Definecilerle aşırma muhabbeti

Genel Ağ’da arama motorlarının biriyle arama tarama yaparken definecilikle ilgili bir sitenin burada (MB) yayınladığım ilk iki yazının eklerindeki fotoğraflarla birlikte ‘yönetici’ konumundaki kullanıcı tarafından yalnızca başlıkları değiştirilerek olduğu gibi kopyalanıp yayınlandıklarını saptadım.

Arama motoru listesinde ilgili intihalci sitedeki yazılarımdan birinin yalnızca girişi gösteriliyordu, yazının tamamını görmek için siteye üye olmak gerekti.

Önce yazıların altındaki tartışma bölümlerine işin yasal ve ahlaki yönünü hatırlatan notlar bırakarak aşırmayı yapanı, sonra da iletişim formunu doldurarak site yönetimini yazıları en geç iki hafta içinde kaldırmaları yönünde uyardım:

“Sayın Site Yöneticisi,
Öncelikle güzel siteniz için tebrik ederim. Buna karşılık sitenizle tanışmam ne yazık ki çok iç açıcı bir nedenle olmadı. Üyelerinizden k. ya da d. takma adını kullanan, yaptığım araştırmaya göre eğer yanlış değilse adı H. Ü. olan şahıs, benim Milliyet Blog'da Meteor takma adıyla yazdığım, 15.07.2006 tarihinde yayınlanan "Amatör Arkeolog ve Donanımı" başlıklı yazımı ve ekindeki fotoğrafı olduğu gibi forumunuzda kendi adıyla 08.01.2007 tarihinde yayınlamış bulunmaktadır. Yapılan bir intihaldir ve telif haklarıma muhalefet niteliğindedir.
Yazıları karşılaştırmanızı kolaylaştırmak için adreslerini aşağıda veriyorum:
Benim yazı:
http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=2175
Çalınarak sitenize eklenen yazı:
http://www....

Yazılar karşılaştırıldığında görülecektir ki, K. rumuzlu üyenizin yaptığı fikir ve sanat eserleri yasasına muhalefet teşkil etmektedir ve şikayet edilmesi halinde hem yayıncı hem de ilgili yazıyı intihal eden şahıs açısından 6 aydan 3 yıla kadar ağır hapis cezası ön görülmüştür. Bunun dışında eseri çalınanın manevi tazminat haklı ayrıca saklı tutulmuştur.
Ben konuyu yasal boyuta taşımadan önce ilgili şahsı uyararak yazının sitenizden kaldırmanızın şimdilik yeterli görüyorum.
Eğer bu yazılı mesajı almanızdan itibaren 2 hafta içinde durumda bir değişiklik olmaması halinde gerekli yasal yollara başvurmak zorunda olduğumu bilmenizi isterim.
Bu konuda gerekli iş birliğini göstereceğiniz ümit ediyorum.
Çalışmalarınızda başarılar diler, saygılarımı sunarım.“

İlk tepkiyi yazı altına bıraktığım nota gelen yanıtla aldım. Site yönetimi beni sohbet odalarına konuyu anlamak için konuşmaya çağırıyordu. Aslında konu kendiliğinden açıktı; yine de ilgili şahısların kafasında konunun karanlıkta kalmış yönleri varsa aydınlanmasına yardımcı olmak için sohbet odasına girdim. Sohbet odasında başta 4 kişi vardı bu sayı giderek 7 – 8’e kadar çıktı. Sohbet site yöneticilerinin yaptığım yasal uyarıya ilişkin geliştirdikleri sitem dolu tepkilerden eksininde gelişti. Söylenenler özetle şunlardı:

· Bu yazının burada kopyalandığını sana kim söyledi?

· Vay demek ki senin definecilerle bir bağlantın var!

· Bu tehdit dolu e-maille bir yere varamazsın!

· IP adresine bakılırsa Almanya’dasın oradan bir şey yapamazsın!

· Hadi oradan Almancı!

· En büyük Türkiye! vb.

· İyi ya yazın burada daha çok okunuyor, sevinmen lazım!

· MB’a baktık yazılar kopyalanamıyor,

· Yazıyı alan Java-Scrip’ten anlamaz o zaman yazıyı başka bir yerden kopyalamıştır sen bir araştır istersen ya da anladığına göre sen kopyalamışsındır!

· Türkiye’de nerelisin? Hangi üniversitedesin? Bu kadar gizlilik niye?

· Bu tür yazı kopyalamaları Internet’te normal, senin yazı başka defineci sitelerde çoktan defalarca yayınlanmıştır!

· Sen de yazının altına kopyalanamaz ya da alıntı yapılamaz diye uyarı yazsaydın!

· Site yönetimi olarak biz yazıların içeriğinden sorumlu değiliz, herkesin yazıları nereden nasıl aldıklarını bilemeyiz,

· Yazıyı yayınlayanla bağlantı kursaydın daha iyi ederdin,

· Bizi tehdit etmen doğru değil!
...

İlk başta site yönetimini gönderdiğim mesajda yaptığım yasal hatırlatma gerçekten biraz nezaketsizmiş gibi algılanabilir. Buna karşılık yazıyı intihal eden de site yöneticisi konumunda olduğu ve genelde toplumun, hatta entelektüel camianın hatırı sayılır bölümünde fikir ve sanat eserlerine ilişkin bir yasa ve cezai düzenlemeler olduğunu bilinmediğinden konuyu uzatmamak için işin yasal yönüne vurgu yapmayı gerekli gördüm.

Forum katılımcılarından profil bilgilerine bakılırsa memur olduğunu belirten birinin yazdığım uyarıya verdiği şu tepki kimi insanlarımızın intihal olayına yaklaşımını anlaşılması için ilginç bir örnekti: “Yazın burada yayınlanmışsa ne olmuş yani?! Burada daha çok okunuyor diye mi gocunuyorsun?! Tersine sevinmen lazım!”

Sohbet odası görüş alış verişi somut bir sonuç elde edilemeden sonlanmasına karşılık bir süre sonra ilk saptadığım amatör arkeologlukla ilgili yazı değil de arkeolojik çevre bilinciyle ilgili yazıyı (http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=356) kaldırıp yerine MB’daki yazının adresini koydular. Bu fikri de onlara ben önermiştim.

Kaldırılmayan yazıya ilişkin tekrar bir uyarı yapmayı gerekli gördüm:

“Merhaba, K.’nın kopyaladığı yazıma dair nazik müdahaleniz için tekrar teşekkürler. Fakat aynı rumuzlu kişi benim bir başka yazımı daha benzeri şekilde kopyalamış durumda ve halen aynen yayında. Adresi: http://www.de...

Bu yazıyı da kaldırıp yerine daha önceki gibi Milliyet Blog'daki adresini verirseniz sevinirim.

Orijinal yazının adresi:

http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=2175

Diliyorsanız yazının ilk paragrafını da forumda bırakabilirsiniz.

yardımınız için tekrar teşekkürler. Saygılar.”

Site yönetiminden bir hareket göremeyince konunun yasal yönüne daha ayrıntılı bir vurgu yapmayı gerekli gördüm:

“Merhaba,

Hatırlatma olarak, başkasına ait bir yazının intihalle yayınlanması halinde yer sağlayıcının yükümlülüklerini düzenleyen 'Internet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında 5651 numaralı Kanun'un ilgili maddesini olduğu gibi ilginize sunuyorum, bilhassa ikinci maddeyi dikkatle okumanız tavsiye edilir:

‘Yer sağlayıcının yükümlülükleri

MADDE 5 – (1) Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir.

(2) Yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içerikten, ceza sorumluluğu ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunun 8 inci ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi halinde ve teknik olarak imkân bulunduğu ölçüde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmakla yükümlüdür.’

Yukarıdaki kanun ve cezai müeyyideleri daha ayrıntılı görmek isterseniz şu adresleri ziyaret etmeniz uygun düşer:

http://www.hukuki.net/hukuk/index.php?article=103

http://www.hukuki.net/hukuk/index.php?article=1958“

Aradan bir gün sonra site yönetimi yazıyı kaldırıp yerine „bu konu iyice baydı! Bu nedenle yazıyı buradan kaldırıyorum, K. sen de bundan sonra her önüne gelen yazıyı buraya ekleme, daha akademik yazılar koy!“ notunu düşmüştü.

Daha sonra siteye göz attığımda üyeliğimin sınırlandırılarak forumlara girmemin engellendiğini fark ettim; bu durumda yazılar yeniden aynı yere koyulmuş mudur, ek mesajlar yazılmış mıdır? Bilmiyorum. Bel ki bir gün bir başka rumuzla yeniden kaydolup kontrol ederim.

İlk ziyaret edildiğinde sitenin giriş sayfasında defineci "arkadaşlara" izinsiz kazı yapmayalım uyarısı yapılmış, bunun yasalarımıza aykırı olduğu hatırlatılmıştı. Ekte de Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanuna bağlantı veriliyor. Bu haliyle „vay canına ne sağ duyulu definecilerimiz var!“ dedirtiyor. Buna karşılık definecilerimiz Genel Ağ ortamında başkasına ait bir yazıya, define bulmuş muamelesi yapabiliyor…

Yine de definecilerimizin yazılarıma gösterdikleri ilgiyi olumlu karşıladım ve yazdıklarımın bir ölçüde amacına ve önemli bir “hedef kitleye” ulaştığını düşündüm. Onlara kızgın da değilim; yalnızca başkasının emeğine saygı duymanın da en az Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununa uymak kadar önemli olduğunu hatırlatmak istedim. Üstelik intihal yalnızca bu örnekteki gibi sıradan definecimizde değil; arkeoloji camiamızda da daha utanç verici tarzda görülebiliyor. Onu da bir başka yazıda anlatırım.

Resim: Microsoft Publisher 98 Medya Arşivi

http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=2175
http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=356

http://www.hukuki.net/hukuk/index.php?article=103
http://www.hukuki.net/hukuk/index.php?article=1958