Dünya Demiryolcular Günü

Her yılın 27 Mart tarihi geldiğinde, sosyal medya hesaplarında “Dünya Demiryolcular Günü” kutlama mesajlarını görürüz. Böyle bir günün varlığı veya yokluğu tartışmalarına katkı sunma ihtiyacı doğmuştur.

Yine, 3 Temmuz tarihide demiryollarında örgütlü bir derneğimiz tarafından “Dünya Makinistler Günü” olarak kutlanmaktadır.

Bir meslekle ilgili Dünya günü varsa, bunun bütün Dünya’da kutlanması gerekirken, eğer bu sadece bizim ülkemizde kutlanıyorsa o zaman ortada bir gariplik var demektir.

Peki, nereden çıktı bu 27 Mart “Dünya Demiryolcular Günü”

154 ülkeden 750 Sendikada örgütlü 4,6 milyon ulaştırma çalışanının üyesi olduğu Uluslararası Taşımacılık Çalışanları Federasyonu (ITF), her yılın bir gününü “Dünya Demiryolcular Eylem Günü” olarak belirlemekte ve belirlenen bu tarihte Dünyanın dört bir yanında eş zamanlı olarak çeşitli eylem ve etkinlikler düzenlenmektedir.

Türkiye’de demiryollarında çalışan işçilerin örgütlü olduğu Demiryolu İşçileri Sendikası (Demiryol-İş) ve kamu emekçilerinin örgütlü olduğu Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS), ITF’nin üyesidir.

ITF’nin bu kararları Türkiye’de nasıl hayata geçmektedir. Ona bakalım.

Üye sendikalardan Demiryol-İş kayıtlarına göre;[1]

 29 Mart 2000 “Dünya Demiryolu İşçileri Günü” olarak kutlanmıştır. Bu kapsamda;  “Demiryollarının Dünü, Bugünü, Yarını” konulu sempozyum düzenlenmiş, “Güvenliğiniz ve Ulusal Çıkarlarınız İçin Demiryollarını Seçiniz” başlıklı bildiri Ankara başta olmak üzere Sendikaya bağlı 13 şubenin bulunduğu illerde halka dağıtılmıştır. Dağıtılan bildiride 29 Mart “Uluslararası Demiryolu İşçileri Günü” olarak ilan edildiği bilgisi de yer almıştır.

29 Mart 2001 tarihinde Demiryol-İş Ankara Şubesinde bir panel düzenlendi.

26 Mart 2002 “Dünya Demiryolu Çalışanları Günü” başlıklı basın açıklaması yapıldı. Her yıl 29 Mart tarihinde yapılan “Uluslararası Demiryolu İşçileri Günü” etkinlikleri  Sendikanın Ankara’da yaptırdığı misafirhanenin açılış töreni nedeniyle 26 Mart tarihine çekildi.

31 Mart 2004 “Dünya Demiryolu Çalışanları Günü” “Demiryollarında güvenlik” teması ile Haydarpaşa Gar binasında Demiryol-İş, AKP Erzurum Milletvekili Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, YTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zerrin Bayraktar,  Liman, Deniz, Tersane ve Depo İşçileri Sendikası (Liman-İş)  ve BTS temsilcilerinin katıldığı etkinlikte bir de “Demiryolu Çalışanları Eylem Günü” başlıklı bildiri okundu.

7 Mart 2005 tarihinde  “Bugün Dünya Demiryolcular Günü” başlıklı bir bildiri yayınlandı.

27 Mart 2006 tarihinde “Dünya Demiryolu İşçileri Günü” nedeniyle “150 Yılda Kara Trenden Hızlı Trene” başlıklı broşür yayınlandı.

13 Mart 2007 tarihinde “Dünya Demiryolu Çalışanları Eylem Günü”  “Önce güvenlik” teması ile Ankara Gar’da basın açıklaması yapıldı.

6 Mart 2008 tarihinde “Dünya Demiryolu İşçileri Günü”  “Demiryollarının geleceği için mücadele edelim” teması ile Sendika yöneticileri Ankara Demiryolu Fabrikasındaki işçileri ziyaret ederek kutladı.

11 Mart 2009 tarihinde Sendika Başkanlar Kurulu, Sendika binasında toplanarak bir basın toplantısı yaparak “Dünya Demiryolcu Çalışanları Eylem Günü” kutlandı. Basın toplantısına Ulaştırma, haberleşme ve Denizcilik bakanı Binali Yıldırım ve TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman’da katıldı.[2]

28 Nisan 2009 tarihinde “Dünya Demiryolu Çalışanları Eylem Günü”  “Sendikalar Şiddete Hayır Diyor” sloganı altında toplu taşıma araçlarındaki şiddet olgusuna odaklanmasına karar verildi. Sendika tarafından “Demiryollarının Geleceği İçin Mücadeleye Doğru” başlıklı bildiri yayınlandı.

13 Nisan 2010 tarihinde “Dünya Demiryolu Çalışanları Günü” “Demiryollarının Küresel Geleceği, Güçlü Sendikalar, Sürdürülebilir Ulaştırma İçin Kampanya” olarak belirlendi.

23 Haziran 2011 tarihinde “Kaliteli Kamu Hizmetleri” ve “Toplu Taşımayı Teşvik İçin Şimdi Eylem Zamanı”' temasıyla kutlandı.

ITF üyesi BTS’nin belgelerinden Dünya Demiryolcular Eylem Günü dolayısıyla yaptığı etkinliklerle ilgili edinilen bilgiler ise şöyledir:[3]

29 Mart 2001 tarihinde Sendika ve derneklerin oluşturduğu Demiryolcular Platformu tarafından  “Dünya Demiryolcular Günü” nedeniyle Haydarpaşa Garı’nda basın açıklaması yapıldı.  

26 Mart 2002 tarihinde Ankara Gar’da basın açıklaması yapıldı. “Demiryolları halkındır satılamaz”, “Yatırım yapılsın tren tehir etmesin” sloganlarıyla üyeler devletin bitirmek istediği demiryollarına sahip çıktıklarını ifade etti.

27 Mart 2006 tarihinde Dünya Demiryolcular Eylem Günü’nde “önce güvenlik” teması ile basın açıklaması yapıldı.

7 Mart 2008 tarihinde“Demiryollarının Geleceği İçin’ teması ile Sendika tarafından Ankara’da panel düzenlendi.

28 Nisan 2009 tarihinde Dünya Demiryolcular Eylem Günü nedeniyle “Sendikalar Şiddete Hayır Diyor” temasıyla Ankara Gar’da basın açıklaması yapıldı.

13 Nisan 2010 tarihinde “ Demiryolu Sektörünün Parçalanması ve Özelleştirilmesi İle Getirdiği Sorunlar ”  teması Ankara Gar’da basın açıklaması yapıldı.

23 Haziran 2011 tarihindeDünya Demiryolcular Eylem Günü nedeniyle “'Kaliteli kamu hizmetleri ve toplu taşımayı teşvik için şimdi eylem zamanı” temasıyla Ankara Gar’da basın açıklaması yapıldı.

“Küresel düzeyde Örgütlenme- Dayanışma& Sürdürülebilir Taşımacılık” temasıyla 23 Nisan 2012 olarak belirlenen eylem günü 23 Nisan Egemenlik ve Çocuk Bayramına denk gelmesi nedeniyle 24 Nisan 2012 tarihinde Ankara Garda basın açıklaması yapıldı.

9 Ekim 2014 tarihinde “Uluslararası Demiryolcular Günü”nde “Konteyner Güvenliği” temasıyla basın açıklaması yapıldı.

Dünya Taşımacılık Çalışanları Eylem Haftası kapsamında 5-11 Ekim 2015 tarihleri arası “Çalışanlara Baskılara Karşı Küresel Ölçekte Mücadele” temasıyla 8 Ekim 2015 tarihinde Liman-İş, Nakliyat İş, Türkiye Denizciler Sendikası, Deniz Çalışanları Dayanışma Derneği(DADDER) ile birlikte Haydarpaşa Gar’da basın açıklaması ve müzik gösterimi yapıldı.

28 Mart 2017 tarihinde yayınlanan bir açıklama ile “ Dünya Demiryolu Çalışanları Günü”   kutlandı.

Yukarıda belirtilen eylem ve etkinlikler ile tarihler göz önüne alındığında;

Aynı uluslararası Federasyona üye her iki sendikanın çok nadir olarak bir arada eylem ve etkinlik düzenlediği,

Zaman zaman ITF’nin belirlediği tarih dışındaki bir tarihte etkinlik düzenlendiği,

ITF tarafından belirlenen günün isminin Dünya Demiryolcular Eylem Günü olarak belirlenmesine karşın üye sendikaların değişik isimler verdikleri,

Eylem Günü olarak her yıl farklı farklı tarihlerin belirlendiği,

 Son yıllarda dillendirilen 27 Mart tarihinin sadece 2006 yılında eylem günü olarak belirlendiği görülmüştür.

Sonuç olarak Dünya Demiryolcular Günü olarak belirlenen hiçbir gün bulunmamaktadır.

Dünya Denizciler Günü (25 Haziran),  Dünya Denizcilik Günü (28 Eylül) ve Uluslararası Sivil Havacılık Günü (7 Aralık) olmasına karşın Dünya Demiryolcular Günü ve Dünya Demiryolculuk Günlerinin bulunmaması bir eksikliktir.

Bir günün Dünya çapında kutlanması gereken bir gün olmasına ancak o meslek grubunun bütün Dünya’da kabul gören örgütü karar verebilir. Yani her önüne gelen kendince gün tayin edemez, etmemelidir.

154 ülkeden 750 Sendikada örgütlü 4,6 milyon ulaştırma çalışanının üyesi olduğu ITF bu ihtiyacının karşılanması için bir günü Dünya Demiryolcular Günü olarak belirlemelidir.

Eğer Dünya Demiryolculuk Günü belirlenecekse de bunu da Uluslararası Demiryolu Birliği(UIC) tarafından yerine getirilebilir.

Hal böyle iken, her yıl tekrarlanan ancak ülkemiz dışındaki meslektaşlarımızın haberlerinin olmadığı gün kutlama yanlışlığına artık son verilmelidir.