Dünya engelliler günü

3 Aralık Dünya Engelliler günü Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına Dair Sözleşme imzaya açıldığı günlerde (30 Mart 2007) Türkiye tarafından da imzalandı. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin yayınlanmasından 60 yıl sonra, engellilerin haklarının bir sözleşme ile güvence altına alınarak düzenlenmesi söz konusu.

Sözleşme, engelli hakları alanında uzun yıllar tartışılarak elde edilen kazanımların, uluslararası düzeyde yaygınlaştırılması ve yasalarla güvence altına alınmasını amaçlıyor. İlk bakışta, ülkemizin engellilik alanında son yıllarda önemli gelişmeler gösterdiği ve sözleşmenin birçok maddesinin hayata geçirildiği söylenebilir, ancak dikkatle incelendiğinde hala kat edilecek çok mesafe olduğu görülecektir. Örneğin siyasal yaşama katılım konusunda oy kullanmanın önünde bir engel olmadığı, kolaylaştırıldığı söylenebilir, (görme engellilerin bir refakatçi yardımıyla oy kullanması) ancak diğer yandan oy kullanılacak binaya, bölmeye, oy sandığına (binaya girişte en kolay ulaşılabilecek sandık gibi) kolay ulaşım için bir düzenleme henüz yoktur.

Engellilerin engelli örgütleri kurmaları, bunlarda yer almaları mümkündür. Ancak engellilerin çok önemli bir bölümü henüz eğitim imkanından yoksun olduğu gibi bir derneğe üye bile değildir. Çalışma ve istihdam alanında, her ne kadar yasalarımızda kolaylaştırıcı, güvence altına alıcı önlemler varsa da, ülkemizde engellilerin önündeki en önemli sorun olarak işsizlik, dağ gibi durmaktadır. Aile ve toplumun her kesiminde engelliliğe ve engellilere yönelik bilinci artırmak, engelliliğin önlenmesi ve korunma tedbirleriyle ilgili her türlü eğitimi yaygınlaştırmak gerekiyor. Bir bebek dünyaya getirmeye karar verme aşamasından başlayarak her aşamada gebeliğin takibi, anne adayının eğitimi, bakımı, beslenmesi ve sağlıklı doğum süreçleri hassasiyetle izlenmelidir. Yine trafik kazaları, ev kazaları, iş kazaları ve doğal afetlerden en az zararla kurtulmaya yönelik koruyucu - önleyici tedbirler etkin şekilde yaygınlaştırılmalı, bunlara ilişkin eğitimler sürekli bir şekilde topluma sunulmalıdır. Kitle iletişim araçlarının bu amaçla yapacağı programlar teşvik edilmeli, desteklenmelidir.

Geliri az ya da hiç kazancı olmayan engelliler için Sosyal Hizmetler Ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından yapılan yardımlar yaygınlaştırılmalıdır. Özellikle engelli yaşlı, kadın ve kızların sürekli bakım gerektirdiği hallerde, kamu ya da özel sektör kuruluşlarınca verilecek bakım hizmetlerine ilişkin masraflar Devletçe karşılanmalı veya desteklenmelidir. Yine bu hizmetlerin verilmesi esnasında engellinin sömürüye uğramasının, şiddete ve istismara maruz kalmasının önlenmesi de çok önemlidir. Hizmeti sunan kuruluşların etkin bir şekilde denetlenmesi için düzenlemeler yapılmalıdır. Engellilerin toplum içinde yaşamalarını kolaylaştırmak için gereken sosyal destek sistemlerine erişimleri kolaylaştırılmalıdır. Yine her zaman söylediğimiz gibi gerek konut içersinde gerekse konut dışında, iş, okul, hastane, eğlence ortamlarında fiziki – mimari düzenlemeler engellinin kolayca hareket edebileceği gibi düşünülmeli ve uygulanmalıdır.