Dijital makineyle 'detay - makro' fotoğrafçılığı

Fotoğraf teknolojisindeki analog -filmlilerden elektronik- dijital makinelere geçişte son yıllardaki hızlı gelişmeler fotoğrafçılığa ilgisi olanların dikkatinden kaçmamıştır. Bu değişikliklerle birlikte çok sayıda firmanın her gelir düzeyinden sosyal gruplara hitap eden değişik ürünleriyle piyasaya çıkmaları hem kalite hem de fiyatta rekabeti böylece dijital makinelerde ucuzlamayı da beraberinde getirmiştir. Artık bilgisayarı olan er geç bir de dijital fotoğraf makinesi alıyor. Dijital fotoğrafçılığa yönelenler arşivleme, elmek (email) ve İnternet aracılığıyla ya da CD, DVD olmadı hafıza kartlarıyla paylaşım kolaylığını görmüş, hatta çok gerekmedikçe bastırmak gerekmediğinden baskı masraflarındaki düşüşü hemen fark etmişlerdir.

Yeni dijital fotoğraf makineleriyle birlikte gelen en önemli kolaylıklardan biri detay (makro) fotoğrafçılığı alanında kendini göstermiştir. Eskiden makro özelliği taşıyan fotoğraf makinesi ve objektif veya diğer donanımların oldukça pahalı olmaları nedeniyle çoğunlukla profesyonellerin bu tür çalışmalar yaptığına tanık olurduk. Oysaki Internet ortamında fotoğrafçılıkla ilgili paylaşım sayfalarını dolaşanlar artık herhangi bir amatörün çektiği ayrıntı fotoğrafının bütün güzellikleriyle ama ne kadar "sıradanlaştığını" da fark etmişlerdir. Bu "sıradanlaşma" detay fotoğraflarına olan ilgiyi düşürmüyor aksine fotoğraf severler arasında heveslenmeye, daha iyisini yapma yönünde rekabete neden oluyor.

Çevremde ve İnternet aracılığıyla temas halinde olduğum ya da tanıştığım pek çok fotoğraf sever makro (detay) fotoğrafı konusunda "nasıl yapıyorsunuz" ya da "ben de yapabilir miyim?" sorularıyla karşılaşıyorum. Henüz dijital fotoğraf makinesi olmayanlar neyse ama elinde "son model" oldukça pahalı bir makinesi olup ta halen bu işin üstesinden gelememişler var. Burada özetle güncel tip bir dijital makineyle nasıl iyi bir detay fotoğrafçılığı yapılabilir sorusuna yanıt arayacağız:

Bazı istisnalar dışında çoğu aktüel dijital makinede, kompakt tipler de dahil olmak üzere makro (detay) fotoğrafı için ne isteniyorsa vardır. Eğer henüz bu tür bir makineniz yoksa alırken satıcıdan mutlaka bu özelliği sorun. Makine, daha doğrusu objektif çekilecek objeye ne kadar yakından netleşebiliyorsa o kadar iyi detay verebileceği anlamına geliyor (tabi bu özellik fiyatı da etkileyebilir).

Makinenizi aldıktan sonra el kitabını (kullanım klavuzu) ayrıntısıyla mutlaka okuyun. Detay fotoğrafı için arayacağınız başlıkta "makro-macro-detay-ayrıntı-yakın plan çekim" sözcüklerinden biri olmalıdır. Makinenizin bu özelliğini en verimli ve doğru bir şekilde kullanacağınız el kitabında mutlaka anlatılmıştır.

Modern bir dijital fotoğraf makinesi mesela otomatik, manzara, panorama, portre, flaş, gece çekimi, video, spor vb farklı amaçlara yönelik "motif program" özellikleriyle donatılmıştır, makro da bunlardan biridir. Bu motiv programlar arasında 'makro' yu arayınız, bu çoğunlukla küçük gül gibi görünen çiçekle sembolize edilir. Bu ayarlar son zamanlarda makine üzerine yerleştirilmiş bir tekercik üzerine sıralanmış sembollerle gösterilmiştir. Tekerciği çevirerek istenilen pozisyona getirdikten ya da menü alt seçeneklerinden makroyu seçtikten sonra makineniz "auto focus - otomatik netlik" ayarıyla göreve hazırdır. Bundan sonrası bir detay ya da buna uygun bir nesne bulmakta. Hepsinde farklı olmak üzere makro ayarında bir makinenin, dahası objektifin hedef cisme netleşebileceği bir en yakın mesafe sınırı vardır. Bu makinenin kalitesine göre 1 cm'den 15 cm'e kadar olabilir. Siz en iyisi deneyerek makro ayarındayken makinenizi hedef cisme en fazla ne kadar yaklaştığınızda halen net bir görüntü verebildiğini arayıcı ekrandan görerek karar verebilirsiniz.

İlk yakın plan denemelerinizi iyi aydınlatılmış ortamda çiçek gibi hareketsiz konulardan seçmenizi tavsiye edilir. Böcek, özellikle de kelebek, arı ve sinek vb. canlı çekimlerinde yaklaştığınızda, bunlarda kaçma ve hareket etme eğilimi olduğundan netlik ve odaklanma hususunda güçlük çıkarıp, iyi bir sonuç alıncaya kadar sizi bezdirebilir.

Fotoğrafı çektiğinizde cisim ya da eğer çok küçükse resim karesini doldurmadığını, resme bilgisayar ekran büyüklüğünde baktığınızda istenilen detayın halen resmin karesine göre oldukça küçük bir yer kapladığını görebilirsiniz. Önce resim gösterme programınızda resme ekrana sığdırılmış değil; gerçek dijital büyüklüğüyle 1:1 bakın, eğer hedef cismin büyüklüğü ve netliği sizin için tatmin ediciyse, bunu bir resim programında (PhotoShop olması şart değil, makineyle birlikte verilen program bile bunu yapabilir) açıp istediğiniz alanları seçerek 'kesebilirsiniz" (oyabilirsiniz). Bu resmi "save as - farklı kaydet" komutuyla farklı bir isim vererek kaydedin. Orijinal fotoğrafta değişiklik yaptıktan sonra kesinlikle doğrudan "save - kaydet" komutunu vermeyin, orijinal resminizden olursunuz; hatta tedbir olarak "save as - farklı kaydet" ile önce bir "kopya dosya" oluşturup sonra bunun üzerinde dilediğiniz değişikliği yapınız.

Bunların dışında İnternet'te resim paylaşımı yapılan sitelerden değişik fotoğrafçıların seçtikleri konu, açı, kadraj ve deneyimlerden doğrudan fotoğraflara bakarak ya da sorarak yararlanmaya çalışın. Ben burada örnek olarak bir kaç böcek resmi veriyorum, bunlara arada bir yenilerini eklemeye çalışacağım.

Biraz sabır ve gayretle siz de bu işin üstesinden gelebilirsiniz. Detay (makro) fotoğrafçılığı denemelerinizde başarılar ve bol eğlenceler dilerim.