- Kategori
- Siyaset
DÖRDÜNCÜ KUVVET MEDYA
Basın hürdür, sansür edilemez (...) Devlet, basın ve haber alma hürriyetlerini sağlayacak tedbirleri alır.
T.C. Anayasası Madde 28
YYYY
Dört Y: 1. Yasama 2. Yürütme 3. Yargı 4. Yayın -medya-
Bilindiği üzere yayın; kitap , gazete gibi okunan veya radyo televizyon aracılığıyla halka sunulan, duyurulan, iletilen haber anlamındadır. Yayın, dördüncü kuvvet medya mıdır?
Atatürk 1922'de "Basın, milletin müşterek sesidir" diyordu. Basının milletin müşterek sesi olabilmesi için; olan biteni milletin gözüyle görebilmesi, milletin kulağıyla işitebilmesi gerekir. Milletin dili, gözü, kulağı olan basın; ticaretçinin ve siyasetçinin varsa kirli çamaşırlarını ortaya dökebilir.
Okurlarının ödentileriyle çarkını döndürebilen gazete parmakla sayılacak kadar azdır. Radyolar dinlerlerinden, televizyonlar izlerlerinden hiçbir ödenti almazlar. Ticaretçi malını, siyasetçi hizmetini duyurabilmek için reklama ve propagandaya; her ikisi de aleyhlerinde haber yapılmamasına muhtaçtırlar. "Parayı veren düdüğü çalar" demiş atalarımız. Ticari ve siyasi ilanlar, reklamlar medyayı sahibinin sesi, gözü kulağı yapabilir.
HALK MEDYASI
Halk, devletin dayandığı temeldir. Devlet, örgütlenmiş halktır. Ne var ki, örgütlendikçe, halkla arasındaki mesafe -bürokrasi- artar. Halkın aktif ya da pasif desteğini alan yönetim halkın ihtiyaçlarına göre kararlar alır, yasama erkini kullanır yasa çıkarır. Yasaları uygulayarak yürütme; yasama ve yürütmeyi denetleyerek yargı erkini kullanır. Yasama, yürütme, yargı erkleri devletin erkleridir. Devlet; yasama, yürütme ve yargı erklerini tekeline alarak halktan uzaklaşmıştır.
Halkın senede 1 gün -Seçim günü- fiili denetim hakkı vardır. Halk 7/24 devleti saydamlaştıran projektörden yoksundur. Dördüncü kuvvet medya deyimi yanlıştır. Devletin üç kuvvetine dördüncüsünü eklemek, medyayı devletleştirmektir. Medya ticaretçiye ve siyasetçiye göbekten bağlı olmamalı. Ticari ve siyasi olayları, ticaretçinin ve siyasetçinin gözüyle görüp göstermemelidir. Atatürk 1924'te, "Basın hürriyetinden doğacak mahzurların izale vasıtası da, yine bizzat basın hürriyetidir" diyhordu. Kuşkusuz siyasetçi ticaretçi medyası olacaktır. Olması gereken, halk medyasıdır.
Basın ve haber alma hürriyetlerini sağlamak isteyen devlet neler yapabilir?
1. Ülke geneline yayın yapabilecek kapasitede basımevi, radyo ve televizyon tesisleri kurarak; en kapsamlı yazılı, sözlü, görüntülü gazeteci kuruluşlarına devreder. Yeterli döner sermayeyi verir.
2. Kuruluşlarda yargı denetim ve gözetiminde yapılacak seçimlerle oluşan kadrolar, özerk gazetecilik yapabilme olanağına kavuşur.
3. İktidarın kaynağı olan halk; özerk medyayla yasamayı, yürütmeyi, yargıyı gözlemleyebilir.