Dul ve yetim aylığının ikisini de almak

Bir kişinin  506 sayılı Yasanın 68/VI. maddesi gereğince babasından yetim, eşinden de dul aylığına hak kazanması halinde iki aylığı bir arada alma olanağı bulunmamaktadır. Bu durumda, dul veya yetim aylığından hangisi yüksek ise o aylık alınabilir.

 

Ancak, hatalı işlem sonucunda kişilere hem babasından yetim aylığı hem de dul aylığı bağlanabilmektedir.

 

Bu konumda olan kişilerin kurumca tespiti halinde hem düşük olan aylığı kesilir, hem de o güne kadar ödenmiş haksız ödemenin tamamı hem de yasada belirlenmiş koşullar (aşağıda açıklanmıştır) çerçevesinde yasal faizi alınır.

 

5510 sayılı yasa öncesinde, yersiz ödemenin yapılması halinde iade yükümünün kapsamını belirleyen bir düzenleme bulunmamakla birlikte, 5510 sayılı yasanın 96. maddesi ile 506 sayılı yasada yer almayan yeni bir düzenleme getirilerek, sebepsiz zenginleşmenin sigortalının kasıtlı kusurlu davranışından veya kurumun hatalı işleminden kaynaklanmasına bağlı olarak geri alınması mümkün ödeme miktarları belirlenmiştir.

 

5510 sayılı Kanunun 96. maddesinde “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu kanun kapsamındaki her türlü ödemeler; 

a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden, 

b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmi dört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmi dört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan, itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır. Alacakların yersiz ödemelere mahsubu, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılır, kanunî faiz kalan borca uygulanır.” Denilerek kurumca gerçekleştirilmiş yersiz ödemelerin geri alınmasına ilişkin esas ve usuller belirlenmiştir.

Buna göre, ilgilinin kasıtlı veya kusurlu davranışlarından yersiz ödemenin ödendiğinin tespiti halinde hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemelerin tamamı faizleriyle birlikte geri alınacaktır.

 

Ancak, yersiz ödemenin kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklandığının belirlenmesi halinde yersiz ödeme yapılan ilgiliden hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemelerin tamamı  ile ilgiliye bu durumun tebliğinden itibaren 24 ayı geçen sürede faiz ödemesi istenecektir. 24 aylık süre içinde anaparanın ödenmesi halinde herhangi bir faiz ödemesi gerçekleştirilemeyecektir.