Dubai krizi ve Türkiye

Dubai’den gelen 59 milyar dolarlık borç erteleme kararı tüm dünya ülkelerine krizi yeniden hatırlattı. 2008 yılını ABD kaynaklı kredi krizi ile kapatan dünya 2009 yılını da Dubai’den gelen borç erteleme krizi ile mi kapatacağı merak konusu. Bu durumdan Türkiye olarak ne kadar etkileneceğiz?

Dubai ekonomisi yabancı sermaye ve büyük emlak projeleriyle yaklaşık 10 yıldır hızlı bir yükseliş trendinde idi. Ancak global mali kriz Dubai’yi derinden etkiledi. Emlak fiyatlarının hızla düşmesi yaşanabilecek yeni bir krize ışık yakmaya başlamıştı. Burada oluşabilecek en büyük risk borç ödeme probleminin diğer ülkelere de yansıması ve Dubai bankalarının azalan kredibilitesi nedeniyle likidite problemi yaşayabileceğidir.

Borç krizinden nasıl çıkılacağını değerlendiren uzmanlara göre, bir alternatif şirketin varlıklarını satması ancak Dubai World şirketi, 59, 3 milyarlık borcunu karşılamak için varlıklarını düşük bir fiyattan satmayacağını açıkladı. Diğer bir alternatif ise önemli miktarda nakde sahip olan Abu Dhabi’nin finansal desteği. Burada önem arzeden durum ise Birleşik Arap Emirlikleri’nin en büyük emirliği olan Abu Dhabi’nin Dubai’ye yardım konusuna çok sıcak bakmayacağı. Yapılan son açıklama ile 630 milyar dolar nakdi bulunan Abu Dhabi, Dubai’nin borçlarını ödemesine yardım edeceklerini ancak kefil olmada seçici olacaklarını belirttiler. Bazı borçların ticari, bazı borçların yarı resmi nitelikte olduğunu, bu nedenle borçların ödenmesini zaman ve yerine göre madde madde değerlendireceklerini ifade ettiler.

Tatil sonrası piyasalar yeni bir gerginlik havası ile haftaya başlayacak. Krizin etkilerini üzerinden atamayan ABD, Avrupa ve Asya Borsaları geçen haftayı değer kaybı ile tamamlamıştı. Bölgeye yatırım yapan yabancı bankların kredi risklerine ilişkin önemli bir veri olmasa da bankaların hisseleri değer kaybederek milyarlarca dolar zarar etme riski ile karşı karşıya bulunmaktadırlar. Önünü göremeyen yatırımcı önümüzdeki dönemde riskli yatırım araçlarından kaçınacaktır. Yatırımcıların hisse senedinden çıkıp dolara ya da altına yönelmelerini beraberinde getirecektir. Risk iştahının düşük olduğu bu gibi durumlarda kendine güvenli bir liman arayan yatırımcının en güvendiği liman altın olacak ve önümüzdeki günlerde altın fiyatının artması kaçınılmaz gibi gözükmektedir.

Uluslar arası kredi derecelendirme kuruluşları, Dubai’de ortaya çıkan borç krizinin Türkiye’yi etkilemeyeceği görüşündeler. Her ne kadar Türk bankalarının güçlü sermaye yapısı, karlılıkları ve sermaye yeterlilik rasyolarının birçok batılı ülkeye göre oldukça yüksek olmasına rağmen, dikkat edilmesi gereken konu yurtiçi piyasaların küresel piyasalardaki kırılganlıklardan etkilenebilme oranının yüksek olduğudur. Burada unutulmaması gereken nokta Uluslar arası piyasalarda oluşabilecek finansal ve reel durgunluktan etkilenebilirliğin ülkemiz için yüksek olduğudur.

Bekir Tamer Gökalp