- Kategori
- Dil Eğitimi
- Okunma Sayısı
- 79
Eğretileme
Türkçede değişmeceli anlatım
Benzetmenin türü olup özelliği geçicici olarak aktarma olarak tanımlanabilir.
Eğretileme sözün benzetme yönüne dayanılarak sözü bir başka söz yerine kullanmaktır.
” Benzeyen, benzetilen” öğelerden birisiyle yapılır.
Eğretileme değişmeceli yan anlamlar içinde en çok kullanılanıdır.
Bir sözün gerçek anlamını kaldırarak benzerliği olan diğer bir anlamı eğreti (geçici) olarak diğerine aktarmadır.
Eğretilemede benzetilen , benzeyen öğelerden yalnız bir tanesi kullanılır.
Bu öğelerin kullanımına göre eğretileme üçe ayrılır.
1.AÇIK EĞRETİLEME
Yalnızca benzetilen kullanılarak yapılan eğretilemedir. Açık eğretilemede doğadan doğaya, doğadan insana kavramlar aktarılır.
Önekler:
. İçimizdeki yılanı geç anladık
( Yılan,benzetilen;
benzeyen , kişi söylenmemiş.
Doğada bulunan bir özellik insana aktarılmış.)
. Çam ağacı yavru serçeye kollarını açmıştı.
( Kol, benzetilen;
benzeyen, dal söylenmemiş.
Doğadan doğaya aktarma yapılmış.)
. Güneş derenin serin sularında saçlarını yıkıyordu.
( Saçlar, benzetilen;
benzeyen, güneşin ışınları söylenmemiş.
Doğadan doğaya aktarma yapılmış. )
. Bu leş kargalarından millet yaka silkiyor.
( Leş kargaları,benzetilen;
benzeyen, asalak insanlar söylenmemiş.
Doğadan insana aktarma yapılmış.)
. Çukurova, yaz gelince beyaz altınla kaplanır.
( Beyaz altın, benzetilen;
benzeyen, pamuk söylenmemiş.
Doğadan doğaya aktarma yapılmış.)
. Yedi tepeli şehrimde bıraktım gonca gülümü.
( Gonca gül, benzetilen;
benzeyen, sevgili söylenmemiş.
Doğadan insana aktarma yapılmış.)
. Sinemamızdan bir yıldız daha kaydı.
( Yıldız, benzetilen; sinema oyuncusu,
benzeyen söylenmemiş.
Doğadan insana aktarma yapılmış.)
. İçindeki yaşama ateşini yitirmiş.
( Ateş, benzetilen;
coşku, benzeyen söylenmemiş.
Doğadan insana aktarma yapılmış.)
. Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum
Bütün çiçekleri getirin buraya
(C.Atuf Kansu, Dünyanın Bütün Çiçekleri)
Çiçekler özellikleri bakımından çocuklara aktarılmış.
2. KAPALI EĞRETİLEME
Benzeyen öğesi söylenerek yapılan eğretilemedir.
Kapalı eğretilemede
insana özgü kavramlar doğaya aktarılır.
Aynı zamanda
doğadan doğaya,
doğadan insana
da aktarma yapılabilir.
Örnekler:
. Yağmur damlaları saçaklarda titriyor.
( İnsana özgü özellik
"titriyor"
doğaya,
yağmur damlalarına aktarılmış.)
Kapalı eğretilemeyle
kişileştirme
yapılmış.
Çünkü benzetilen insandır.
. Gözümden uyku akıyor.
( uyku, geçici olarak suyun akışına benzetilmiş
.Bu örnekte
doğadan doğaya
aktarma yapılmış.)
. Yılan çalıların arasından akıp gitti.
( Benzeyen öğe
"yılan"
benzetilen öğe
"su"
özelliğini almış.
Doğadan doğaya
aktarma yapılmış.)
. Bu sözlerini duyunca utancımdan eridim.
(" Eridim"
doğadaki bir özellik, katı cisimlerin sıvıya geçişi,
"insan"a aktarılmış.)
Bu aktarma da diğer örneklerde olduğu gibi
değişmece anlam taşımaktadır
. Masalların çağırması başlar uzaktan
Resimler resimlerle birleşir
İsterse kör olsun, sağır olsun bu saatte
İnsanlar insanlarla birleşir.
Fazıl Hüsnü Dağlarca, Elalem
“Masalların çağırması”
kapalı eğretileme yapılmış
insan özelliği doğaya aktarılmış.
Aynı zamanda
kişileştirme ve konuşturma
yapılmış.
3.TEMSİLİ EĞRETİLEME
Kapalı eğretileme sayılan temsili eğretileme
imge
ve
simgelerde
saklı bulunan eğretilemedir.
Benzetme ilgisi bulunan kavram ya da nesneler birtakım sembollerle anlatılır.
Örneğin,
Faruk Nafiz Çamlıbel,
"At"
adlı şiirinde bir atı betimleyerek Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışından sonra Türkiye’nin kuruluşu, yiğitçe direnişi anlatılır.
Yine Tevfik Fikret,
"Çınar"
adlı şiiriyle Osmanlı devleti anlatılmaktadır.
Örnekler:
Hani seninle bir gün Topkapı’dan geçiyorduk
Enli boylu vakur bir çınar gördük
(Tevfik Fikret)
Düşman bize zeytin dalı uzatıyor.
"Çınar",
"zeytin dalı"
değişik kavramları temsil etmektir.
Yani
"Osmanlı, barış"
kavramları başka kavramlarla anlatılmıştır.
Bu aktarmada benzerlik ilişkisi kurulmuştur. "
Çınar-Osmanlı", "zeytin dalı-barış"
kavramları söz ödünçlemesi yapılmıştır.
yüce dağ başında siyah bir tül vardır.
"Siyah tül"
benzetme amacıyla bulutun yerine kullanılmıştır.
Önerilerine Ekle Beğendiğiniz blogları önerin, herkes okusun.
Facebook hesabınızla yorum yapın, daha çabuk onaylansın!
AYRAN ÇORBASI
AYRAN ÇORBASI Rahmetli annem Erzurumun ayran çorbasını çok güzel yapardı, nurlar içinde yatsın.Ben de anneciğimden öğrendim, şimdi sizlere sunacağım , denemenizi öneririm çok beğeneceks..... 27 Şubat 2021 - 10:32
NAHİDE ÇELEBİKartal'ın Zirve Aşkı
Herkesce bilinir; engin zirvelerin, uçsuz, bucaksız tepelerin hâkimidir kartal. Bu sezonun lig sistematiği gereği maç oynamadan geçirdiği 26. haftayı takipçisi Fenerbahçe'nin evinde sürpri..... 27 Şubat 2021 - 09:40
Emre Tekin
- Toplam blog
- : 1037
- Toplam yorum
- : 308
- Toplam mesaj
- : 19
- Ort. okunma sayısı
- : 683
- Kayıt tarihi
- : 24.03.12
Türkay KORKMAZ, umuda yolculuğu ertelemez. Mermeri delenin damlanın sürekliliği olduğunu bilir. Y..
