış gibidir.

Söz gelimi Çerkez Ethem, dizide dramatize edildiği şekilde vatanı için gözünü kırpmadan düşmanla işbirliği yapmış kardeşi Refik’i öldüren bir kişilik değildir. Aksine, isyancı konumuna geçmeleri üzerine İstiklal Mahkemesinde haklarında verilen idam kararı üzerine Çerkez Ethem ve kardeşleri Reşit ve Tevfik birlikte yurt dışına çıkmışlardır.

Belirtilen hususlar dikkate alınarak sonradan düzeltilmesi zor hatalı bilgilendirme sakıncasını ortadan kaldırmak üzere dizide şu satırların kaleme alındığı ana kadar “Dağıstanlı” hakkında Çerkez Ethem’le özdeşleştirilmesine yol açan algının düzeltilmesine dönük bilgilendirmenin yapılmasının önem taşıdığını düşünüyorum.

Dizi tiryakilerine iyi seyirler ve fırsat bulduklarında diğer bloglarım arasında da kısa gezintiler dilerim.

 

Kenan IŞIK

 

 
Toplam blog
: 432
: 2964
Kayıt tarihi
: 16.05.07
 
 

Mülkiye mezunuyum. Emekli müfettişim. Ankara'da yaşıyorum. S'oligarşi isimli kitabı yazdım. Kitap..