DİU DENİZ SAVAŞI (OSMANLI-PORTEKİZ)

Portekizliler 1529 yılında Hindistan’ın Goa bölgesine enerjik bir vali olan Nuno Da Cunha’yu atadılar. Yeni vali 1530'da Portekizlilerin Hindistan’daki merkezlerini Koçin’den Goa’ya taşıdı.Vali, Diu’yu da alarak Portekiz Hindistanı’na dahil etmek istiyordu.

Diu, Portekizlilerin emniyeti bakımından önemli olduğu kadar, aynı zamanda Hindistan’daki kolonizasyonları aleyhinde faaliyetlerin merkezi ve Türkler için de bir sığınak yeri idi.

Diu’nun alınması için Vali Cunha, 190’ı savaş gemisinden oluşan 400 parçalık bir filo oluşturdu. Bu filoda 3600 Portekizli, 2000 Malabarlı, 8000 köle, 6400 denizci bulunuyordu.

Bu heybetli Portekiz filosu 6 Ocak 1531’de Diu’ya hareket etti. 7 Şubatta Bete adasına vardılar (Diu’ya 26 mil uzaklıkta) . Bu kayalık ada 1000 rençberin yanı sıra 800 asker tarafından korunuyordu. Ada kuşatıldı. Teslim olmak isteyen ada halkının teslimiyetini kabul etmeyen Vali Cunha, adadaki herkesi öldürerek, bölgede gücünü göstermek istedi.

Bu sırada Emir Mustafa Paşa ve Hoca sefer komutasındaki bir Türk donanması Diu’ya gelmişti.Türk Filosu 600 Türk, 1300 Arap’tan oluşuyordu. Türk donanmasının üstün bir tpoçu gücü vardı.

Diu adası, Gücerat Krallığına bağlı Melik Togan tarafından yönetiliyordu. Türk kuvvetleri adada yoğun sevgi ve muhabbetle karşılandı. Adaya varan Türk kuvvetleri hemen savunma durumuna geçtiler. Güçlü topçu birliklerini adanın önemli yerlerine yerleştirdi, şehrin etrafına tahkimat çukurları kazıldı.

Portekiz filosu, Diu limanının önüne demirleyip, neredeyse denizi kaplamıştı. Yoğun ve şiddetli Portekiz saldırıları Türk topçusunun başarılı savunmasıyla ağır zaiyatla sonuçlanıyordu. İlk gün Portekizliler başarısız olmuşlardı. İkinci günkü yoğun ve şiddetli saldırılarda, Türk topçusunun eriyip gidince Vali Cunha, görkemli filosunun yenilgisini kabul edip geride önemli ganimet bırakarak çekilip gitmek zorunda kalmıştır.

Tarihçi Uluğ Hani, sayı vermemekle beraber Portekizlilerin, kendilerini yenen kuvvetin hangi ülkeye ait olduğunu anlamadan ağır bir yenilgi almıştı. Tarih-i şihri’de Portekiz kayıpları şöyle sıralanmıştır: 1500 ölü, 40’ı batırılmış 20’si ele geçirilmiş 60 yelkenli.

Maalesef bu görkemli zafer, bölgede kahraman ilan edilen ve kendisine Gücerat Kralı tarafından bölge sahilleri tımar olarak verilen Türk Komutanı Emir Mustafa ile bölgenin eski Valisi Melik Taşan’ın arasının açılmasının ardından başlayan güç kavgası ve siyasi çekişmeler yüzünden gölgede kalmış, devamı getirilememiştir.

Kaynak: Kanuni Devri- Prof. Dr. Muhammed Yakub Mughul