Doların Artışı, Türkiye Ekonomisi ve Siyaseti

1991 Körfez ve 1994 Döviz Krizlerini Sanayi Genel müdürü ve 2001 Krizini Danışman-Partner olarak yaşamış bir ekonomist-işletmeci olarak o dönemlerdeki öngörülerimin yaklaşık gerçekleşmesi deneyimiyle şimdi de bu döneme dair düşüncelerimi ilginize sunuyorum.

02.Ocak2002 te 1.44 TL, 02.Ocak.2015 te 2.35 TL olan $ ABD dolar kuru 20.Aralık.2017 de 3.82 TL olarak, son üç yılda yaklaşık üç yılda %.62 devalüe olurken yıllık ortalama % 20 e tekabül etmektedir.

Türkiye ekonomisinin yaklaşık % 20 si ithal girdiyse, enflasyona olması gereken etkisi yıllık ortalama % 4 gibi bir orana tekabül etmektedir. Buna ilave para ve faiz politikası, arz-talep etkileriyle enflasyon % 10 ların üstüne çıkmışsa ekonomi yönetimi detay gerçekçi analizler yapmalı önlemler almalıdır.

2001 deki kur patlamasından sonra artan ihracat ve gerileyen ithalatla ekonomi pozitif ivme kazandı. 2002 seçimleriyle ekonominin teslim edildiği Bakanın ve sonrasında göreve başlayan Merkez Bankası Başkanının gerçekçi olamayan fiyat istikrarı savı ve para politikasıyla döviz kuru bastırılmıştır.

Birkaç yıl böyle devam edeceğini ifade etme pişkinliğiyle ekonomiyi bilerek tekrar 2001 den önceki sıcak para tuzağına sokma çabalarının ikinci manevrası olarak 2013 te başlayan Gezi Olaylarını takiben peşi gelen manipülasyonlarla döviz kuru yükselmeye başlamış ve 15 Temmuz 2016 dan itibaren yaşanan süreçle 3.82 ye ulaşmıştır.

2001 de gerçekçi kura yükselen döviz kuru eğer bastırılmasaydı istikrarlı bir yükselişle şimdi yaklaşık 3.8 TL kuruna yükselirdi ve geçen 15 yıldaki sıcak para stoku vahim hale gelmezdi, ithal ikame malların yerli üretimle karşılanması; cari denge, istihdam artışıyla oluşan işsizlikte azalış ve dolayısıyla ekonomik büyüme (yani GSMH artışıyla Bütçe Büyümesi ve Sosyal Güvenlik fonlarında artışı) sağlanmış olurdu ancak ne yazık ki geçmişteki yazılarımda da belirttiğim gibi ekonomiden anlamayan veya kasten boğma politikalarıyla yönetenler 15 yılda ekonomiyi karmaşık hale getirmiştir.

ŞİMDİ siyaset belirsizleşirken ekonominin daha karmaşık hale gelmesi en doğal durumdur.

EĞER devletler üstü finans lobisi uzlaşarak iktidarın devamına karar verirse dövizin 3,5 TL civarında dolaşacağı politikayla hareket eder ve 2018 - 2019 Ekonominin altın yılları olabilir. 

ANCAK iktidarı değiştirmek isterse 2019 seçimlerine kadar 5.0 TL ye kadar tırmandırıp ekonomiyi alabora ederek iktidarın değişimine zemin oluşturup 2019 da olabilecek iktidar değişikliğiyle $ kurunu 4.0 TL nin altına çeker.

ÇÜNKÜ Uluslararası manipülasyonlara açık borsalar aracılığıyla Dünyayı (finansı, ticareti, sanayi ve teknolojiyi kontrol eden) devletler üstü finans lobisi yönlendirmektedir. Bu lobinin finanstan rant, ticaretten kar edebilmesi ve kontrol altında tutabilmesi için müdahale edebildiği devletlerde sıcak para politikası oluşturarak amacına ulaşmaktadır. Buna göre tahminim $ kuru 4.0 TL yi geçmemelidir. 

ÖZETLE; İktidarlar devletlerin ekonomisini yönettiğini zannetse de devletler üstü lobiler çaktırmadan devletleri istedikleri gibi yönlendirmektedir.  

Durumu iktidarın ve iktidar hayali kuranların ilgisine sunuyorum.

Kadri KANPAK