Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

13 Ekim '08

 
Kategori
Müzik
 

David Oistrakh, Yorumlar Yorumcular’da anılıyor

David Oistrakh, Yorumlar Yorumcular’da anılıyor
 

Yaşadığı yüzyılın en büyük kemancısı David Oistrakh


Ahmet Makal, “Nazım’ı kıskandıran kemancı” demiş Radikal 2’deki yazısında, onun için. “…sanatı ve insancıl kişiliğiyle anılıyor” diye de bir notu var... Sanatı ve insancıl kişiliği birlikte anılan ender sanatçılardan/insanlardan birisi, David Oistrakh. Bu nedenle de üç bölümü geride kalan, önümüzdeki cumartesi akşamı 4. ve son bölümü yayınlanacak Oistrakh’ı anma programından; ‘Yorumlar Yorumcular’ dan ve onunla ilgili notlardan söz edeceğim;.

TRT’de Radyo-3’te yayınlanmakta olan bu ‘Yorumlar Yorumcular’ adlı program, gelmiş geçmiş en büyük keman sanatçılarından David Oistrakh’ı, 100. doğum yıldönümünde anıyor.

Her cumartesi saat 21.00’de yayınlanan ve yapımcılığını Ahmet Makal’ın yaptığı programı Şebnem Savaşçı sunmakta.

Gecikmeli yazı konusu yaptığım bu programın hemen her bölüm girişinde, uzun uzun sanatçı anlatılmakta, sonra da kayıtlarından örnekler sunulmakta.

Ole Kagan, Gidon Kremer, Viktor Pikaisen, oğlu İgor Oistrakh ve Ayla Erduran gibi harika kemancıları yetiştiren David Oistrakh, 30 Eylül 1908’de Odesa’da doğdu. 29 Ekim 1974’te Amsterdam’da yaşama veda etti. Bir keman virtüozu ve pedagog olan Oistrakh, aynı zamanda çok iyi de bir orkestra şefiydi.

Ahmet Makal konuyla ilgili yazısında; “Rus keman okulunun en iyi temsilcisi olan Oistrakh, tüm 20. yüzyılın en büyük kemancılarından biriydi. Müzikal gelişiminin erken dönemlerinde daha çok keman minyatürleri üzerinde odaklanan ve stili ağırlıklı olarak zarafete dayalı olan Oistrakh, daha sonra kendi deyimiyle ‘orkestra ile çalmayı öğrenecek ve sevecek’, zaman içerisinde kendi anıtsal stilini geliştirecekti…” diyor. Ve devam ediyordu:

“…Keman üzerindeki teknik ustalığı ve güveni kusursuz olmakla birlikte, onu diğer büyük kemancılardan ayıran, sıcak ve güçlü tonu; lirik, yalın, içten yaklaşımı ve imgelem gücüydü. Oistrakh’ın yorumlarına ince bir zevk ve sanatsal soyluluk egemendi. O, birçok müzikçi tarafından, kendi kuşağının en önemli kemancısı olarak kabul edilir. Oistrakh’ı kuşağının en büyük kemancısı olarak kabul edenler arasında, gene aynı kuşaktan bir başka büyük kemancının, Yehudi Menuhin’in de bulunduğu düşünülürse, sanatçının büyüklüğüne ilişkin bu yargıdaki doğruluk payı artar…”

Makal, şöyle devam etmiş yazısına;

“…O, müzik dünyasının en “insan” ve en “insancıl” sanatçılarından biriydi. Kıskançlıkların yaygın olduğu müzik dünyasında, onun bu yönü meslektaşları tarafından da açıklıkla ifade edilmiştir. Dostu büyük kemancı Menuhin, Oistrakh’ı ‘her yönüyle insan...’ sözcükleriyle niteler. Ona göre Oistrakh, ‘insanların en zarifi, en güveniliri ve en açıkyüreklisidir’. Isaac Stern için ise Oistrakh ‘altından bir adam’dı. Oistrakh sanatı yanında, bu sıcak kişiliğiyle de döneminin birçok önemli bestecisini etkilemiş, onlarla yakın dostluklar kurmuştu. Bu etkileşim, müzik dünyasının birçok yeni eser kazanmasına katkıda bulunmuş; başta Prokofiev, Şostakoviç, Myaskovsky, Haçaturyan, Vainberg olmak üzere birçok besteci onun için eserler yazmış, bestelerini ithaf etmişlerdi. Bunlar arasında Şostakoviç’in iki konçertosu ve sonatı, Prokofiev’in sonatları ve Haçaturyan’ın konçertosu da bulunuyor.”

“Ne yapmalı” diye sorup, yanıtını da eklemiş yapımcı Makal; “… bulunabilen her Oistrakh kaydını dinlemelerini önerirken, sanatçının şu anda ülkemizdeki müzik mağazalarında mevcut CD’lerini belirtmekle yetiniyoruz. Müzik endüstrisinin devlerinden EMI’ın Oistrakh’ın doğumunun 100. yılı nedeniyle yayınladığı 17 CD’lik edisyon, sanatçının bu firma için yaptığı tüm kayıtları içeriyor. Bu set içerisinde de yer alan Prokofiev ve Brahms’ın keman konçertoları ile keman minyatürlerini içeren üç CD ise bağımsız olarak da mevcut. Rus firması Melodiya’nın 5 CD’lik Oistrakh edisyonu da sanatçının olağanüstü kayıtlarını içeriyor. Naxos etiketli bir CD’de ise Bach, Mozart ve Mendelssohn’un konçertoları yer alıyor. Kesin olan bir şey var; hangi eseri çalıyor olursa olsun, üstadın yorumları dinleyenlerin ruhunu, kalbini, tüm insanî varlığını zenginleştirecektir. Dünyanın ve ülkemizin kaotik ortamında müziğin ve Oistrakh’ın sıcaklığına, hümanizmasına her zamankinden daha çok ihtiyacımız var!”

18 Ekim 2008 cumartesi akşamı son bölümü yayınlanacak ‘Yorumlar Yorumcular’da, Oistrakh’ın ‘Keman Minyatürleri’ kayıtlarından örnekler sunulacak.

...

Evin İlyasoğlu’nun, ‘Ayla’yı Dinler misiniz’inden bölümler aktarmak isterim size. Ayla Erduran anlatıyor; “…Konserde çalarken, dinleyicilerden herbirini Oistrakh olarak görüyordum. Radyodan yayın yapılacağını öğrendiğimde ilk düşündüğüm şey, ‘Acaba Oistrakh’ta dinler mi bu yayını, beğenir mi çalışımı?’ oldu. Benim için en yüce değer ölçüsü oydu. Müzik Oistrak demek, keman o, dinleyici o, içimden yükselen ateş, her şey Oistrakh…”

İstanbul’da, 29 Nisan 1957 akşamı verdiği konserinden; “… Yutarcasına, içercesine dinliyordum onu. Hiçbir jestini, hiçbir soluğunu kaçırmadan. Sanki bütün salon da benim gibi alev alev dinliyordu Oistrakh’ı Onlardan biri de meğerse Nazım Hikmet’in Münevver’i imiş. Nazım, aynı yıl, 1 Temmuz 1957’de Balçik’te şu dizelerle Oistrakh’a sesleniyordu”

“David Oystrah’a mektubumdur”

İstanbul'a gitmişiniz.

Konserinizdeymiş.

Çok bahtsız bir kadını bahtiyar etmişiniz.

Yağmura uzanan iki yeşil yaprak gibi gözleri

bakmış parmaklarınıza.

Mektubunda: “Unuttum herşeyi,” diyor.

Kahırlarından başka unutacak şeyi yok.

“Ağladım”, diyor, ”ferahladım.”

“Dünya” diyor, “güzel, içim rahat.”

Siz kıskandığım biricik insansınız, üstad

Ayla Erduran, aynı kitapta devrin başbakanı (belki de en yararlı icraatları)Adnan Menderes’ten özel bir izinle yurt dışına çıkarak Oistrakh’la çalışabildiğini belirtmiş.

...

Bu programı, sadece klasik müziğe ilgi duyanlara değil, tüm müzikseverlere öneririm.


Fotoğraf: http://www.salom.com.tr/news/detail/9489-David-Oistrakh-100-yasinda.aspx

Yararlanılan kaynak: 1- http://www.radikal.com.tr/default.aspx?aType=HaberDetay&ArticleID=900727

2- Ayla'yı Dinler misiniz, Evin İlyasoğlu
 
Toplam blog
: 355
: 1099
Kayıt tarihi
: 16.05.07
 
 

1960 Ankara doğumlu bir Çankırılıyım. İşimin burada olması nedeniyle, Antalya'da yaşamaktayım. Ti..