Eğitimli olmanın bir göstergesi olarak diploma

Eğitim ve diploma kavramları birbirlerine yakışan ve aynı zamanda birbirlerinin tamamlayıcısı, destekleyicisi ve güven kaynağı olarak görülmektedir. Bu iki kavramın bir arada kullanılması, kulağımıza hoş gelmekte ve benliğimizi bir biçimde hoş bir şekilde okşamaktadır. Eğitimin kontrollü ve sistemli olarak verildiği okulların sonunda kişilere verilen belgeye diploma denir. Diploma neyin göstergesidir, niçin verilir, diploma alan herkes aynı zamanda eğitim almış olarak kabul edilmeli midir, diploma benim eğitim düzeyimi gösterir mi, eğer diplomalar eğitim düzeyimizi gösterseydi, neden bitirdiğimiz okullar ilk öğretim, orta öğretim ve yüksek öğretim olarak isimlendirilmektedir, özellikle öğretim kavramının kullanılması ne anlama geliyor, gibi soruları asıl sahiplerine yani felsefecilere bırakarak, toplumda genel kabul olarak görülen; “diplomalılar aynı zamanda eğitimli kişilerdir, ” ön yargısı üzerinde durmaya çalışalım. O zaman neye eğitim diyeceğiz? Sorusunu öncelikle cevaplandıralım. Eğitim: çok basit bir ifadeyle; kişinin öğrendiği yeni bilgileri davranış haline getirerek olumlu yönlerini daha da geliştirmesi, olumsuz yönlerini ise bastırmasıdır. Bu anlamda eğitim ile öğretimi birbirinden ayırmak gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse; sigara içmenin zararlı olduğunu şahıs öğrenir, ancak sigarayı içmeye devam ediyorsa bu kişi sigaranın zararlı olduğunu öğrenmiştir, fakat bu zarardan uzak durma davranışını kazanamamıştır. Başka bir ifadeyle, kişinin sigaranın zararlı oluşunu öğrenmesi onun öğretim seviyesini; sigarayı, zararlarını öğrendikten sonra içmemesi, onun eğitim seviyesini gösterir. Bu durumdan hareketle diyebiliriz ki; diploma, kişilerin öğrenim seviyesini gösterir, eğitim seviyesini göstermez. Ancak, öğrenim seviyesi yüksek olan bir bireyin, öğrendiklerini davranış haline getirmesi daha kolay olur, düşüncesini de bir tarafa bırakmamak gerekir. Okumuş diplomalı kesimde görülebilecek davranış kirlenmeleri ise, bize diplomanın veya öğrenim düzeyinin, olumsuz davranışları bir şekilde engelleyemediği de acı bir gerçek olarak karşımıza çıkarmaktadır.

Diplomalı birinin sapkın davranışı daha çok tepki toplar. Çünkü toplumun diplomalı şahıstan, olumlu davranışta bulunma ve olumsuz davranıştan uzak durma konusunda büyük bir beklentisi inkar edilmeyecek düzeyde yüksektir. Ancak, eğitim sadece bitirilen okullarla bireye kazandırılacak bir erdem değildir. Kişinin okul ortamında öğrendiği bilgilerin karşılığını toplumun her noktasında bulması halinde, aldığı öğretim eğitime dönüşür. Örneğin: okulda dürüst olmanın önemini öğrenen bir öğrenci, trafik kurallarına uymayan bir büyüğünü, markette, pazarda, orda- burda, satış yapan bir satıcının sahtekarlığını, makası sürekli para kesen bir doktorun davranışını, sinema filmlerinde dürüst bir karakterin acı sonunu vb durumlara tanık olması halinde, dürüstlüğün toplum hayatında pekte iyi bir şey olmadığını gizliden gizliye öğrenmeye başlar. Hele hele, bu olumsuz davranışlar sonucunda büyük bir servet sahibi olmuş kişiler de toplum tarafından; “işini bilir helal olsun, ” mantığıyla ödüllendirilmesi de başka türlü bir davranış kirlenmesi olarak karşımıza çıkar ve geleceğimizi kemirerek, sapkın davranışa sahip bireylerin yetşmesine büyük bir zemin hazırlar O zaman aldığım diplomamın eğitim seviyemi belirlemesi için ne yapılmalıdır? Toplumun her kesimi, kurumu, bireyi, okul çağı çocuk ve gençlerinin daha iyi yetişmelerini sağlayacak kontrollü ortamlar oluşturmak ve iyi örnek olmak zorundadır. Okullar, tek başına eğitimli kişiyi yetiştirebilecek bir güce sahip değillerdir. Çünkü, yetiştirdiği öğrencisi, okulun kapısından dışarı çıktığı an toplum ile ilişkiye geçer ve toplumda var olan olumsuz durumları yaparak yaşayarak öğrenmeye başlar ki öğrenmede en etkili ve kalıcı yol yaparak yaşayarak öğrenmedir.

Şahsiyetli bireyleri yetiştirmek ve alınan diplomanın aynı zamanda kişilerin eğitim düzeyini gösterdiğini söyleyebilmek için, toplumdaki bütün birey ve kurumların iyi örnek teşkil etmeleri ve okuldaki eğitim ve öğretimin daha da kalıcı hale gelebilmesi için okuldaki öğrenmelerin paralelinde bir ortam oluşturmaları gerekmektedir. Bu çalışmada, okulların öğrencilere olumsuz davranışlar kazandıramadığını da, avami bir deyim ile; “çocuklarımız en orijinal küfrü okulda öğrenip, toplumda pekiştirmesinler, ” cümlesiyle özetlemek daha da yerinde olur.

Sonuç olarak; eğitim seviyesi yüksek olan bireyleri yetiştirmek ve eğitimli olmanın bir göstergesi olarak, diplomayı önemli bir kriter olarak kabul edebilmemiz için, öğrenciye verilecek diploma sadece okulların belirlediği derslerdeki başarılarına bağlı olarak değil, öğrencinin ailesi, bulunduğu çevresi, günlük yaşamda ilişki ve iletişimde bulunduğu kurumların ortak katkılarıyla, öğrenci hakkında hazırlanan raporların bir sonucu olarak düzenlenmesi gerekir. Empatik bir topluma ulaşmak dileğiyle