Ecevit neden başaramadı?

Başarması imkansızdı, denebilir. O kadar çok neden vardı ki bunların üçü beşi yeter de artardı bile.

Tarihsel durum ve konjonktür:

Global eğilim pek sağda değildi, özellikle de 1980’lerdeki neo-liberalizm akımına bakınca. Ancak ortam bulanıktı ve kaypaktı.

NATO’ da olmamız, 3. Dünya ülkeleri ile bağ kurmamızı engelledi. Türkiye BM’de 77’ ler arasında yer alabilirdi. Bu da o dönem için daha sol bir ortam hazırlardı.

Dış nedenler:

ABD istemedi. 1970’ler ABD’nin Latin Amerika ülkelerinde askeri diktatörlükleri desteklediği yıllardı.

AB ülkeleri, 1968 ertesinde kendi iç sorunları, temelde terörle uğraşıyordu. Üçüncü Dünya’daki sosyal demokratları destekleyecek geri beslemeleri yoktu. Sosyalist enternasyonal sözde bir kurumdu.

SSCB bir biçimde sağ iktidarları daha çok destekledi. Türkiye’deki ağır sanayii desteklerini hep sağ iktidarlara verdi.

Kıbrıs Savaşı başta destek, sonra köstek oldu. ABD ambargosu geldi.

İç nedenler:

Türkiye sosyal demokrasiye hazır değildi.

Uç sol odaklar CHP içinde etkinlik kazandı. Bu partiye zarar verdi.

Teorik temel kurulamadı. Kemalizmle sosyal demokrasi birbirine karıştırıldı. devletçilik ağır bastı.

Askeri darbeler temelde en çok sola zarar verdi. Kalıcı bir sosyal demokrat tabanın oluşumu engellendi.

Kitle satılık oy kavramını yaratıyordu. İdeolojik oyu yoktu, çünkü düşüncesi yoktu.

Sendikalarla sağlam ilişkiler kurulamadı. Türk-İş CHP’yi fazla solda, DİSK CHP’yi fazla sağda buldu.

Çiftçiyle çıkar ilişkisi kuruldu. Parayla oyları satın alındı.

TÜSİAD türü işadamı örgütleri, CHP ile diyalog kurmak yerine, kesinkes sert bir karşıt tavır aldı.

Seçmenin yapısı, hep koalisyon yarattı. İkinci bir sol parti olmadığı için, sağ partilerle kurulan koalisyonlar CHP’ye zarar verdi.

1980 ertesinde, Baykal’ın ısrarı nedeniyle birleşme olamadı. DSP doğdu. O noktadan sonra Ecevit, artık sağ eğilimli biri olmuştu.

Ecevit’in kendisi:

Ecevit bir şairdi. Bir politikacı olmaması daha uygundu. Bir entellektüel olarak, muhalefet ve toplumsal proje üretme işini daha iyi yapabilirdi.

Siyaseti bırakmayı bilemedi. 1987 seçimlerinde solu böldükten sonra geri dönmemiş olsaydı, hiç olmazsa solcu olarak anılır olurdu.

Sağlığına dikkat etmeyi bilemedi. Demirel hala ayakta.

Rahşan Ecevit faktörü CHP’ye büyük zararlar verdi.

Giderayak 2002 erken seçimini yarattı. Seçimler 2004’te olsaydı, şimdiki görüntü çok farklı olurdu.

Çıkarsamalar:

Gelecekteki sosyal demokrat liderlerin, hem Ecevit’in dediklerini yapmaması, hem de yaptıklarını yapmaması gerekiyor.

Türkiye gibi bir ülkede, Ecevit gibi biri sol bir lider olabiliyor. Yani tencere ve kapak birbirine uydu.

1960-2007 arası için, tarihten çıkarılacak derslerin hepsi negasyon olacaktır.