Efes Pilsen'i kapatalım mı?

Son yüz yıllık “yasama” tarihimizde ne kadar yasa yaptığımızla ilgili bir araştırma yapılsa herhalde çok ilginç sonuçlar çıkardı. Bu sonuçları diğer ülkelerle kıyasladığımızda çok daha ilgi çekici detayların ortaya çıkacağını tahmin ediyorum.

Yasa yapmakta üstümüze olmadığına inanıyorum. Başımız her sıkıştığında ortaya yeni bir düzenleme getirip; çareler arıyoruz. Meclislerden geçen yasaların yarısından normal vatandaşın haberi bile olmuyor.

Peki bu düzenlemelerin işimize yaradığını söylemek mümkün müdür?

Önceki sene dumansız hava sahası diye bir uygulama yasa kapsamına alınarak yürürlüğe koyuldu. Çok büyük tepkiler geleceği, insanların bir anda buna uyum sağlayamayacağı düşünüldü. Ancak tam tersi oldu. Çünkü toplumun geniş kesiminde zaten sigaraya karşı çok ciddi bir tepki yükselmeye başlamıştı.

Dün Milliyet Gazetesi’nin internet sayfasında Efes Pilsen ile ilgili bir haber okuduk. Konu bir süredir yavaş yavaş kamuoyuna hissettirilmeye çalışılıyor. Biraz da tartışılsın isteniyor. Ancak çok fazla tepki gelmiyor.

Şimdi haberin anafikrini veren bir paragrafını buraya alalım ve beraber okuyalım.

“Yönetmelik Taslağı alkollü içecek firmalarının spor dahil olmak üzere sponsorluk yapmasını yasaklıyor ve Efes Pilsen Spor Kulübü'nün bu adı taşıyamayacağını öngörüyor. Taslak bu biçimde yürürlüğe girerse Efes Pilsen Spor Kulübü'nün varlığını sürdürmesi imkansız hale gelecek ve Efes Pilsen Spor Kulübü kapanacaktır.”

Şu bir gerçekliktir ki Efes Pilsen yoktan var olmuş, varlığını da çok sağlam temellere oturtmuş bir basketbol kulübüdür. Efes Pilsen’i burada uzun uzadıya anlatmaya gerek yok.

Efes Pilsen dünyada kaç benzeri vardır bilmiyorum, ticari bir işletmenin kurduğu bir kulüptür ve aslında yaptığı spor aktivitesiyle temelden çelişen bir varoluşu söz konusudur.

12 13 yaşında Efes Pilsen forması giyen altyapı oyuncuları aslında aynı zamanda alkollü bir içeceğin reklamını yapmaktadır.

Dışarıdan şekil olarak baktığımızda tam da böyledir.

Ancak içine girdiğinizde bambaşka bir dünya olduğunu görüyorsunuz. Bugün Efes Pilsen basketbol okullarında binlerce çocuk, genç basketbol eğitimi almaktadır.

Bir çoğu için basketbol bir gelecek planlamasıdır.

Basketbol çocuklar ve gençler arasında özel bir konumdadır. Hemen hepimiz bu sporun bir ucundan tutmuşuzdur, oynamışızdır. Futboldan sevmeyeni bulursunuz da konu basketbol olunca hem izleyicisi daha fazladır hem de ilgi duyanı.

Efes Pilsen’in kuruluş amacının kendi markasını tanıtmak, bunun pazarlaması yapmak olduğunu bir an için aklımızdan çıkaramayız. Bunda da çok başarılı olmuştur, marka başta Rusya olmak üzere Avrupa’nın bir çok ülkesinde en çok içilen alkollü içkiler sıralamasında üst sıralara tırmanmıştır.

Aradan geçen yaklaşık kırk yıl içinde sportif anlamdaysa bambaşka bir misyon taşımaya başlamış; belki kurucularının bile akıllarındaki çizginin dışına taşmıştır.

Yapılacak düzenleme ile Efes Pilsen’in varlığı fiilen ve hemen son bulacaktır.

Bu yazının içinde de çok ince bir çizgi var. Bir markanın tanıtımını yapmaktan özenle kaçınmaya çalışmama rağmen diğer taraftan ortada bir spor kulübü sorunu olduğu için onun yaşaması gerektiğini savunuyorum.

Bir itirafta bulunmam gerekirse; müessese takımlarının 1980’li, 90’lı yılların tamamında ve 2000’lerin hemen başına kadar devam eden üstünlüğü karşısında onların ekonomik gücüyle başa çıkamayan spor kulüplerini fazlasıyla savunmuştum.

Ancak yine bir gerçek var ki müessese takımları olmasaydı basketbolumuz bugün geldiği seviyeye ulaşamazdı. Ülker ismi olmasa üç büyük kulübün Efes Pilsen karşısındaki hali ne olurdu?

Hala üçünün bir Efes Pilsen etmediği de bir başka acı gerçektir.

Daha acı gerçek işte futbol takımlarımızın durumu; Efes Pilsen bir futbol takımı kurmuş olsa futbolumuzun Avrupa'daki durumu daha farklı olur muydu diye insan kendine ister istemez bir soru yöneltiyor.

Gençleri sigaradan ve alkolden mümkün olduğunca uzak tutalım. Bunun karşısında bir cümle sarfedemeyiz. Ancak çelişkileri de olsa temelde gençlere hizmet veren bu yapıyı bir yönetmelikle ortadan kaldırmayalım.

Şu temel soruyu sormamız gerekiyor.

Girişte yazdığım gibi, yasalar, yönetmelikler zorunluluktan, ihtiyaçlardan ortaya çıkar. Bugün ülkemizin gençlerinin “potansiyel bile olsa” bir alkol sorunu var mıdır?

Ya da Efes Pilsen ismini bu şekilde ortadan kaldırdığımızda o potansiyel sorunu çözümlemiş oluyor muyuz?

Efes Pilsen’in basketbola ayırdığı "kaliteli zaman ve para" aynı şekilde yerine koyulabilecek midir?

Hadi biraz da liberalizm yapalım; kapısında ısrarla beklediğimiz Avrupa Birliği’ne satabildiğimiz kaç markamız vardır? Öyle ya da böyle Efes Pilsen bir uluslararası marka olmuştur. Bu markayı neden kendi elimizle ortadan kaldırmaya çalışalım ki?

Yok bu yönetmelikleri Avrupalı "dostlarımız" istiyorsa o zaman işin şekli de başka boyut alacaktır.

Bu yönetmeliği Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu kendine iş edinmek için çıkarıyorsa kurumlarımıza bir tavsiyede bulunalım. Yönetmelik, yasa çıkarmak yerine gençlerin Efes Pilsen benzeri kulüplerin çatısı altında sigara ve alkolden uzak spor yapmaları için ortam ve alan yaratmaları gerekir.

Bir kere daha düşünmek gerekiyor.

Uzay Gökerman

http://www.milliyet.com.tr/efes-pilsen-taslak-yururluge-girerse-kapaniriz-/spor/sondakikaarsiv/12.05.2010/1236989/default.htm