Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

27 Ekim '08

 
Kategori
Uzay
 

Dünya'ya yakın geçen gök taşları

Dünya'ya yakın geçen gök taşları
 

Asteroid Mathilde


Dinozorların 65 milyon yıl önce bir meteorun Dünya'ya çarpması ve Dünya yüzeyindeki yaşam koşullarının bozulması sonucu yok olduğu sanılıyor. Meteor çarpmalarıyla ilgili Dünya tarihindeki diğer kanıtlar arasında 1908 yılındaki Tunguska olayı ve Kuzey Arizona’ya 50.000 yıl önce çarpmış olan küçük bir otomobil büyüklüğündeki meteorun oluşturduğu Canyon Diablo çukuru (1275m çapında ve 175m derinliğinde) sayılabilir.

Dünya yüzeyindeki en büyük meteor izi ise Meksika’da Yucatan yarımadasında Chicxulub’da (çikşulub) bulunan 300 kilometre çapındaki izdir ve dinozorları yok eden meteorun buraya çarptığı sanılıyor.

Meteorlar Dünya’ya sürekli olarak düşmekte/çarpmaktadır. Şehir ışıklarından uzak bir yerde berrak bir gecede gökyüzüne bakarsanız saatte ortalama beş-on adet yıldız kaymasına şahit olursunuz. Bunlar, Dünya atmosferine saniyede 45 kilometreye varan hızla düşen büyüklüğü kum tanesi ile bezelye arasında değişen ve yere ulaşmadan 100km kadar yukarıda yanmaya başlayıp bir saniyede yok olan gök taşlarıdır. Nadiren portakal büyüklüğüne kadar olanları daha parlak ve daha uzun bir ışık izi halinde gözlenir.

Bu gözlem, en iyi sabaha yakın saatlerde yapılabilir çünkü akşam saatlerinde gökyüzünde gördüğümüz, dünya hareket ederken arkasında kalan gök parçasıyken sabaha yakın saatlerde Dünya’nın hareket ettiği yöne doğru olan gök parçasını görürüz.

Aslında her gün Dünya’ya milyonlarca meteor düşer, fakat biz bulunduğumuz yerden gökyüzünün ancak yirmibinde birine düşen kısmını görebiliriz. Görebildiğimiz küçük gök parçasına da saatte ancak 5 – 10 tane gök taşı rastlar.

Gök taşları, Dünya ve diğer gezegenler gibi Güneş etrafında kendi yörüngelerinde hareket halindedir ve bir çoğu dünyaya çarpmayıp, bir sonraki dönüşlerinde tekrar karşımıza çıkmak üzere yoluna devam eder. 100 metre çapından büyük olup, 7,5 milyon km’den daha yakından geçen gök taşlarının NASA tarafından yörüngeleri hesaplanır ve daha sonraki geçişlerinde Dünya’ya çarpma olasılıkları araştırılıp bu özellikler bir veritabanında toplanır.

Bunlar PHA (Potentially Hazardous Asteroids – Hasar verebilecek gök taşı) olarak adlandırılır.

Şimdiye kadar gözlenip yörüngeleri hesaplanmış hiçbir PHA’nın yakın bir gelecekte Dünya’ya çarpması beklenmiyor ama henüz varlığından haberdar olmadığımız ve veritabanında adı geçmeyen ama Dünya’ya doğru gelmekte olan başka gök taşları olabilir. Eylül 2007’de listelenmiş 880 adet PHA varken bugün bu sayı 990’ı aşmıştır. Bu da her gün yenilerinin fark edildiği anlamına gelir.

Yaşamı tehdit eden büyüklükte bir PHA’nın Dünya’ya çarpma olasılığı yaklaşık her yüz bin senede birdir. Bu risk, gözlem/hesaplama yoluyla tespit edilip önlem alınarak ortadan kaldırılmaya çalışılmaktadır.

Bu konuya meraklıysanız ve bilgisayarınızda Java programı yüklüyse aşağıdaki linke gidip biraz uzaycılık oynayabilirsiniz. Bu linkte gezegenlerin yörüngelerini hareketli izleyeceğiniz interaktif bir grafik program ve tüm PHA’ların listesi vardır. Bir PHA seçip Güneş etrafındaki yörünge diyagramlarını görebilir, bu diyagramda bakış açısını, mesafeyi ve zaman ölçeğini değiştirerek geleceğe yönelik projeksiyonlar gerçekleştirebilirsiniz.

Bu günlerde yakınımızdan geçecek gök taşları, en yakın geçeceği tarih, mesafesi ve çapı şu şekildedir :


2005VN 29Ekim 4.1LD 116m

4179Toutais 9Kasım 20LD 3800m

http://neo.jpl.nasa.gov/orbits/

Not : LD (Lunar Distance) = Dünya-Ay mesafesi (384500km)

 
Toplam blog
: 130
: 2132
Kayıt tarihi
: 28.06.06
 
 

İnsanın kendini anlatması zor, gereksiz de! Yaptığı işlere bakmak yeter, ne gerek var fazla i..