Deniz hamamları

Eskiden plaj yerine, Deniz Hamamı adı kullanılırmış. Geçen gün İstanbul'un Kadıköy yakasında kurulan ilk Deniz Hamamları ile ilgili bir yazı ilişti gözüme. Yazı Dr. Müfid Ekdal tarafından kaleme alınmış ve derlenmiş. Sizlerle paylaşmak istedim.

Kadıköy'ün ilk Deniz Hamamı, Moda Plajı'nın bulunduğu yerde, kadın ve erkeklere ayrı olmak üzere, iki bölüm halinde Hayik adında biri tarafından kurulmuş Kadınlar hamamının ilk müşterileri, hıristiyan ailelerin hanımlarıymış ve daha sonrasında, müslüman hanımlar da gelmeye başlamışlar. Kadınlar hamamının etrafında güvenlik, sandallarla gezen, polis ve bekçiler tarafından sağlanıyormuş. İlkbaharda kurulan Deniz Hamamları, sonbaharda sökülür ve tahtaları, gelecek yıl kullanılmak üzere tasnif edilirmiş. Deniz Hamamında ayrıca, kiralık mayo hizmeti de verilmekteymiş.( süpürgenin yorumu: Hijyen konusu tartışılır ama, günümüzde halen görmekte olduğumuz beyaz iç çamaşırlarından iyi olsa gerek, ayrıca da her yıl yeni ağaçları ziyan etmeden yıllarca kullanmaları da çok medenice bence. Eskiden medeniyet varmış, şimdilerde nerelerde acaba...)

1923 Yılı sonrasında, Moda Deniz Hamamı'nın işletmesi görevini üstlenmiş olan, İhsan Kaptan döneminde tesis daha verimli hale gelmiş, Su Sporları öğreten hocalar da görev yapmaya başlamışlar. Bugün Olimpiyatlarda görülen yüzme şekilleri, Moda Plajında daha o yıllarda uygulanıyormuş. 1937 Yılında, ilk kez Macarlar ve Türkler arasında Yüzme Müsabakaları düzenlenmiş ve İbrahim Sulu adında bir genç, şampiyon olmuş. Ödülünü de Atatürk tarafından almış. Aynı plajlarda her yıl, Kabotaj Bayramı da renk renk kayıklar, yelkenler ve gösterişli bir tören eşliğinde kutlanıyormuş. 1950 Yılında Almanya'dan 'Su Perileri' isimli bir yüzme grubu Moda Plajına davet edilmiş. Bütün plaj reflektörlerle aydınlatılıp, görkemli bir şölen düzenlenmiş.

Daha sonra Fenerbahçe'de Khalkedon Restoran'ın bulunduğu koyda, Fenerbahçe Plajı açılmış. Fenerbahçe Plajının kurucuları, Zühtü Paşa ve Burhan Bey adında iki kişi olmakla beraber, yaklaşık 60 yıl kadar önce plaj açılmış. Bir zamanlar Fenerbahçe'de sarayı olan, Bizans İmparatoru, Justinyanus'un eşi, Theodora da bir efsaneye göre, buradan denize girermiş.

Caddebostan Plajı ise, Ragıp Sarıca Paşa Konağı'na bitişik, içinde incir ağaçları olan bir bölgede kurulmuş. Arkası yola dönük olan kabinler ve iki katlı, uzunlamasına yapılmış, binalar halinde yapılanmış. Bu binalar her yaz kiraya verilir, İstanbul'un değişik yerlerinden ve Ankara'dan gelen bir çok misafiri ağırlarmış. Tiyatro ve ses sanatçılarının da yoğunlukla tercih ettiği bu tatil yerinde, eğlenceler ve insan ilişkileri çok güzel yaşanmış. Piyanist Fevzi Aslangil ve Selahattin Pınar, bu plajın ünlü konuklarındanmış. Günboyu eğlenen çocuk ve yetişkinlerin sesleri, bölgeden hiç eksik olmaz, akşama yerini, biraz ötede bulunan Caddebostan Gazinosu'na bırakırmış.

Suadiye tren istasyonundan denize kadar olan ve bugün apartmanlarla dolmuş bulunan arazi, o yıllarda boş tarlalar halindeymiş. Demiryolundan bütün deniz görünürmüş. Ulaşım da son derece yetersiz bir karayolu bulunduğundan, hemen hemen tamamen demiryolu ile sağlanırmış. Plajın sahibi ve işletmecisi, eski bir jandarma binbaşı emeklisi olan Mustafa Güler adında biriymiş. 1929 Yılında açılan bu plaj alanı, deniz içi ve sahili büyük kayalıklardan oluşan elverişsiz bir alanmış. Açılışa kadar günlerce birçok işçi çalışarak, kayaları parçalamış ve kamyonlarla kum taşınarak sahil oluşturulmuş. Sosyal tesisin de yapılması sonrasında, bölge çok değerli bir plaj alanına kavuşmuş ve etraftaki evler çok kıymetlenmiş. Plaj sahibi Mustafa Güler Bey'in oğlu da, o zamanları bilen insanların çok iyi hatırlayabilecekleri, Manş Denizi'ni geçen ilk Türk yüzücüsü olan Murat Güler adındaki gençmiş. Babasının ölümü üzerine işletmeyi devralan Murat Güler, onun kadar başarılı olamamış ve plaj 1962 yılında kapatılmış, bölgedeki otelin adı da Princess olarak değişmiş.