Edebiyat Fenomeni Cengiz Aytmatov'u En İyi Tanıtan Kitap

Dün İzmir Ege Üniversitesi Türk dünyası araştırmaları Enstitüsü’nde “Bir Bilgelik Durağı Cengiz Aytmatov” başlıklı bir panel gerçekleşti. Bu panele konuşmacı olarak benim dışımda Maltepe Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ramazan Korkmaz ve Kırgızistan Manas Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Layli Ükübayeva da katıldı. Konuşmacılar sadece Kırgızistan veya Türk Dünyasının değil, tüm insanlığın yazarı olan Aytmatov hakkında değerli yorumlarda ve değerlendirmelerde bulundular. İnsanlığın yazarı derken abartmıyorum. Çünkü, eserleri 194 dile çevrilen dünyada ikinci bir yazar yok. Zaten dünyada 200 kadar devlet olduğunu düşünürsek, Aytmatov’un tüm dünya ülkelerinin dillerine çevrilmiş olduğunu söyleyebiliriz.

Bu panelde bir kitap dağıtıldı. Bu sene Bişkek’te yayınlanmış olan Prof. Dr. Ükübayeva’nın kaleminden çıkmış. Dört dildeki bu kitabı çok değerli buluyorum. Çünkü kitapta Cengiz Aytmatov hakkında çok öz olarak, yaklaşık 21 sayfada önemli bilgiler verilmektedir. Eserde öncelikle Cengiz Aytmatov’un ailesi tanıtılmaktadır.

Bu meyanda başta Cengiz Aytmatov’un babası Törökul Aytmatov ile annesi Nagima Hamzayevna Aytmatova’nın hayatları hakkında yaklaşık birer sayfa bilgiler veriliyor. Daha sonra kardeşleri isim isim tanıtılıyor. Cengiz Aytmatov’un çocukluğu, eğitimi, yetişmesi edebi kişiliği hakkında da lafı çok uzatmadan öz bir şekilde bilgi veriliyor.

Tüm bunlardan sonra tek tek Cengiz Aytmatov’un eserleri anlatılıyor. Bunda da yine kısa bir şekilde ya yarım sayfa veya iki paragraf şeklinde tüm eserleri tanıtılıyor. En son olarak da yine öz bir şekilde bir buçuk sayfa civarındaki makalesiyle araştırmacı onun edebi kişiliğini yorumluyor. Makale “Bir Edebiyat Eenomeni Olarak Cengiz Aytmatov” başlığını taşıyor.

Kitabın sonunda da Cengiz Aytmatov’un aldığı uluslararası ödüller liste halinde sıralanmış. Ve tabii ki eserin sonra da araştırmacının kullandığı kaynakçada gösterilmiş.  Cengiz Aytmatov’u bu şekilde çeşitli yönleriyle 21 sayfa civarında anlatan böyle bir eseree ilk defa rastlıyorum. Dolayısıyla okuyucularda hararetle ve eseri okumalarını tavsiye ediyorum. Eseri değerli kılan bir yönü de dört dilde yani Kırgızca, Türkçe, Rusça ve İngilizce olarak kaleme alınmasıdır.

Bu şekilde, insanların çok uzun yazılar okumaktan sıkıldığı bir dönemde çağın gereğine uygun olarak böylesi güzel ve faydalı eseri kaleme almasından dolayı Prof. Dr. Layli Ükübayeva’yı kutluyorum ve daha nice böyle güzel eserlere imza atmasında temenni ediyorum.