Ebeveyn ayrılığı ve çocuklar

Çocuklar için en unutulmaz anlardan/anılardan biridir ebeveynlerin ayrılığı. Birçoğu için dünyanın farklı bir pencereden görünümü olur yaşanılanlar. Çünkü ebeveyn ayrılığı aynı zamanda birçok yeniliği de beraberinde getirir. Her şeyden önce ebeveynlerden birini daha az görme zorunluluğu başlar. Belki yeni bir ebeveyn ya da yeni ebeveyn ile yeni kardeş. Çoğu kez yeni taşınılan bir ev, yeni bir okul, yeni öğretmen ve terk edilerek geride bırakılan arkadaşlar gibi, yeni oluşturulması gerekilen arkadaşlıklar.

Ebeveyn ayrılığı çocuklar için çoğu kez ağır bir yenilik süreci olduğu gibi karmaşık bir yaşam algısıdır. Suçlamaların kendine dönük olduğu cümleler sarf edilir bu durumlarda. Çocuk, ayrılığın sorumlusunun kendisi olduğunu düşünebilir.

Uzun zaman gerektiren bir süreç olmakla birlikte yaşlarına göre çocukların gelişim süreçlerindeki davranışları sıralamaya çalışalım:

1-3 yaş arasındaki çocuklar genel olarak bir güvenli mekanın arayışındadır ve mekanın değişikliği, yeniliklerin bir anda oluşu onu rahatsız edecektir. Huzursuzluk yoğun görülen bir durum olmakla birlikte ateşlenme, karın sancıları gibi farklı somatik/bedene yansıyan psikolojik hastalıklar görülebilir.

4-6 yaş evresindeki çocuklarda suçluluk duygusu ağır basar. ‘’Benim yüzümden ayrıldılar. Ben kötü olmasaydım, ayrılmazlardı’’ gibi düşünceler oluşabilir. Öfke nöbetleri yoğun görülebildiği gibi, içe kapanma ve regresyon/yaş gerilemesi da yaşanır.

7-9 yaş çocuklarında ise terk edilme kaygısı yaşanabilir. Akademik olarak gerileme, kendini arkadaşları ile kıyaslama ve daha iyi olamadığı düşüncesi yaygındır. Suçluluk duyguları bu yaşta da yaygındır.

9-12 yaş çocukluktan yavaş yavaş çıkma evresindeki bireyler, ebeveynler arası bir taraf tutma durumuyla diğer ebeveyni suçlar. Kızgındır, öfkelidir, sıkılgan ve utangaç olabilmektedir. ‘’Elinde kalan’’ ebeveyni yanında tutmak için tarafını belli eder. Çocukluktan çıkış ile başlayan evrede ise artık karşı cinsi suçlama ve evliliğe dair kaygılar olabilmektedir. Kendisini değersizlik hissi, öfke getirdiği gibi aynı zamanda bu karmaşık evre akademik anlamda başarısızlığın evresi olabilmektedir.

Uzm. Pedagog Hemşin Adıgüzel