Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

12 Mart '15

 
Kategori
Kitap
 

Düzülke

Romanın yazarı Edwin Abbott Abbott. Düzülke 1884’te yayınlanmış, hem de üzerinde yazarının asıl adı olmadan. Roman, baş kahramanının adıyla, ‘Kare’ mahlasıyla yayınlanmış.

http://en.wikipedia.org/wiki/Edwin_Abbott_Abbott

http://en.wikipedia.org/wiki/Flatland

http://www.idefix.com/kitap/aciklamali-duzulke-edwin-a-abbout/tanim.asp?sid=YHM7O35356617OBI44R4

‘Düzülke’ romanının varlığını 1974’te öğrendim. Türkçe’ye 1999’da çevrilmiş. Onu 2015’te okuyabildim. Bir kitap için 41 yıl beklemek ironik. 44 yıldır beklediğim 2 kitap daha var.

İlk bilimkurgu romanımı 10 yaşımda okudum. 18 yaşımda bilimkurgu roman fanatiği oldum.

En başından beridir, içinde insan olmayan bir bilimkurgu romanının olup olmadığını merak ettim. 2009 gibi, Ian Banks’in öyle bir romanı olduğunu öğrendim.

‘Düzülke’ satirik bir roman sayılıyor ama bencesi aslında bir bilimkurgu roman. İçinde insan olmayan bir bilimkurgu roman.

Daha da önemlisi, insan-öte’ye ve düşünce-öte’ye taa o tarihte dikme / çıkma / öteleme yapmış.

Bu meta-düşünce ve hiper-tekst başarısı açısından , hayal ötesi bir durum.

Romanda noktalar, çizgiler, yüzeyler ve hacimler var, sonunda da bir hiperkübe gönderme var ama roman-içi bir soyutlama olarak, roman-içi bir varlık olarak değil. Her biri, kendinin bir üstündeki boyutlu varlıkları anlamıyor, ondan önce de onları algılayamıyor. Ancak, romanda noktanın yüzeyle (0-2 boyut), çizginin küple (1-3), karenin hiperküple (2-4 boyut) olası ilintileri / ilişkileri irdelenmemiş.

Tahmin edilebileceği gibi Kare, romanda düşünce suçundan hapse atılıyor ve kitabını hapiste yazıyor.

Roman 100 küsur sayfalık bir metin olacağına, pekala 5-10 sayfalık bir aforizmalar / metaforlar dizisi olabilirmiş. Zaten, tanımı da ‘romancık’ (novella).

Roman çok çok fazla İngiliz. Bahtsızlık eseri olarak, Kraliçe Victoria döneminin sonlarında yazılıp yayınlanmış. Bu da onu, o günün aktualitesine çok fazla sıkışıp kalmış yapmış. Yani, romandaki bazı göndermeler, ancak ve ancak o günlerin gazetelerinden okunursa anlaşılabilir. Bugünün İngiliz tarihçileri bile, o ayrıntıları bilemeyebilir.

Bu da, onu hiper-tekstlikten hipo-tekstliğe (tekst-altılığa) indirgiyor, 2 kere indirgeme babında.

Yani, romanda 1 düşünce-öte var ama 1 de düşünce-altı var. Bu, ortalama bir bilimkurgu roman için, 10’a 5 gibi bir orandadır genelde. Ortalama bir bilimkurgu roman ise, 100 yerine, 250-300 sayfa olur genelde.

Yani ‘Düzülke’, sade-verimli ama bu şişirilmiş durumuyla bile, kısa bir roman. Bu konuda yani.

Türkler’e romanı okumalarını önermem. Kendilerini nokta gibi duyumsayıp, aşağılık takınağına kapılabilirler.

*

Dipnotlar:

Bir:

‘Düzülke’, birçok kez film yapılmış, 2 kez de dijital video kısa film yapılmış.

http://en.wikipedia.org/wiki/Flatland_(2007_film)

http://www.imdb.com/title/tt2062960/?ref_=fn_tt_tt_1

http://www.imdb.com/title/tt0814106/?ref_=fn_tt_tt_1

İki:

‘Küreülke’ onun devamı sayılıyor.

http://en.wikipedia.org/wiki/Sphereland

Üç:

Ivir zıvır bilgi: Yazarın babasının adı, Edwin Abbott.

 
Toplam blog
: 2216
: 514
Kayıt tarihi
: 16.08.06
 
 

Serbest yazarım. 1960 doğumluyum. BÜ İşletme mezunuyum. ..