Dergilerin getirdiği Erciyes'e Mektup

ERCİYES deyince aklıma iki sözcük geliyor. Bunlardan biri orta Anadolu’muzun ünlü ve en büyük dağlarından biri olan Erciyes Dağı’dır. Erciyes Dağı 3.917 metre yüksekliğinde olup Kayseri ilimizin güney batısında yer alır. Kış, yaz aylarında başında hiç beyaz karlar eksilmeyen görkemli, gururla dik duran bir dağdır. Ağrı Dağına. Süphan ve Cilo dağlarına Orta Anadolu’da ben de varım diyor..Bu kış günlerinde eteklerinde bile yol almak, oralarda bir soluk vermek her yiğidin harcı değildir. Bu soğuk ve karlı günlerde Erciyes Dağı eteklerinde ve çevresinde bulunan köylülerimize yüce Mevlâ’m güç / kuvvet ve  sabır versin.

Sanat, kültür, edebiyatımızda ve özellikle şiirlerimizde Erciyes’in adı çokça geçer. Şairlerimiz, ozanlarımız ve de yazarlarımız Erciyes için şiirler yazmışlardır, ozanlarımız sazlarının tellerinde türküler dile getirmişlerdir. Yazılan bu türküler, şiirler, hatta öykülü efsaneler aslında bir araştırma ve inceleme konusudur. Şimdilik bunu bir kenara bırakarak konuyu değerli yazarlarımıza bırakıyorum. Araştırmaya, incelemeğe değer bir konu değil mi?

Erciyes’ten söz ederken sözü Kayseri’de yayımlanan Erciyes Aylık Fikir ve Sanat Dergisine getirmek istiyorum. Anadolu’da sanat, kültür ve edebiyat yolunda yayımlanan birçok dergiler vardır. Bunlardan biri de ERCİYES Dergisidir. Erciyes Dergisi 1977 yılından bu yana Kayseri’de yayımlanıyor, Türk kültürüne, Türk edebiyatına, Türk Şiirine ve Türk Halk edebiyatına ( Türk Folkloruna )  tam 35 yıldır gururla hizmet veriyor. Sahibi Avukat ve yazar Sayın Nevzat Türkten’dir, Genel Yayın Müdürü Sayın Âlim Gerçel’dir. Şu andaki 410. sayıya göre dizgi işlerini Muhammet Ali Ecevit ve tashih işlerini Mahmut han Türkten tarafından gerçekleşmektedir. Ayda bir yayımlanan derginin abone bedeli 40TL’dir. Erciyes’in ayrıca tanınmış bilim adamlarımızdan Üniversitelerimizde öğretim üyeliğini yapan bir grup bir Hakem Heyeti de vardır. Diyeceğim şu ki Erciyes Dergisi öyle sırdan bir yayın organı değildir… Çeyrek asırdan fazla Türk Edebiyatına ve kültürüne onurla hizmet veren bir Anadolu dergisidir. Erciyes’le birlikte yayın hayatına girenlerin bazılarının  ismi, esamesi bile okunmuyor. Erciyes Dergisi deyince biraz durmak ve düşünmek gerekir.Kayseri'de dimdik duran ve çağlara meydan okuyan  bir kültür kalesidir...

Sanat, edebiyat ve kültür yolunda elime geçen, abone olduğum geçmişten günümüze değin birçok dergiler vardır.  Sırası gelmişken bunların bir kaçının adını vermek isterim: Varlık, Yeditepe, Hisar, Defne, Yeni Defne, Hareket, Tarla, Halk Kültürü, Yeni Adam, Kemalist Ülkü, Sivas Folkloru, Türk Folkloru, Türk Folklor Araştırmaları, Çaba, Eflatun, Milli Eğitim, Milli Kültür, Çağıltı,  Çalı, Çele, Çile, İlk Kurşun,  Töre, Tohum,  Ajans Türk, Güneyde Kültür, Size, Yaba, Sevgi Yolu, Gülpınar, Ankara Edebiyat gibi… Varlık ve Çağrı  dergisinin dışında bunların çoğu kapanmak zorunda kalmıştır. Bugün devam eden ve hâlâ elime ulaşan dergiler ise Türk Dili,  Çağrı, Beşparmak, Türk Edebiyatı, Sarızeybek, Kumru, Çıvgın, Şehir, Tay, Külliye, Berceste, Kültür Çağlayanı, Maki, Mavi, Bizim Ece, Çalı, Çemen, Yeniden Diriliş, Türk Ocağı, Aydın Efesi ve şimdi sözünü ettiğim Erciyes Dergisidir.

Değerli yazar Cemil Meriç Dergiler konusunda şunları söylerdi: ”Dergiler hür tefekkürün( özgür düşüncenin )  kalesidir. İnsanlar arasında tanışmayı ve kültür alışverişini sağlayan dostlukları kuran bir köprü gibidir.  Dergilerin sanatçılar, yazarlar arasında bir köprü gibi olduğunu vurguluyor. Sanatçılar, şairler ve yazarlar arasında sanat, kültür bağlamında bir bağ kuruluyor. Yıllarca süren dostluklar ve arkadaşlıklar sürüp gidiyor. Uzun ömürlü yaşamaya devam edenlerin yanı sıra birkaç sayıdan sonra sönüp giden dergiler de vardır. Tanıdığım, takip ettiğim yazar ve şairlerin çoğu bu dergiler sayesinde olmuştur.

Dergileri yaşatmak ta zordur. Dergileri destekleyen gönül adamları olacak, abonesi bol olacak ve gerekirse arka sayfalarında bir iki reklam almak suretiyle dergilerin uzun ömürlü olmasına neden olacak. Özellikle Kültür ve turizm Bakanlığı destek vermek suretiyle dergilerin uzun yaşamasına ve soluk almasına destek verecek. Bundan dolayı destek bulmayan dergilerin ömürleri ne yazık ki kısa oluyor… Birkaç sayıdan sonra kapanır gider.  

Erciyes Sanat, Kültür Dergisiyle 1978 yılında Diyarbakır’da öğretmenlik yaptığım günlerde tanıştım. O günden buyana tam 34 yıldır Erciyes’le arkadaş olduk. Şu anda evimin kütüphanesinde en az 8 cildi vardır. Ben evime gelen dergilerin sayıları 16 şar halinde ciltleyip kütüphanemde yararlı bir kültür kaynağı olarak saklıyorum. Bunlar zaman zaman elimin altında bulunan paha sanat, kültür ve edebiyat biçilmez kaynaklarıdır. İşte Erciyes Dergisi de bunlardan biridir.  

Erciyes’in 32. sayısında ilk yayımlanan şiirim “ Gerçek Zor Oldu” bu şiirimi Sivas / Gürünlü halk Ozanı Âşık Gülhani’ye ithafen yazmıştım. Adı geçen şiirim Kızıltepeli Âşık GEYLANİ mahlasıyla Erciyes’te yer almıştı. Yıl 1977,  32 Sayılı Erciyes’te kimler vardı?  

Onları da bu vesileyle  bu anmak isterim: Sevil Camuzcuoğlu’nun “ Kayseri Oyun Sözleri ve Tekerlemeleri” Erkan Kâmil’in “Afşinli Âşık Yener” Adnan Büyükbaş’ın “Hangi Dünya’ya “ Hasan Avni Yüksel’in “Türk Folklorunda Kırk Sayısı” Ömer Albayrak’ın Davet Şiiri “ Âşık Ali Çatak’ın kaleminden “Develili Âşık Derviş Osman”, Murat Demirtepe’nin “Sanat ve Edebiyatta Ocak ayı”, Yaşar Elden’den  “Düşeş Hikâyesi”, Abdülkadir Zamantılı’ndan “Remziname ve Remzi Dede için başlıklı Makalesi, Erkan Kâmil’in Halk ozanlarımızdan “Afşaroğlu Âşık Mehmet “,Halit Ziya Uşaklıgil yine Halit Ziya Uşaklıgil’i anlatan bir yazısı var. Kadir Özdamarlar”ın  “Ziya Paşa” yazısı, Musa Serin ve Emine Süpçin’den iki şiir, Haberlerden: “Folklor Araştırmaları Kurumun Konferansları Devam ediyor” haberiyle bitiyor. Evet, aradan koca 34 yıl geçti. Kimler geldi ve kimler geçti bu vadiden?

Erciyes’in 1977’de 32. sayfasında yazılanlardan söz ederken şu anda masamın üzerinde kale gibi duran şu sayıları yer alıyor, bir örnek ve hatırlatma bağlamında yazıyorum. Sayı: 400, Nisan 2011 kapağında Op. Dr. Seyfi Şahin, ( 18.03.1948- ), Sayı: 404 Ağustos 2011 derginin kapağında: Büyük Şair Fuzuli yer alıyor.( 1438- 1556), Sayı: 405 Eylül 2011 Derginin kapağında: İbrahim Tennuri ( ?- 1482 ), Sayı: 406 Ekim 2011, derginin kapağında Sivaslı tanınmış Folklorcu Eczacı yazar Müjgan Üçer yer almış. Değerli Folklorcu Müjgan Üçer Hanıma buradan Sağlıklı günler ve uzun ömürler diliyorum. Rahmetli İbrahim Aslanoğlu’nun bin bir emekle çıkardığı Sivas Folkloru dergisinden yakından tanıyorum.  Sayı: 407 Kasım 2011 Erciyes’in kapağında Atatürk Ankara’da Seymenlerle sohbet ederken görülüyor. Sayı: 409 Da Dr. Tahir Kutsi Makal’ı görüyoruz. ( 1937- 1999 ) Derginin bu sayısında Ramazan Çiftlikçi’nin Dr. Tahir Kutsu MAKAL için yazdığı bir makalesi vardır.

Önce vefalı dostum ve ağabeyim olarak tanıdığım gazeteci yazar ve folklorcu ( Halk bilimci )  Tahir Kutsi MAKAL’ı unutmadıkları için teşekkür ediyorum. Sayın Ramazan Çiftlikçi makalesinin son bölümünde şöyle diyor: Vefatından 11 yıl geçtiği halde günümüze kadar baba ( Tahir Kutsi Makal ) hakkında ciddi ve kalıcı fazla bir şey yapılamadı. Bizler dostları olarak birleşip ailesi ve çocuklarının da katkılarıyla bir ARMAĞAN KİTAP hazırlayamaz mıyız” diyor. Demesine bende haklı görüyorum. Ancak Fethiye’den güzel bir haber vermek istiyorum yeri ve zamanı gelmişken. Eğitimci, araştırmacı yazar arkadaşımız ve Tahir Kutsi’yi çok yakından tanıyan ve 50 yıldan bu yana dostluğu devam eden benim gibi TARLA Dergisinin verimli ırgatlarından Ünal Şöhret Dirlik “ Gazeteci, yazar Tahir Kutsi MAKAL Hayatı ve eserleri  “ üzerinde çalışıyor. Geçenlerde Ünal Şöhret Dirlikle ve Denizli’den kardeşi Mithat Makal ile yaptığım bir telefon görüşmesinde bu kitabın önümüzdeki 2012’de Haziran ayında Tahir Kutsi Makal’ın ölüm 13. yıldönümünde mezarı başında törenle anılacak ve bu kitap gelenlere armağan edilecektir” diye haber verdiler.  Bu güzel haberi de burada yazmadan geçemedim. Tahir Kutsi Makal’ı rahmetle ve saygıyla anıyorum….

Erciyes’in Şubat 2012 ve 410 sayılı kapağında yakında kaybettiğimiz Rauf Denktaş’a  ( 27 Ocak 1924 – 13 Ocak 2012)  yer verilmiştir. Rauf Denktaş milli bir kahramandı, 24 Temmuz 1973’te yapılan Kıbrıs’ın barış harekâtında dönemin Başbakanı Bülent Ecevit, Yardımcısı Prof. Dr Necmettin Erbakan ve yine merhum Prof. Dr. Rauf Denktaş’ın büyük hizmetleri, katkıları oldu. Şimdi her üçü de bugün aramızdan ayrılmışlardır. Her üçünü de rahmetle anıyorum. Erciyes’in 410. Sayısında Prof. Dr. İsa Kayacan, Eğitimci yazar Halistin Kukul ve Bedrettin Keleştimur gibi yazarların Sayın Rauf Denktaş’ı anlatan okunmaya değer yazıları yer alıyor. Sayın Denktaş ile en son Muğla /  Fethiye’de yapılan bir Kültür Sempozyumda Onur konuğu olarak orada verdiği bir konferans sayesinde daha yakından tanıdım. San Dentaş’a “ Çanakkale İçinde Aynalı Çarşı “ ( İnceleme ve Araştırma 3. baskı Aydın- 2006 )teşekkür etmiş ve beni babacan bir tavırla kucaklamıştı. Ben de bu büyük kahramanının ellerinden öpmüştüm. ( Tarih: 6–8 Kasım 2006 ).

Ben bunları ne için yazdım. Erciyes Dergisi ve Sayın Hukukçu ve yazar Nevzat Türkten Bey için bir şeyler yazacaktım. Söz döndü dolaştı nerelere kadar geldim.  

Efendim Erciyes Dergisinin Ocak 2012, 409. sayısında ilk giriş yazısında Nevzat Türkten Bey’in  “ Aziz Okuyucu, Değerli Abonelerimiz, Müteşekkir Olduğumuz Yazar ve Şairlerimiz” başlıklı yazısını okuyunca biraz olsun hüzünlendim ve bu yazıyı yazmama neden oldu.
    Sayın üstadımız ve büyüğümüz Nevzat Türkten Bey şunları yazıyor: “ Elinizdeki sayı 409.Ocak 2012 sayımız ile 35. yayın yılımıza başlamış bulunuyoruz. Allahüâlem son yılınız olacak gibi. Zira insanımız okumuyor ve biz Dergimizi yaşatacak kadar satış ve dolayısı ile maddi imkân bulamıyoruz. Abone sayımız her geçen gün biraz daha azalıyor. Parasız gönderdiklerimiz de her geçen gün fazlalaşıyor. Bunların gelirleri olmadığı gibi posta masrafları da var. İnsanımız okumamakla beraber edinmeyi seviyor. Parasız olursa okumayacaksa bile almak, sahiplenmek istiyor. Okumasa bile yaşaması için alanlarda yok değil. Ama bunlardan bazıları “ kaş yaparken göz çıkarmaktan” da kendini alamıyor. Bir zamanlar bir okumuşun kapısına aboneliğini tazelemesi için varmıştım;” Okuyamıyorum, hatırın için alıp atıyorum”…dedi… Böyle müstağni tavırlarla karşılamaktan korkarak, abone için kapılara varmayı bırakmış, az sayıda sadık ve kültürümüzün yaşamasına önem verenlerle yetinmeyi yeğlemiştik. Ancak bu tutum da mali sıkıntıyı beraberinde getirdi.
    Derginin idarecisi olarak bendenizin de yaşı kemale ermiş bulunuyor.( 83 yaş ) 2012 yılı neşriyatı tamamlamadan veya daha sonraları da devam etmek istesek, ömrümüz vefa etmeyip yarı yolda kalmaktan ve çok azda olsa abonelerimize borçlu duruma düşmekten korkuyoruz. Bu sebeple ve 2012 yılını selametle tamamlayabilirsek, o zamana kadarki hizmetlerimizle iktifayı da düşünmüyor değiliz. Görelim Mevla’m neyler, neylerse güzel eyler “ diyor sevgili üstadımız Nevzat TÜRKTEN Bey…
    Sayın Nevzat Türkten’e hak vermemek elde değildir. Gerçekten sanat ve kültür dünyamızda dergileri yaşatmak kolay değildir. Yukarıda da dediğim gibi Erciyes’le birlikte çıkan dergilerin çoğu ömrü kısa sürmüştür. Son çeyrek asırda Hisar’ın, Çaba’nın, Çağıltı’nın, Defne’nin, Yeni Defne’nin, Yeni Adam’ın, Ajans Türk’ün, Kemalist Ülkü’nün, Tarla’nın, Sevgi Yolu ve Ankara Edebiyat’ın kapanması bu bilinen gerçeğin bir ifadesi değil midir?

Günümüzde bir derginin yaşaması için İlkönce bol sayıda abonesi olacak, Kültür Bakanlığı destek verecek veya sırtını holdinglere dayamış olacak. Hele günümüzde okumaya pek meraklı olmayan bir çevrede dergi çıkarmak her yiğidin harcı değildir.
 
Yazarı ve şairi bol olan kültür merkezlerimizden olan Kayseri’de onurla yayımına devam eden bir dergi idi ERCİYES… Erciyes Dağı gibi başı dik, onurlu bir şekilde sanat ve kültür yolunda çeyrek asırdan fazla koca 35 yıl yayın evreninde kalmışsa bu büyük bir başarıdır. Sayın Türkten’in serzenişlerine, sitemlerine hak veriyorum. Ben yıllardır Erciyes Dergisiyle birlikte olduğum günlerden bu yana bu yazımın bitiminden sonra abonemi bir kez daha gönül rahatlığı içinde tazeliyorum. Gönlüm devam etmesinden yanadır. Sayın Türkten ve derginin yazı işleri Müdürü kadim dostum Sayın Âlim Gerçel’e sağlıklı ve uzun ömürler diliyorum. Erciyes’in yayın yaşamına son vermesi elbette ki beni üzecektir.

Başta Sayın Nevzat Türkten ve Âlim Gerçel olmak üzere ERCİYES’İN yaşamasında emeği geçen saygıdeğer işadamlarımıza, bunca zaman zarfında maddi ve manevi katkıda bulunanlara, bilim adamlarımızsa, yazıları, araştırmaları ve şiirleriyle katkıda bulunan tüm şair ve yazarlarımıza buradan selam ve saygılarımı  sunuyorum. Ben de Nevzat Türkten ağabeyimizin dediği gibi şunu söylemek istiyorum: Görelim Mevla’ m neyler, neylerse güzel eyler”…

Haberleşme Adresi:

Avukat Nevzat Türkten

P.K. 218 - KAYSERİ.
E.Posta: erciyesderngisi@mynet.com

E.Posta: erciyesdergisi@alimgercel.com