DEHB’li iş başında

İş ilanlarına şöyle bir göz atın, “organizasyon becerileri olan, insan ilişkilerinde başarılı, zaman yönetimini bilen, muhakeme yeteneği kuvvetli” elemanlar aranıyor! Eğer yetişkin bir DEHB’liyseniz, bu ilanları görüp daha en başından hiç şansınız olmadığını düşünebilirsiniz. Doğru, hiç kimse işe geç gelen, hazırlaması gereken raporun içinde kaybolup dışarıda oynayanları seyre dalan, toplantılarda söz almadan lafa atlayan birisini işe almak istemez. Ama her zaman dediğim gibi, eğer DEHB’li olduğunuzu biliyor ve ona göre gerekli tedbirleri alıyorsanız, yaratıcılığınız, bitmek bilmeyen enerjiniz, işe kendinizi adamanız ve bambaşka bakış açınız işvereninizin en gözde elemanı olmanıza bile yol açabilir. Önce size uygun iş için bu yazıya vebu yazıya bir göz atın. Seçiminizi yaptınız, işe başvurdunuz ve kabul edildiniz! Ne güzel.  Şimdi sıra tedbirleri almada, ben ipuçlarını vereyim. Siz kendiniz için gerekli olanları uygulamaya başlayabilirsiniz:

 

Dikkat dağınıklığı yaşıyorsanız: Çevrenizdeki sesler, birinin yürümesi, telefonla konuşması odağınızın dağılmasına sebep oluyorsa… Ya da hayaller kurmaya başlıyor, ana konudan kopup iç dünyanıza dalıp gidiyorsanız, şu stratejiler işe yarayabilir.  

 

· Kendinize özel, sessiz bir oda veya çalışma alanı talep edin. Böyle bir imkanınız yoksa önemli raporları eve götürebilir ya da iş arkadaşlarınızın ofiste olmadığı zamanlarda çalışabilirsiniz.

 

·Dışarıdaki sesleri bastırmak için kulaklıkla “beyaz gürültü” tabir dilen sesler ya da klasik müzik dinleyebilirsiniz.

 

·Telefonların çalıp durmadığı, girenin çıkanın olmadığı kullanılmayan toplantı odaları da geçici çalışma alanınız olabilir.

 

·Çalan telefonlardan şikayetçiyseniz, telefonları bölüm sekreterine yönlendirebilir, uygun olduğunuz bir vakitte hepsine topluca dönebilirsiniz.

 

·Aklınıza gelen fikri daha sonra araştırmak ya da üstünde düşünmek üzere not edip, mevcut işinize devam edin. Böylece hem fikirler uçup gitmeyecek, hem de hazır odaklanmışken işinizi tamamlayabileceksiniz

 

·Toplantılar sırasında da bir başkası konuşurken aklınıza gelen düşünceleri not alın. Sıra size geldiğinde, düşüncelerinizi herhangi bir noktayı atlamadan ifade edebilirsiniz.

 

·Sadece tek bir işle ilgilenin. Bir işi tamamlamadan diğer bir işe geçmeyin.

 

2. Dürtüsel davranışlarınız varsa… Hiç olmadık tepkiler veriyor, aniden sinirleniyorsanız…

 

·Dürtüsel davranışlarınızı fark edip, kendi kendinizi nasıl telkin edeceğinizi öğrenin.

 

·Psiko drama çalışmaları ile hayal kırıklığına uğradığınız durumlarda nasıl tepkiler verebileceğiniz üzerinde çalışın

 

·Yöneticilerinizden davranışlarınızın farkına varıp tedbir alabilmeniz için yapıcı geribildirim isteyin.

 

·Rahatlama ve meditasyon tekniklerini öğrenin

 

·Dürtüsel davranmanızı tetikleyen konuları belirleyin, bunlarla baş edecek yöntemler ve rutinler geliştirin.

 

3. Hiperaktifseniz. Kıpır kıpırsınız ama belli bir süre toplantıda bulunmanız, masa başında oturmanız gerekiyor. Neler yapabilirsiniz?

 

·İçinizde biriken enerjinin birazını akıtmak için, belli aralıklarla fotokopi çekmek, mutfaktan çay almak ya da bir evrağı diğer masaya götürmek için kısa turlar atın, merdiven inip çıkın.

 

·Toplantıdaysanız, pasif konumda olmamak için mutlaka not alıp kendinizi meşgul edin.

 

·Öğle yemeğini hızlıca yiyin ki birazcık egzersiz yapmaya vaktiniz kalsın.

 

4. Hatırlamanız gereken şeyleri unutuyorsanız. Hatırlamanız gereken sorumlulukları unutuyorsanız, “aaaa”, “hay Allah”, “Eyvah” gibi nidaları bol bol kullanıyorsanız, hafızanızı birazcık canlandırmanız gerekiyor demektir. :

 

·Toplantılarda not alın ya da kayıt cihazı kullanın.

 

·Karmaşık görevler için kendinize kontrol listeleri oluşturun.

 

·Önemli tarihleri ajandanıza, bilgisayarınızın ya da telefonunuzun takvimine not edin. Öncesine belli aralıklarla hatırlatmalar koyun.

 

·Yapığınız ve yapacağınız işlerin kaydını tutun.

 

·Post-it’lerden, kolay görebileceğiniz notlardan faydalanın.

 

5. Hep aynı şeyi yapmak sizi bunaltıyorsa.  DEHB’lilerin bazıları harekete geçmek için itekleyen bir güce ihtiyaç duydukları için rutin kağıt işleri yazarken kolayca sıkılabilir, motivasyon desteğine ihtiyaç duyabilirler. 

 

·Saat kurarak çalışabilirsiniz, iki zaman dilimi arasında ayağa kalkıp, kısa bir tur atıp, su içerek mola verebilirsiniz.

 

·Uzun işleri parçalara bölebilirsiniz

 

·Rutin işlerden olabildiğince kaçınıp, daha hareketli işleri tercih edebilirsiniz.

 

6. Zaman yönetiminde sıkıntı yaşıyorsanız. Alınabilecek tedbirler şöyle:

 

·Büyük projeleri parçalara bölüp, bu parçalar için ara tarihler koyabilirsiniz. Bunların takibini bir tablodan yapabilirsiniz. Zamanında tamamladığınız her iş için kendinize minik ödüller vermeyi ihmal etmeyin. Bu motive edici olacaktır.

 

·Alarm, hatırlatma, bilgisayar ajandaları ya da zaman planlayan uygulamalar gibi teknolojinin nimetlerinden sizin için uygun olanını mutlaka kullanın. Hatta toplantılardan ya da rapor teslimlerinden belli bir süre öncesi için de uyarılar koyun.

 

·Bir gün için çok yoğun bir program yapmaktan kaçının, sarkmalar her zaman olabilir.

 

7. Harekete geçmek yerine, bir şeyleri hep erteliyorsanız ya da uzun soluklu projeler gözünüzü korkutuyorsa Nereden başlayacağınızı, ne zaman biteceğini bilmediğiniz için, birçok işi erteleyip durursunuz. Ama bu biriken işler sadece sizin değil, bu işten etkilenen diğer kişilerin de sorun yaşamasına sebep olacaktır. Peki kolları sıvayacak ve harekete geçecek gücü nasıl bulacaksınız?

 

·Tabi ki yine hiç bitmeyecek gibi görünen işi parçalara ayırarak. Sonunu bilmediğimiz bir şey bizi tabi ki korkutur. Örneğin “faaliyet raporu” hazırlanacaksa, en az 60-70 sayfalık bir rapora birinci sayfadan başlamak yerine, kullanılacak tabloları belirleyip, işe bu tabloları hazırlamakla başlayabilirsiniz. Yine zamanında tamamladıklarınız için kendinizi şımartmayı ihmal etmeyin.

 

·Ekip halinde ya da bir yöneticiyle çalışmak da tarihlere uymak, onlardan geribildirim almak ve size şevk vermek açısından faydalı olacaktır.

 

·Zaman yönetimi için bir koçtan, danışmandan ya da zamanı iyi yöneten bir üstünüzden de destek alabilirsiniz.

 

8. Detaylar gözünüzden kaçıyorsa. Dikkatsizlik veya telaş sebebiyle önemli detayları kaçırıyor, evrakları nereye koyduğunuzu hatırlayamıyorsanız:  

 

·Her seferinde sadece bir evrağı teslim edin veya alın.

 

·Detaylı işlerde bölüm asistanından ya da bir ekip arkadaşınızdan yardım isteyin.

 

·Masanızda sadece kullandığınız dosyalar ve kağıtlar olsun

 

·Dosyalama sisteminizi renklendirerek ya da kodlandırarak hem eğlenceli hem de sizin için kolay algılanır hale getirin.

 

9. Sosyal ilişkilerde sorunlar yaşıyorsanız. İçiniz içinize sığmıyor, konuya ilişkin görüşlerinizi söylemek istiyorsunuz biliyorum. Ama insanlar da sürekli kendisinden bahseden, sözünü kesen, onun anlattıklarını dinlemeyen birileriyle olmak istemez ki! Peki dengeyi nasıl kurabilirsiniz?

 

·İş arkadaşlarınızla ya da yöneticinizle bir takım sıkıntılar yaşadığınızı hissediyorsanız, onlardan geribildirim isteyin. Sorunun tam olarak ne olduğunu anlamadan, tedbirini de alamazsınız.

 

·Toplantılarda veya diğer sosyal ortamlarda, sıranızın gelmesini beklemeniz gerektiğini kendinize hatırlatın. Zamansızca alınan söz iş hayatında sorun yaratabilir.

 

·Eğer sorunlar çözümsüz görünüyorsa, üstlerinizden daha çok yalnız çalışmayı gerektirecek işler talep edin. 

 

Belki DEHB’li olduğunuz iş arkadaşlarınızca bilinsin istemiyorsunuz. Ya da belki teşhis konmadı ama siz belirtilerden biliyorsunuz ki DEHB’lisiniz. Tabi ki bunu kendinize saklamayı tercih edebilirsiniz. Ama dikkatsizlik, dürtüsellik, organizasyon becerilerinde sıkıntılar baş gösterdikçe, tembel, beceriksiz, sorumsuz gibi tepkiler almayı göze alıyorsunuz demektir. Bu sebeple, en iyisi özellikle yöneticinize durumunuzdan bahsetmek. Böylece, olası sorunları bilerek yapmadığınızı, davranışlarınızın yönetici işlevlerinizdeki durumdan kaynaklandığını bilir. Sizin işleri düzgün yapmak için çaba gösterdiğinize inanır. Ve size destek verebilir, uygun koşulları sağlayabilir.  Tabi bu bilgilendirmeyi  “Bende Dikkat Eksikliği var” şeklinde yapmayın. Kendinizi iyi tanıyın. Yaşayabileceğiniz olası sıkıntıları ve bunlara karşı tedbir önerilerinizi sıralayın. DEHB’nin harika yönlerinden de bahsetmeyi unutmayın; yaratıcılığınızdan, bitmek bilmeyen enerjinizden, yeni şeyleri deneme arzunuzdan da mutlaka bahsedin. Kim bilir? Bu özelliklerinizi etkileyici işler ortaya koymakta kullanabilirsiniz. 

 

Bugün kendi alanında isim yapmış, başarılı birçok DEHB’li var. Yani işin sırrı kendini tanıyıp kaynakları doğru kullanmakta. Siz kendinizi tanıyor musunuz?

 

KAYNAKLAR: 

 

1.     http://www.additudemag.com/adhd/article/862.html

 

2.     http://www.help4adhd.org/en/living/workplace/WWK16

 

3.     http://www.webmd.com/add-adhd/guide/adhd-in-the-workplace?page=1