Darwin' in gemisi - HMS Beagle

5 yıllık yolculuk …

HMS Beagle gemisi, Britanyalı doğa bilimci Charles Darwin ile bağlantısı dolayısıyla tarihin en meşhur gemilerinden birisi olarak bilinmektedir.

Darwin’in, yaygın olarak “ Beagle’ın Yolculuğu ” başlığıyla bilinen araştırma notları ve güncesini barındıran derlemenin 1839 yılında yayımlanmasıyla tarihe geçen Beagle adı, çığır açar nitelikteki “Türlerin Kökeni Üzerine” başlıklı eserin yayımlanmasından sonra unutulmazlar arasında yerini almıştır.

***

Kötü hava şartları ve birtakım tamiratlar nedeniyle yolculuğa çıkışı birkaç ay ertelenen HMS Beagle, nihayet 27 Aralık 1831 de Güney Amerika’ya doğru yelken açar.

HMS Beagle’ ın yolculuğunun amacı Güney Amerika kıyı şeridinin haritasını çıkarmak ve gözlem yapmaktır

Charles Darwin’ de gemi mürettebatı arasındadır.

Darwin bu yolculukta doğa bilimci sıfatıyla ve ücretsiz olarak Kaptan Fitz Roy ’a yoldaşlık etmek üzere gemiye katılmıştır.

Başlangıçta iki yıl süreceği planlanan yolculuk tam beş yıl sürmüştür.

Beagle, İngiltere’ nin Plymouth kentinden yelken açarak yer küresini bir uçtan diğerine kapsayan bir rota

İzler .

Yolculuk süresince yirmi ülkeye ve çeşitli takımadalara uğrayarak sonunda 1836 yılında yolculuğunu tamamlar.

***

Yolculuğun üç yılı Güney Amerika sahil şeridinin haritalandırılmasıyla geçmiştir.

Bu, deniz tutmasından muzdarip olan Darwin için şanslı bir durum olmuş..

Çünkü Darwin bu sürenin büyük kısmını karada araştırma yaparak, notlar tutarak ve türlerle ilgili örnekler toplayarak değerlendirmiş..

HMS Beagle ’a daha önceden belirledikleri tarihlerde ve limanlarda yeniden katılmış.

Darwin, yazdığı mektupları, notları, günceleri, topladığı jeolojik örnekleri ve diğer numuneleri, Cambridge’de bulunan ve Beagle mürettebatına katılmasını sağlayan arkadaşı ve akıl hocası John Stevens Henslow ’a bu limanlarda rastladığı posta gemileri ile göndermiş.

***

Güney Amerika sahil şeridinin haritalandırılması tamamlandığında, HMS Beagle, Galapagos Adaları üzerinden İngiltere’ye dönüş yolculuğuna koyulur.

Galapagos Adaları, Darwin ’in bu adalarda yalnızca beş hafta geçirmiş olmasına rağmen araştırmaları çerçevesinde uğradığı yerler arasında akıllarda en fazla kalan yer olmuştur.

Darwin, birbirine komşu çeşitli adalarda, hem adadan adaya fark gösteren, hem de kıtada görülenlerden farklı kuş, bitki ve sürüngen türleri keşfeder .

Sık sık anlatılan bir rivayete göre Darwin, Galapagos adalarındayken, özellikle de birçok farklı türde ispinoz kuşu keşfetmesinin de etkisiyle doğal seçilim aracılığıyla evrim kuramını nerdeyse aniden keşfeder.

Oysa aslında evrim kuramına dair fikirlerin Darwin ’in not defterlerinde yer almaya başladığı tarih Galapagos adalarından ayrılmasından hemen hemen dokuz ay sonradır.

Üstelik söz konusu irdelemelerinde ispinozlara değil, örneklerini topladığı alaycı kuşlara ( mimus polyglottos) atıfta bulunmaktadır.

***

HMS Beagle anavatanına dönüş yolculuğunda, Güney Afrika’ya da uğrar. Darwin burada aldığı bir mektupta, Henslow’ un kendisinden gelen mektuplardan bazılarını yayımlatarak akademik çevrelerde duyurduğunu öğrenir .
Yayımlanan bu mektuplar Darwin ’in, daha İngiltere’ ye dönmeden saygın bir doğa bilimci olarak tanımasına vesile olur.

***

Darwin ’ in yolculuğa çıktığı gemi - HMS Beagle - 1820 yılında Kraliyet Donanması filosuna katılmak üzere inşa edilmiş.

Tamamlandıktan sonra Kraliyet Donanmasınca hemen kullanıma sokulmamış, beş yıl boyunca yedekte tutularak – mürettebatsız, direksiz ve armasız biçimde demir atmış biçimde bekletilmiş.

1825 yılında HMS Beagle’ın etüt ( haritalandırma) gemisi olarak kullanılmasına karar verilmiş..

***

Charles Darwin ’in yer aldığı yolculuk öncesinde HMS Beagle üzerinde büyük ölçekli değişiklik ve tamiratlar yapılmış.
Bu zor yolculuğa çıkmadan önce geminin kaptanı Robert FitzRoy, fırtınalı denizlerde geminin seyrini kolaylaştırmak amacıyla güvertenin yükseltilmesini istemiş..
Ayrıca aralarında 22 ayrı kronometre ve beş Sempiyesometre ’ nin (civa barındırmayan bir barometre çeşidi) bulunduğu bir dizi pahalı alet / araç talep etmiş.

***

HMS Beagle, etüt ( haritalandırma) gemisi olarak kullanıldığı üçüncü yolculuğundan sonra 1845 yılında Gümrük ve Tekel İdaresi bünyesinde Thames Nehrinde kaçakçılığa karşı mücadelede kullanılmak üzere sahil güvenlik gemisine dönüştürülür. Yüzer haldeki son yıllarında demirlemiş biçimde limanda tutulur ve 1870 yılında da parçalanmak üzere yerel hurda tüccarlarına satılır .

2004 yılında Edinburgh Üniversitesi’nden Dr Robert Prescott, hurda tüccarlarınca su seviyesi altında bırakılan, geminin omurgasına ait kalıntıları keşfeder. Gövdenin kalıntısı daha sonra kurtarılarak su yüzüne çıkartılır.

***

Darwin’in yolculuğa çıktığı HMS Beagle gemisi aynı adı taşıdığı bilinen 9 Kraliyet Donanması gemisinden üçüncüsüdür. “Beagle” adı aslında sevilen bir İngiliz av köpeği türünden gelmektedir.
Kraliyet Donanmasında gemilere – gerçek veya efsanevi türde – hayvan adları takma ve görevden alınan bir geminin adını yeni bir gemiye aktarma geleneği halen devam etmektedir.

***

Beagle Projeleri

Darwin’ in iki yüzüncü doğum yıldönümü kutlamaları kapsamında gündeme alınan Beagle Projesi ,

yeniden inşa edilecek HMS Beagle gemisi ile aynı rotada yer küreyi baştanbaşa kat etmeyi, aynı yerlerde mola verip , karaya ayak basıp, sahil şeritlerinde keşif gezileri gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır.

Yeni Beagle NASA ile işbirliği çerçevesinde, denizlerde ve sahil şeritlerinde makro ve mikro biyo - çeşitlilikleri keşfetmeye yönelik yeni araştırma projelerine ev sahipliği yapacak ve bu projeleri eğitim ve sosyal destek girişimleriyle birleştirecektir.

***

2003 yılında, Avrupa Uzay Ajansı’nın Mars Express Programı kapsamında - Beagle 2 - Projesi yürürlüğe sokulmuştur. Britanya’ nın öncülük ettiği Mars’ın araştırılmasına yönelik bu programın odağındaki makine, Mars üzerinde yaşama dair izler aramak üzere tasarlanmış bir yüzey keşif aracıdır. Bu araç Darwin’ in gemisi onuruna Beagle 2 diye adlandırılmıştır.

***

http://darwin200istanbul.org/index.php