Dünyada ilk üniversiteyi Müslümanlar kurmuş

Emeviler Fas’ın Fes şehrinde

Keyruvan Üniversitesi’nikurmuşlar.(859)

Bugünkü mânâda ilk üniversitelere Abbâsîler döneminde Bağdat’ta rastlanır.(alıntı)

Dünyadaki ilkler dikkatimi çok çeken konulardan biridir. Mesela dünyada ilk Üniversite nerede kurulmuştur diye düşündüm. Araştırdım.

Fas’ta kurulmuş.

Fas farklı bir yer.

Mağaralarda ve çeşitli arkeolojik kazılarda bulunanların incelenmesi sonucunda Fas’ın tarihinin hani fi tarihi denir ya ta ozamana kadar gittiği anlaşlımış.

- Berberiler M.Ö. 2000 yıllarında buraya gelmiş, yerleşmişler.

-Sonraları; M.Ö. 2. Yüzyıldan itibaren Fenikeliler gelmişler.

-Sonra bir çok devlet buraya gelmiş.

-Kartacalılar Fenikelileri yenmişler.

-Romalılar da Kartacalıları yenmişler.

Tabi bunlar büyük savaşlar sonrası olan hâkimiyetlermiş.

-Sonrasında oralar Romalılara da kalmamış.

-Vandallar onları yenmiş bu defa da onlar oralara hâkim olmuşlar.

Şimdi asıl konumuza geliyoruz.

Yedinci yüzyıldan sona İslamiyet dünyaya yayılmaya başlamış.

Müslüman Araplar, İslamı yaymak için bu ülkelere gelmişler.

İslamiyeti yaymışlar.

Sekizinci yüzyılda Fas’ta ilk Müslüman hükümdar hanedanlığı Sultan Birinci İdris tarafından kurulmuş.

Sultan İkinci İdris Fes şehrini kurdurtmuş.

Burasının önemli bir İslam Kültür Merkezi olmasını istiyormuş.

Burada ilk İslam Üniversitesi; Keyruvan Üniversitesi’ni kurmuşlar.

Onbirinci yüzyılda; Büyük Fas Devleti, doğuda Tunus, kuzeyde İspanya’yı hâkimiyetleri altına almış…

Yaptığım incelemelerde İslam’ın yaptığı bilinmeyen ne kadar çok ilkler var…


-Batıda üniversiteler İslâm medeniyetinin Endülüs Emevî Devleti vâsıtasıyla Avrupa’ya girmesiyle başlar.

-Fas, Kurtuba ve Gırnata üniversiteleri, ilim ve fennin kilise ve piskoposların tesirindeki ruhban sınıfına mensup öğretim üyeleri olan okullara girmesine vesile olarak, sâdece hukuktan ibâret olan öğretim dalına tıp, astronomi, ilâhiyat ve benzerlerinin de eklenmesini sağladı.

- O zamâna kadar Avrupa kralları ve devlet adamları tedâvi olmak için Kurtuba Üniversitesinin Tıp Fakültesine gelirlerdi.

-Hattâ dünyânın düz olduğuna inanan Avrupalılar, Galile, Kopernik, Newton dünyânın döndüğünü İslâm kitaplarından öğrenip söyleyince onları suçlu görüp hapsedecek kadar ilim ve fende geriydi.

-Bağdat’taki Nizâmiye Medresesi (1065),

-Osmanlılardaki ilk üniversite olan İznik Medresesi (1331)

-Selçuklular ve Osmanlılar döneminde hızla gelişen medrese müessesesi Tanzimata kadar fen derslerinde de söz sâhibiydi.

-Fen dersleri kaldırılınca ilim ve fenni Endülüs Emevîleri vâsıtasıyla İslâm medeniyetinden alan batı, doğuyu geçmeye başladı.

-Daha sonra (1863) Dârül-Fünun adı altında teşkilâtlanan bu yüksek eğitim-öğretim müessesesi çeşitli safhalardan sonra 1933’te İstanbul Üniversitesi olarak yeniden düzenlendi.(alıntı)

Nazan Şara Şatana