Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

10 Kasım '09

 
Kategori
Eğitim
 

Denetimi işlevsizleştiren yönetim ve işlevini yerine getirmeyen denetim

Yönetim faaliyetleri toplumsal hizmet üreten örgütsel yapılar için hayati öneme sahiptir. Toplumsal hizmetler toplumun her alana yönelik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla oluşturulmuş örgütler aracılığıyla yerine getirilmeye çalışılır. Örgütsel yapıları da yönetim organları harekete geçirir. Toplumsal hizmetlerin kalitesi bu yönüyle örgütlere ve dolaylı olarak da yönetim organlarının niteliğine bağlı bir durumdur. Örgütler yönetim birimleri aracılığı ile işlev yürütürken yönetim makamında oturan kişinin nitelikleri bu birimlerin çalışma biçimlerini de büyük oranda etkiler. Tüm toplumsal hizmet alanları bu anlamda örgütsel yapıların ve yönetim organlarının sorumluluğundadır. Toplumsal hizmet alanlarında yaşanan sorunlar bu yönüyle ilgili örgütlerden ve yönetim organlarının çalışma biçimlerinden kaynaklanır.

Bu genel açıklamaları eğitim alanı ile sınırlı bir alanda ele alacak olursak eğitim örgütleri merkezi bir yönetim anlayışı ile oluşturulmuş bakanlık teşkilatının çalışmalarından önemli şekilde etkilenmektedir. Hatta eğitim örgütlerini sadece eğitim sisteminin yönetiminden, planlanmasından, değerlendirilmesinden tek başına sorumlu bakanlık merkez teşkilatının direktifleri doğrultusunda hareket edebilen adeta robotlaşmış birimler olarak da görmek mümkündür denebilir. Zira eğitim örgütleri bakanlık merkez teşkilatının alacağı kararlardan başka bir işi yapabilmesi, kendince bir inisiyatif kullanabilmesi mümkün görünmemektedir. Eğitime dair her karar merkez teşkilatı tarafından alınıp alttaki eğitim örgütlerine adeta dikte etmektedir. Bu anlayışla yönetilen bir sistemden özgün, verimli çalışmalar, faaliyetler yapılmasını beklememek gerekiyor.

Bakanlık merkez teşkilatının aldığı kararların bağlayıcılığı sistemin sağlıklı işlemesine katkı sağlayabildiği gibi merkezin alandan, uygulamalardan haberdar olmaksızın aldığı tek taraflı kararların bir sonucu olarak sağlıksız hale de dönüşebilmektedir. Son dönemlerde denetime ilişkin uygulamalara bakıldığında bu yönüyle denetim sisteminin sorunlu bir alana dönüşmesine de bu anlayışla alınan kararların neden olduğu görülmektedir. Denetim, yönetimin önemli bir işlevi olarak görülmektedir. Yönetimin sahip olduğu birçok işlev içinde denetimi diğer işlevlerin üzerinde bir işlev konumunda görülmektedir. Yöneticiler de denetim aracılığıyla sistemin işleyişinden haberdar olduklarını, denetimin bir bakıma sistemde sinir sistemi işlevi gördüğünü dile getirmektedirler. Denetimi sistemin işleyişi açısından geri dönüt sağlayan bir alt sistem olarak alınca sistemin her alanına yönelik bir faaliyet olarak işlev görmesi gerekir. Oysa eğitim sistemimize bakıldığında denetime böyle bir işlev yüklenmediği, tersine denetime ilişkin sistemli bir bakış, sistemli bir çalışma düzeni oluşturulmadığı görülür.

Milli Eğitim Bakanlığı içinde denetim uygulamalarının genelde yöneticiler tarafından yapılan idari denetim dışında denetim birimleri aracılığı ile yapıldığı görülmektedir. Denetim birimlerinin görev alanı olarak daha çok taşradaki eğitim kurumları olduğu, bunun da bakanlık müfettişliği ve ilköğretim müfettişliği aracılığı ile yapılmaktadır. Eğitim örgütleri bakanlık veya ilköğretim müfettişleri aracılığı ile denetlenirken diğer birimler yani bakanlık merkez teşkilatı ve taşra teşkilatı birimleri neredeyse hiç denetlenmemektedir. Denetim bu yönüyle sınırlı bir alana hasredilmiş durumdadır. Denetimin sınırlı bir alana yöneltilmiş olması sistem açısından denetimden beklenen işlevlerin de sınırlandırılması anlamına gelmektedir. Denetimin böyle bir sınırlandırma ile ele alınması ondan beklenen işlevlerin gerçekleştirilmesini de engeller. Denetimi sistemin işleyişine yönelik veri sağlayan, yönetime dönüt veren bir konumdan uzak ele almak işlevsizleşmesine neden olmaktadır.

Çağdaş örgütler örgütlerin var oluş amacına uygun olarak örgütlerin her alanına yönelik değerlendirmeler yaparken denetimi önemli bir araç olarak kullanmaktadır. Yönetimin denetime bakışı, aldığı kararlarla denetime verdiği biçim denetimin çalışmasına da doğrudan etki etmektedir. Eğitim sistemimiz içinde bu yönüyle denetime bakıldığında denetimin işlevsizleştirilmiş bir konuma indirilmiş olmanın doğal bir sonucu olarak işlevlerini yerine getirmede gereken çabayı göstermekten uzak olduğunu görmek mümkündür. Yönetim birimlerinde oturan kişilerin nitelikleri nasıl yönetim makamlarının verimliliğini etkiliyorsa aynı şekilde denetim faaliyetini yürüten kişilerin niteliği de denetimin niteliğine etki etmektedir. Bu nedenle denetim işini yürüten denetim elemanları da denetime yönelik gösterdikleri kişisel bakış açıları ile denetimin işlevine etki etmektedirler. Denetimin bağlı olduğu üst yapı olan yönetimin denetime bakışı denetimi ve denetim işlevini yürütenleri büyük oranda etkiler. Eğitim sistemimiz içinde böylesi bir etkinin sonuçları ile karşı karşıya bulunmaktayız. Yönetim sistemi denetime gereken işlevleri yüklemediği, denetimin örgüt içinde oturması gereken konumda yer bulamaması nedeniyle denetim elemanları da örgüt içinde adeta yabancılaşmış bir durumda bulunmaktadırlar. Bu yabancılaşmanın getirdiği olumsuz davranış denetimin gerektirdiği işlevlerin yerine getirilememesi şeklinde ortaya çıkmaktadır denebilir. Denetim bağlı olduğu üst yapı durumundaki yönetimin kendisine gösterilen ilgisizliğin bir sonucu olarak işlevlerini yerine getirmekten uzaklaşmış bir konumda bulunmaktadır. Eğitim sistemimizde bu yönüyle iki yönlü bir etkileşimden söz edilebilir. Yönetim eğitim sisteminin etkin bir üyesi olarak denetimi işlevsizleştirirken denetim de dıştan gelen bu etkinin sonucu olarak işlevlerini yerine getirmekten uzaklaşmaktadır. Bu durum eğitim örgütlerinin verimsizleşmesine, eğitim faaliyetine ilişkin sağlıklı bir dönüt alınamamasına, eğitim faaliyetlerinden beklenen olumlu sonuçların alınamamasına bir bakıma eğitime dair ayrılan kaynakların adeta heba olmasına yol açmaktadır.

Görüş, Öneri ve Eleştirileriniz için…. Ali Hikmet DEMİR ahdiron4@hotmail.com
 
Toplam blog
: 147
: 1198
Kayıt tarihi
: 26.09.08
 
 

Öğretmen olarak başladığım meslek hayatıma yönetim ve denetim konusunda aldığım yeni eğitimler sonr..