Denizin Dibindeki Hazineler

Kıyılarla denizlerin dibi; yaptıkları hareketin deniz dibi manzarasını ilelebet mahvedeceğini akıllarına getirmeyen düşüncesiz insanların vapurlardan attıkları çöplerle, süprüntülerle doludur. Gelgit olayı olmayan denizlerde bu artıklar, çöpler, hep oldukları yerde kalırlar, hiçbir şey onları götürmez, üstlerini örtmez ve kapatmaz! Deniz kenarında, gerek kıyıyı, gerekse denizin dibini tıpkı bir kentin kaldırımları, sokakları gibi temiz tutmaya dikkat etmeliyiz. Çünkü oraları da bir ülkenin güzelliğine katkıda bulunan yerlerdir.

Denizlerin dibinde araştırma yapan dalgıçları asıl ilgilendiren şey, evvel zaman içerisinde batmış gemi enkazlarıdır.

Kıyılara yakın kesimlerde rastlanan yeni enkazlar azdır. Amatör dalgıçlar genellikle onları bulur, yerlerini tesbit eder ve değerli eşyayı ya da "seyir defterini" çıkarmak için içerisini araştırırlar.

Eski gemi enkazları, Amerika' nın bulunuşundan beri Avrupa' ya sayısız servetler taşımış olan kalyonlar ya da kadırgalardır. O tarihten bu yana birçok insan, artık sahibi olmayan bu hazineleri kendileri için bulmaya çalışmış, bunlardan bazısı ele geçmiş, bazısı da hala yerlerinde durarak günümüze kadar gelmiştir. Dalgıçlar kıyılara yakın yerlerde yatan bu hazineleri ele geçirmek için her zaman şanslarını denemektedirler. Ancak Akdeniz' de amatör dalgıçların inebilecekleri derinlikte bu eski kalyon enkazlarından en fazla rastlanılanı, Fenike, Roma, Yunan gemileridir. Antik Çağ' da yaşayanlar deniz yolculuğu sırasında kıyılara çok yakın seyrettiklerinden ve gemiler ya bir kayaya çarptığı ya da aşırı yüklü olduğu için su alıp battığından, Akdeniz kıyılarında denizin dibi bu gemi enkazlarıyla doludur.

Böyle bir eski gemi enkazı bulanlar durumu hemen ilgili makamlara duyurmakla yükümlüdürler ve ele geçirilen ganimetlerden ancak devletin müzelerde saklamak için almadıkları onlara kalır.

Uzun yıllar denizlerin dibinde yatmış olan bu eski gemi enkazları, çok harap oldukları halde gerçek boyutlarını ve biçimlerini bugüne kadar muhafaza etmişlerdir. Bunların içerisinde o zamanki gemicilerin kullandıkları araç ve gereçler, geminin taşıdığı yük bulunur. Mesela Akdeniz' deki batık gemilerin, "amfora" adı verilen büyük kulplu testiler içerisinde şarap ve zeytinyağı taşıdıkları saptanmıştır.

Bundan başka yine eski gemilerle Anadolu' ya, Kuzey Afrika' ya ya da başka Akdeniz kıyılarına götürülen mermer sütunlar ve heykeller, bir deniz kazası neticesinde, savaşlardan, insanların yıkıcılığından, güneşten, yağmurdan, rüzgardan, aşınmaktan kurtularak, ya hiç bozulmamış ya da birtakım deniz kabukluları yüzünden az çok hırpalanmış bir şekilde ele geçirilir.