Dünkü ve bugünkü Lefkoşa

Lefkoşa’yı anlatmaya başlayınca bitmiyor... Lefkoşa ile başladım Lefkoşa’yı anlatan bir kitapla devam ediyorum...

Dünkü ve Bugünkü Lefkoşa

Haşmet Gürkan, Galeri Kültür yayınları

Haşmet M. Gürkan Dünkü ve Bugünkü Lefkoşa kitabında bizleri kendisinin çok sevdiği Lefkoşa’da bir geziye çıkarıyor. Lefkoşa’nın tarihine hem keyifli bir yolculuğa çıkıyor hem de Lefkoşa ile ilgili bir çok bilgiler alıyoruz.

Tarihi neredeyse 3000 yılı aşmış, Lidra, Lefkosia, Nicosia , Lefkoşa ve İ hora adları ile anılan bir kent...

Binlerce yılın yaşanmışlıklarını, acılarını, hüzünlerini, sevinçlerini taşıyan binlerce yıla meydan okuyan ve ayakta kalan bir kent...

Lusignan krallarının, Venedik yöneticilerinin, Osmanlı valilerinin kaldığı ve adayı yönettiği başkent. Lusignan’ın, Venedik’in, Osmanlı’nın ve İngiliz Dönemi’nin ve 1900’lerin Lefkoşa’sı anlatılıyor.

Kitap, Lefkoşa’nın eski mahallelerinde bizleri bir yolculuğa çıkarıyor. Hareketli bir mahalle olan Girne Kapısı Mahallesi. Eskiden bayramların düzenlendiği, İpçi Hisarı’nda insanların ipçilik yaptığı, Mevlevi ayinlerinin düzenlendiği mahalle.

Adını Lusignan Saray’ından alan Lefkoşa’nın merkezi kabul edilen Sarayönü ve mahallesi. Lefkoşa’nın tarihi mahallelerinden biri olan Arab Ahmet Mahallesi. Bir dönem Türk, Ermeni ve Rumlar’ın birlikte yaşadığı, zenginlerin oturduğu, konakların bulunduğu mahalledir. Onun yanındaki komşu mahalle Karamanzade Mahallesi.

Lusignanlar’ın St Sophia Katedrali, Osmanlı’nın Ayasofya Camisi bugünün Selimiye Camisi ve onun çevresindeki mahalle. Geçmişin ticaret ve öğrenim merkezi. Selimiye Mahallesi, bugün hala Belediye Pazarı’nın yer aldığı eskisi kadar olmasa da canlı bir merkez olma özelliğini sürdüren eski bir mahalledir.

Lefkoşa’nın bir ucundan diğerine uzanan Lefkoşa’nın bir ticaret merkezi olmasını sağlayan bugün sadece semtlerdeki isimleriyle izleri anlaşılabilen çarşılar. Basmacılar Çarşısı, Balık Çarşısı, Helvacılar çarşısı...

Eskiden Lefkoşa’ya gelen ziyaretçilerin, tüccarların konaklama yeri olarak kullandıkları hanlar şehir hayatının bir parçasıydı. Büyük Han ve Kumarcılar Han’ı bunlardan en önemlileriydi.

Evlerde su teşkilatı olmadığından banyo ihtiyacını karşılamak için eski Lefkoşalılar hamamları kullanırdı. Hamamlar, kullanış biçimleri, Lefkoşalıların yaşamlarındaki hamam kültürü kitapta aktarılanlar arasında yerini alıyor. Bugün izine rastlanmayan Lefkoşa bahçeleri, Eski Lefkoşa’da kalmış bazı yerler, Eski Lefkoşa insanları ve yaşamları kitapla bugüne ulaşıyor. Bayram yerleri ve unutulan bayram eğlenceleri, cumaları köylerden gelenler ile Lefkoşa’nın canlanması, Lefkoşa’nın bugün sayıları gittikçe azalan ve eskileri unutulmaya yüz tutan seyyar satıcıları...

Lefkoşa ile ilgili anlatılan yaşamlar, mekanlar, yaşanmışlıklar, tarih ve kültür...