Doğu öğretileri ve mistisizm üzerine

Son yıllarda özellikle Amerika’da olmak üzere tüm modern Batıda bir "Doğu öğretileri ve mistisizmi" salgını almış başını gidiyor . Meditasyon, Yoga, Reiki seansları dolup taşıyor. Bu konuları işleyen öğretici kitaplar, "Ferrarisini Satan Bilge" gibi karma romanlar ardı ardına best seller oluyor.

Bu salgının etkileri kaçınılmaz olarak Türkiye’ye de dalga dalga geliyor. Orta halli çalışan kesimden oluşan çevremde bile, gün geçmiyor ki yeni biri yoga veya meditasyona başlıyor. İşe gidip geldiğim serviste "Ferrarisini Satan Bilge" tarzı kitaplar elden ele dolaşıyor.

İtiraf etmek gerekirse, ben de bu tarz kitaplardan bazılarını okudum. Hatta şu çok satan "Ferrarisini Satan Bilge" kitabını okuma sırası serviste bana geldi.

Batılı tarzda yaşadığımız, doğunun keşmekeşine sahip büyük şehirlerimizde, özellikle de İstanbul'da yaşamanın yıpratıcılığı, batıdaki kadar rekabetçi olmasa da içinde yaşadığımız iş hayatınındaki garip ortamın yorucu ve huzur bozuculuğu ortada.

Ama yine de sıkı aile ve arkadaşlık bağları ile çevrili yaşadığımız hayatımızın, görüntüde de olsa sıcak insani ilişkilerimizin ve her şeye rağmen "buna da şükür" diyen toplumsal alışkanlığımızın bizi mutluluk, güven ve huzur konusunda Amerika’dakiler kadar vahim bir noktaya gitmekten koruyacağını düşünüyorum.

O zaman bizi de etkisi altına alan bu "Doğu Bilgeliği ve Mistisizmi" salgınının nedeni ne?

Öncelikle bu tarz moda akımların ve yayınların bir çoğu esas kaynağının karikatüründen öte bir şey değil. Yoga ve meditasyonu bir tarafa bırakırsak, çoğu batıda icat edilmiş veya deforme edilmiş öğretiler (?) ve kaynaklar. En önemlisi de bu öğreti ve kaynaklar doğu mistizmi ve öğretilerinin temeli olan sabır, sükunet, sakinlik, durağanlık, cefa ve erdem ilkelerin çoğunu ihlal ediyor.

Doğuda yıllarca çalışma, sabır ve cefa ile ulaşılan unvanlar ve öğretiler, modern yaşamın temposuna uygun olarak fast-food şeklinde birkaç aylık uygulamalar ile veriliyor. Dahası bunlara katılan insanların büyük bölümü bunları bir huzur ve mutluluk için kaçış arka bahçesi olarak görmek ve kullanmak yerine, bunlara modern hayatta kendisine ekstra başarı, sağlık, güzellik ve gelir sağlayacak şeyler olarak bakıyor.

İşte bu nedenle de bu tarz şeylere katılan insanlar huzursuzluk ve mutsuzluk hastalıklarına kalıcı bir tedavi bulmak yerine, ağrıları geçici olarak dindirebilecek bir ağrı kesici alan hasta gibi kalıyorlar.

Bu nedenle son yılların bu modasının birkaç yıl içinde geçeceğini düşünüyorum. Hatta şu sıralar bu modanın tahtı insanın içindeki gizli gücü ortaya çıkarmak iddiasındaki NLP tarafından sarsılıyor.

Katılımcıların kaç ay içinde uzman - öğretici olabildiği, rekabet oyununa uygun, özgüveni pompalayan NLP, sanırım Doğu öğretileri modasına kapılmışların büyük bölümünü yakında kendine çekecektir. Hatta halihazırda aynı dönemde NLP ve Reiki yapan çok sayıda insan olması da beni şaşırtmaz.

Doğu mistizmi ve öğretileri konusu ne zaman açılsa, aklıma hep bir soru takılır durur. Bu tarz öğretilerin merkezi olan Hindistan ve çevresindeki bölgenin bu yüzyılda yaşadıkları acılar, savaşlar ve mevcut ekonomik durumu...

Anlaşılan mumun dibine ışık vermediği gibi, bu öğretiler de parçası oldukları toplumun geneline huzur, barış, erdem ve uyum adına pek bir katkı yapmamış. Hatta batı dünyasındakilerin beklentisi olan gelişimin ekonomik tarafında da Hindistan’ın IT alanındaki gelişmesini saymazsak pek bir etkisi olmamış.

Benim bu soruya bulduğum yanıt ise, bu felsefe ve öğretilerin içinde gizli. Zira bunlar öyle herkesin kolaylıkla katlanamayacağı sabır, sebat hatta vazgeçiş ve arınma içeren uzun yollar ve yıllardan sonra ulaşılabilecek öğreti ve yetenekler. Yoksa bunca yıl neden topluma mal olmak yerine mistik bir şekilde sisler ardında kalsınlar?

Bence bunları gerçek halinden çıkararak, para veren herkesin katıldığı süreli kurslar haline getirmek, moda yapmak sadece bunları karikatürleştiriyor.

Peki ben ne mi yapıyorum zor zamanlarda huzuru bulmak için? Çoğunlukla spor ama çok daha da olmazsa mum ışığında ney ağırlıklı müzikler dinliyorum.

Bu da benim yöntemim, bir miktar tasavvuf karikatürü olsa da...