Depremin bayram üzerindeki etkileri ve iyi bayramlar

 Bayram nedir?

Genellikle aynı coğrafi bölgede yaşayan bir toplumun veya geniş bir coğrafyada aynı dini veya milli görüşü paylaşıp özel bir günde bu görüşün toplu olarak kutlandığı, insanların birbirlerini tebirk ettiği, kaynaşarak toplumsal birlik duygularının geliştirildiği ve yardımlaşıldığı, insana toplumsal bir varlık olduğunu hatırlatan bununla birlikte eğlenildiği gündür.

Cumhuriyet Bayramı geçit törenleri ve okul ve resmi dairelerdeki törenlerin iptal edilmesinin ardından bir çok kişi tepkisini belirtmek amacıyla gereksiz yakıştırmalarla Kurban Bayramı’nın da iptal edilmesi gerektiğini söyledi.

Dünyamız artık 7 milyar insan nüfusuna ulaştı. Tahmin edebiliyor musunuz her saniye, her saniye 50 kişi doğuyor, belki 49 kişi de hayatını kaybediyor. Bu demektir ki hergün dünyada yaklaşık 4 milyon kişi yaşamını yitiriyor. Belki de bu 4 milyon kişi için arkalarından 400 milyon kişi de yas tutuyor. Hem ben çok iyi bilirim yakınların acısı bir iki günde değil yıllarca unutulmaz.

Peki ne olacak şimdi, komşumuz acılı diye bayramlarımızı iptal mi edeceğiz? O bayramlar ki sırf insanı insana kaynaştırmak hatta yardımlaşmak, dayanışmak için var. Bayramlarda eğlence bulunur. Ama bayram eğlence demek değildir. Bayramlarda eğlence ikinci belki de üçüncü plandadır. Asıl amaç kutlamadır, yardımlaşmadır, dayanışmadır.

Elbette dini bayramlarla milli bayramlar arasında hem kutlama hem de anlayış yönünden farklılıklar vardır. Milli bayramlarda bir oluşumun sonucunda toplu olarak bir sevinç ve toplu bir kıvanç ortaya çıkarken dini bayramlarda bu daha çok dayanışma, yardımlaşma şeklindedir. Milli bayramlarda meydanlarda geçit törenleri ve gösteriler düzenlenirken dini bayramlarda akraba, dost, komşu ziyaretleri önem taşır.

İki şeyi birbirine karıştırmamak gerekiyor. Kutlamak her zaman eğlenmek anlamına gelmez. Geçit törenleri de bir eğlence aracı değildir. Bu törenlerde daha çok ülkenin gücünü herkese göstermek amaçlı olarak askeri geçitler yapılır. Halk da bununla gurur duyar, sevinir, ancak eğlenmez. Okullarda düzenlenen anma törenleriyse hiç eğlence değildir. Bu törenlerde daha çok günün anlam ve önemini belirten konuşmalar yapılır, şiirler okunur. Çocuk bayramındaki gösteriler eğlence niteliği taşıyabilir.

Deprem, sel baskını, toprak kayması, çığ düşmesi doğal afetler olup bazen çok fazla can kaybına sebebiyet verebilmektedir.

Geçen hafta Van’da meydana gelen depremde çok can kaybettik ve çok üzüldük. Beni bağışlayın şimdi olayları biraz değiştirerek düşüneceğim. Diyelim ki can kaybı yüzlerle ifade edilecek kadar değil de 10 kişi olsaydı Cumhuriyet Bayramı geçit törenleri yine iptal edilir miydi? Edilirdi diyorsanız tekrar düşünelim, ya 1 kişi ölseydi yine iptal edilir miydi? Peki Türkiye genelinde başka sebeplerle başka yerlerde her gün hiç kimse ölmüyor mu? Beni çok affedersiniz, bizim ki can da onların ki patlıcan mı? Başka bir ilde soba zehirlenmesinden 3 kişi öldüyse ne olacak, törenleri iptal edelim mi?

Özellikle Ramazan ve Kurban Bayramlarında tatillerin uzun olması ve akraba ziyaretlerinin geleneksel olması nedeniyle milyonlarca kişi şehirler arası yolculuk yapmakta. Ve sırf bayram sırasında, bayramlar devam ederken trafik kazalarında yine yüzlerce can kaybı meydana gelmekte. Şimdi ne olacak? Ama televizyonlarda dansözler göbek atmaya devam ediyor, sokaktan geçen insanların yüzleri gülmeye devam ediyor, herkes pırıl pırıl birbirinden güzel elbiseler giymiş, adeta çiçek tarlası, gökkuşağı görüntüsü. Soruyorum size şimdi ne yapacağız? Komşumuz acılıyken bütün akrabalara haber verip biz bu sene bayram kutlamayacağız mı diyelim?

Olmaz, bayramlar iptal edilemez. Ne milli ne de dini bayramlar iptal edilebilir. Eğer bir şey iptal edilecekse bunlar eğlence içerikli yayınlar olabilir. Geçit ve anma törenleri değil.

Ben uzun zamandır yurt dışındayım. Gelin de bayram kutlamamanın ne demek olduğunu, sokakta cıvıl cıvıl gezen insanları görememenin ne demek olduğunu bana sorun. Bayram eksikliği duygusunu anlatmaya kelimeler yetmez. Çok zor bir duygudur. Malesef!

Şöyle bir teklifim var. Eminim ki benden önce bir çok kişinin aklına gelmiştir ama ben de hatırlatayım. Bir çoklarınız kurban kesiyor. Gücü yeten deprem bölgelerine de kurban göndersin. Çocuklara oyuncak göndersin. Bayramlar özellikle çocuklar içindir. Çocukları topluma bağlar. Çocuklar gelecektir.

Lütfen bayramlar arasında kıyaslama yapmayın. O iptal oldu bu da olsun demeyin. Ayıptır, günahtır. Bayramlar iptal edilmez. İptal edilecekse televizyonlarda eğlence içerikli yayınlar iptal edilebilir. Ben şahsen Kurban Bayramında hükümetten özellikle devlet televizyonlarından eğlence yayınlarına izin vermemelerini bekliyorum.

Defalarca yakınlarını kaybetmiş birisi olarak çok iyi biliyorum insan yakınlarını kaybedince eksikliğini çok hissediyor. Eğer anneniz, babanız, halanız, dayınız, kısacası sevdiğiniz kişiler hayattaysa sakın ihmal etmeyin, ziyaretlerine gidin, ellerini öpün. Büyüklerinizi de küçüklerinizi de sevindirin. Küskünlük yapmayın. Kaybettiğinizde yakınlarınızı ve birlikte geçirdiğiniz bayramları çok ararsınız.

Hepinizin bu bayramı, gelecek bayramları kutlu olsun. Allah kimseyi bayramsız bırakmasın.

Sevgi ve saygılarımla,

Ertunç Alpman