Dolar nereye koşuyor? Hukuk masrafları dolara bağlanacak mı?

Küçük Amerika olarak tarihin tozlu raflarında yerimizi alalı çok oldu…

Her gün yeni bir uygulama ile Amerika’ya nasıl özendiğimizi açıkça gösteriyoruz.

Amerikan parası aldı başını gidiyor. Herkes bu durumdan memnun! Amerika dünyayı krize boğarken, biz burada yerlerde sürünüyoruz. Dolar son birkaç ayda yüzde 34 değer kazandı. Ancak ekonomik mucizenin patronları, her şeyi hala güllük gülistanlık göstermeye bayılıyorlar.

Ha… Dolar demişken, bu günlerde herkes doların iki lirayı bulup bulmayacağını konuşuyor. Eğer böyle giderse, ABD’nin kendince kemer sıkma politikası devam eder ve dünyaya basıp basıp dolar ihraç etmezse, dolar bu gidişle 2.2TL çok rahat bulur. Bazı kötümser ekonomistler 2.5TL bile bulabileceğinden dem vuruyorlar.

Bildiğiniz gibi ABD doları rezerv para olarak dünya gündeminde en geçerli para! Amerika kemer sıkma gerekçesiyle dolar basmaz olunca, bizim gibi bağımlı ülkelerde döviz fiyatları alıp başını gidiyor.

Siz bakmayın ekonomide dünya yıldızı olduğumuza, Avrupa’nın hastalıkla ekonomisinin yanında dimdik ayakta durduğumuz masallarına. Avrupa ekonomisine hastalıklı gözüyle bakarken, Avrupa parası Avro karşısında paramız son birkaç ayda yüzde 30 değer kaybetti.

Paramızın bir şekilde devalüe edilmesi ihracat açısında iyi olurken, ithal edilen malların fiyatları artacak. Ayrıca sanayi alanındaki dışa bağımlılığımız yüzünden, yaşam daha da pahalanacak. İğneden ipliğe her şeyin fiyatı artacak. Yüzde 5 enflasyon düşleri kuranlar, açıklanan enflasyon rakamları ile sukut-u hayale uğradılar. Ancak arkalarındaki medya desteği yüzünden her hangi bir tepkiyle karşılaşmıyorlar.

Biz gelelim asıl konumuza. Asıl konumuz ‘Küçük Amerika’ olarak Amerikan sistemini ülkemizde uygulamak. Bunun her gün küçük bir örneğini yaşamımıza ilave ediyoruz. Sistem olarak tam da Amerika gibi olmasak da, ona yaklaştığımızı söylemek pek yanlış olmaz.

Konu şu: 1 Ekim 2011 tarihinde giren yürürlüğe giren ve tamamen bir Amerikan sistemi olan, ‘Hukukta Nakit’ döneminin resmen ve alenen başlamış olması.

1 Ekim'de yürürlüğe giren yeni düzenlemeye göre artık hukuk mahkemelerinde açılacak tüm davalarda masraflar peşin ödenecek.

Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK), 1 Ekim 2011 itibarıyla yürürlüğe girdi. Yasanın 120. maddesine göre artık hukuk ve aile mahkemelerindeki tüm masraflar peşin yatırılacak. Nakit ödenecek meblağ içerisinde tanık, bilirkişi ve keşif ücretleri de var.

Amaç, taraflarca aksatılan giderler nedeniyle uzayan dava sürelerini kısaltmak!..

Yeni yürürlüğe giren bu kanunu şöyle bir örnekle açıklamakta fayda var. Yeni düzenleme hukuk mahkemesinde dava açan bir kişinin, davadaki taraf sayısının 5 katı kadar tebligat parasını peşin ödemesi gerekiyor. Örneğin, 25 hisseli bir arsada hak ihlaline uğradığını düşünen bir hissedarın açacağı davanın taraf sayısı da 25 olacak. Bu durumda davacının, taraf sayısının 5 katı olan 125 tebligat parasını ödemesi gerekecek. Tebligat ücretinin 6 TL olduğu dikkate alındığında ödenmesi gereken toplam para 725 TL'ye ulaşacak.

Kanunda dikkat çeken bir başka değişiklik de tanık ücretlerine ilişkin. Eski uygulamada, duruşmaya çağrılan tanık isterse ücret ödeniyordu. Yeni düzenlemede ise davacı, dilekçesindeki sayı kadar tanıklık ücretini peşin yatıracak. Dava dilekçesinde tanık sayısı belirtilmemiş olsa dahi davacıdan, en az üç tanık ücreti ve tebligat parası yine peşin alınacak. Yeni tarifedeki tanıklık ücreti 15 -30 TL olarak belirlenmiş. Bu durumda davacıdan en az 45 TL tanıklık ücreti, 18 TL de tebligat ücreti alınacak. Mahkeme, tanık dinlenmesine yer olmadığı kararı verirse, peşin olarak alınan bu paralar ancak dava sonuçlanınca iade edilecek.

Bunların yanı sıra bir de keşif harcı var. O da peşin alınıyor. Bu tutarı 200 TL civarında. Keşif ulaşım gideri ise tarifede 75 TL olarak düzenlenmiş. Bilirkişi ücreti de mahkemelere göre 150 TL ile 300 TL arasında değişiyor. Bu durumda dava açan bir kişinin, keşif harcı ve ulaşım gideri olarak 275 TL, bilirkişi gideri olarak da 150 ila 300 TL'yi nakit yatırması gerekecek. Mahkeme, keşif ve bilirkişiye ihtiyaç duymazsa, bu paralar dava sonuçlanınca iade edilecek.

Görüldüğü gibi, hukuk mahkemelerine açılacak dava, hukuktan önce nakde dayanıyor. Hak aramak bu kadar pahalı olunca, gariban hakkını nasıl arayacak?

Birde şu sorun var. Özellikle hukuk mahkemelerinde tebligat parası peşin alındığı halde, pul ödeneği yokluğundan dem vurulup, polis kanalıyla tebligatlar yapılıyor.

Hukuk mahkemelerine açılacak davaları yakında dövize endekslerlerse hiç şaşırmamak gerekiyor. Çünkü biz küçük bir Amerikayız!