Ebay ve Gittigidiyor

Her ikisi de internet alışveriş sitesi. O nedenle, bir karşılaştırma ve karşıtlaştırma yapalım, dedik.

Ebay dünyanın en büyük alışveriş sitesi. Gittigidiyor Türkiye’nin en büyük alışveriş sitesi. Ayrıca, yakın zamanlarda Gittigidiyor, Ebay’in Türkiye şubesi olarak tescil edildi, yani Ebay’in anasayfasında yer alan ülke adlarından Türkiye’yi tıklayınca, Gittigidiyor’a varıyorsunuz.

Ebay, e-ticarette bir ilk değil, Amazon ilkti ve Ebay onu geçti. Gittigidiyor bir ilk ve birinci.

Ebay’de bütün ülkelerin sayfalarına tek ve aynı şifreyle girebiliyorken, Gittigidiyor için ayrı kullanıcı adı ve şifre gerekli. Bunun önemi şurada: Bugün Dünya’da 4 milyondan fazla Türk, Türkiye dışında yaşıyor ve onların hepsi de internet kullanıcısı ama bu durumda Gittigidiyor’dan yararlanamaz durumda bırakılıyorlar. Tabii bu durumda çözüm, tipik Türk işi oluyor: Nasıl olsa, memlekette bir akraba, eş dost var, alışverişi onlar yapıyor. Uluslararası posta ücretlerinin, Türkiye içi kargo fiyatlarının çook altında olması ise, ayrı bir ironi.

Ebay de, Gittigidiyor da, hemen herşey satıyor. Bunun sonucu şu oluyor: Ebay’de 2 milyon, Gittigidiyor’da 1 milyon kitap dergi çeşidi var iken, yalnızca kitap satan Abebooks’ta 140 milyon çeşit kitap ve dergi var. Bu da, internette uzmanlaşmanın önemini vurguluyor. Global trendlerde bu hala gerçekleşmeye başlamadı. Ancak, bir süre sonra bu kaçınılmaz olacak.

Ebay’de, Paypal aracılığıyla 2.000 dolara dek güvence var; yani bir terslik olduğunda parayı site ödüyor. Gittigidiyor’da böyle bir güvence yok.

Ebay’in aldığı komisyon oranı toplamda % 15’i bulurken, Gittigidiyor’da bu % 10’da kalıyor. AB’li kullanıcılar, komisyon ödeyip Paypal’ı kullanmaya hala alışamadı.

İnternette tekelleşme saptamalarını daha önceki metinlerde dilegetirmiştim. Ancak, bu konuda böyle bir şey sözkonusu değil.

Ebay Dünya, Gittigidiyor Türkiye internet alışverişlerinin toplamında küçük bir yüzde oluşturuyorlar. Demek ki kullanıcı uzmanlaşmayı yeğliyor. Yani herkes, taşınmazı taşınmaz sitesinden, elektronik eşyayı elektronik eşya satış sitesinden alıyor, ben de öyle yapıyorum.

Ebay, kullanıcı ile iletişimde çok hızlı. Gittigidiyor, doğrudan deneyimlerim nedeniyle biliyorum, bu konuda oldukça aksıyor.

Her ikisinde de en önemli sorun, internet sayfalarının yazılımsal açıdan yarattığı sorunlar. Bunlar; açılmayan sayfalar, vurulamayan peyler, alınamayan faturalar biçiminde olabiliyor. Dolaylı deneyimlerim nedeniyle, bunların internet sayfası programlarındaki hatalardan kaynaklandığı kanısındayım. Müzayedenin en heyecanlı yerinde, pey vurulan kitabın bir anda sayfadan kaybolduğunu gördüğüm oldu.

Geliyoruz işin özüne:

Tüm yazılımlar, yazılım konusunu hiç kullanmayan programcılar tarafından gerçekleştirilir. Birçok konuda program yazılırken bizzat izlediğim için biliyorum, bu 30 yılı geçen bir sorun ve hala çözülemedi. Kullanıcı bir şey istediğinde, programcı onu anlamıyor, çünkü konudan bihaber.

Basit bir örnek vereyim:

Ebay’de pey vuranların kullanıcı adları görünmez ama Gittigidiyor’da görünür. O zaman ne oluyor? Bur sürü size gıcık kapmış insan, siz neyi almak isteseniz, peşinize düşüp, daha aşağıya alabileceğiniz bedeli yükseltiyor. Ebay’di ise, bir tuhaflık var: Sonul alıcı, bazı ülkelerin sayfalarında görünür, bazılarında görünmez. Hele hele bir şey daha var ki beni çok güldürüyor: Ebay’in farklı ülkelerin sayfalarında, diyelim A altkategorisi, farklı üstkategorilerde yer alır. Siz de habire, ‘Yahu, bu adamlar, nasıl düşünmüş olabilir?’ diye, Sherlock Holmes’çuluk oynarsınız.

Bir kullanıcı olarak şunları söyleyebilirim.

Ebay’de yaşamımda ilk kez beni dinleyen esnaflarla karşılaştım ve insan yerine kondum. Ancak, oradaki sahtekarlık oranı da bizdekinden düşük değil.

Gittigidiyor’un ‘en üstte biziz, bizi kimse geçemez’ vurdumduymazlığı, yurdum insanının internette de, 50 kilometre hızla otoyoldaki en sol şeritte gidilebileceğini sanmasına çok güzel bir örnek.

Ancak, her ikisine de teşekkür borçluyum: Yüzyüze ticaretin, tipik alaturka yapışkan insan ilişkilerinden beni kurtardılar. 22 yıllık esnaf olarak, yüzyüze ticaret yerine, kesinkes e-ticareti yeğliyorum.