Doğuda cazibe merkezi olacak 4 İl'e dair önerim

Karadeniz, Marmara, Ege, Akdeniz sahil kentlerini, İç Anadolu'nunun çoğunluğunu ve özellikle Fırat'ın ötesi olan Doğu ve Güneydoğu anadoluyu tanımamın oluşturduğu birikimimle bugün Başbakan Sn. Binali YILDIRIM'IN açıkladığı Doğuda cazibe merkezi yapılacak 4 ile farklı açıdan bakılması gerektiğini düşünüyorum. 

Cumhuriyetin kuruluş yıllarındaki ulaşım şartlarına göre oluşan iller ve bölgeler bugün gelinen şartlara tam uymadığını bu nedenle merkez iller ve yayılma alanlarının revize edilerek daha akılcı hale getirilmesini öneriyorum.

Ücretsiz eski yollardan sonra oluşan otobanlarla, çift yollarla, artan hava alanlarıyla, ulaşım ve yayılma alanlarına göre iilerin konumu geçmişe göre çok farklılaşmıştır. Bu nedenle gelinen şartlara göre yayılma alanlarına göre merkez iller belirlenmeli ve buradan hareketle yayılma alanlarına göre her yerleşim birimi kendi şartlarına göre tanımlanmalıdır. Sadece bazı illerin cazibe merkezi olması iç göçü hızlandırarak farklı sosyal ve ekonomik dengesizliklere neden olabilir.

BİR BÜTÜN OLARAK DEĞERLENDİRİRSEK;   

Yedek subaylığımı yaptığım Trakya'nın merkez kenti halen ilçe olmasına rağmen ÇORLU'DUR, oradan EDİRNE'YE giden anayolun sağında Çerkezköy, Lüleburgaz, Kırklareli, solunda Tekirdağ, Şarköy, Gelibolu, Eceabat vardır. ÇORLU Trakya bölgesinin merkez ili haline getirilip Trakyanın her bir kenti kendi şartlarına göre değerlendirilmelidir.    

Silivri'den Beşiktaş'a kadar olan bölge Kanal İstanbul ve Üçüncü Havalanıyla oluşacak yoğunlukla Avrupa (Batı) İstanbul olarak yeniden adlandırılarak vilayet sınırları tanımlanmalıdır. 

Beykoz'dan Kocaeline kadar olan bölge yeni yollarla yeni projelerle oluşacak yoğunlukla Asya (Doğu) İstanbul olarak adlandırılıp yeni bir vilayet olarak tanımlanmalıdır. 

Ankara ve yeni İzmir oto-banına göre; Düzce, Adapazarı, Kocaeli, Yalova ve Bursa vilayet sınırları ve yayılma alanları yeniden düzenlenmelidir.    

1980 den beridir oluşan otobanlar, çift yollar, havalanları ve limanlarıyla Anadoludaki merkez vilayetler ve yayılma alanları yeniden irdelenerek düzenlemeler yapılmalıdır.  

TABİİKİ bu yazımın ana nedeni Sn. Başbakanın bugün açıkladığı doğuda cazibe merkezi olacak 4 ildir. 

Fırat'ın ve GAP'IN öte yakasının başladığı Malatya, Elazığ, Tunceli, Bingöl, Muş, Bitlis, Van, Ağrı, Hakkari, Şırnak, Siirt, Batman, Mardin, Diyarbakır illerinin farklı kanallarla bağları vardır.

En doğudan başlarsak; 

1-'Kars, Ardahan ve Iğdır',

2-'Ağrı, Van ve Hakkari',

3-'Bitlis, Muş ve Bingöl',

4-'Malatya, Elazığ ve Adıyaman',

5-'Diyarbakır, Mardin, Batman ve Siirt '  olmak üzere 5 ayrı yayılma alanıdır.

***Cizre, Şırnak, Hakkari ve çevresi ayrıca yeniden değerlendirilmelidir. 

Bu alanların merkez şehirleri KARS, VAN, MUŞ, MALATYA, DİYARBAKIR'DIR bu merkez şehirler konumlarına uygun şekilde projelendirlimelidir. ANCAK bağlı (köy, kent, kasaba ve şehirler yani ) her bir yerleşim birimi kendi şartlarına göre sosyo-ekonomik projelerle desteklenmelidir AKSİ takdirde yeni ve büyük göç dalgalarıyla farklı problemler üreyecektir.  

Örneğin; GAP'IN hemen arkasındaki (gerek aile memleketim olması ve gerekse gözlem gezilerimle) enine boyuna değerlendirdiğim 'Diyarbakır, Mardin, Batman, Siirt' alanı; öncelikle (büyük potansiyele sahip olduğu) tarım, hayvancılık, tarıma dayalı endüstri ve turzim sektörleriyle ihya olabilir. BU sektörlere gereken önem verildiğinde metal sanayiye gerek kalmayacaktır. BATMAN ve çevresinde bölgenin ihtiyacını karşılayacak ölçekte petrol türevleri endüstrisinin oluşturulması (maliyet tasarrufu ve istihdam vd konularında) farklı katkılar sağlayacağından önemlidir gereklidir hatta zorunludur.   

İlgili TV programımın linki; -  https://www.youtube.com/watch?v=usCGiHQ5TbY