Ekolojik okuryazarlık nedir?

Ekolojik okuryazarlık ( ecoliteracy ) terimini, 1990’lı yıllarda Fritjof Capra’yla birlikte gündeme getiren eğitimci W. David Orr’du.

Yeryüzünde hayatı mümkün kılan doğal süreçleri anlamaya ekolojik “okuryazarlık”, doğanın ilkelerini ve sınırlarını bilen, doğayla uyumlu yaşamayı ilke edinmiş kişiye “ekolojik okuryazar” denir.

Ekolojik okuryazarsanız, ekolojik sistemlerin örgütlenme prensiplerini kavramış ve bunları sürdürülebilir insan toplulukları oluşturmak için kullanan bir kişi sayılıyorsunuz.

Örneğin;

- Ekolojik okuryazar bir şehir bölge plancısı, kentin nefes aldığı ve suyunun temizlendiği doğal yaşam alanlarını etkilemeden köprü güzergâhlarını seçer, birinci sınıf tarım arazilerini sanayi ve yerleşime açmaz.

- Ekolojik okuryazar bir balıkçı balıkların nesillerini devam ettirmesini sağlayacak şekilde avlanır.

- Ekolojik okuryazar bir belediye başkanı dere yataklarına inşaat yapılmasını onaylamaz.

- Ekolojik okuryazar bir birey sadece ihtiyacı kadar tüketir.

- Ekolojik okuryazar bir anne-baba çocuğunu doğayla dost ürünlerle besler. 

TEMA Vakfı’nın MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü’nün destekleri ile dünyada nadir örnekleri bulunan ekolojik okuryazarlık eğitimlerine başlama amacı, çocuklarımızın doğayla yeniden ilişki kurmalarını sağlayabilecek yolları öğretmenleriyle birlikte keşfetmek. Bunun için, eğitim süresince öğretmenler, öğrencilerinin ekolojik olarak sürdürülebilir topluluklar inşa etmek ve bu toplulukların devamlılığını sağlamak için hayati önem taşıyan değerleri, bilgi ve becerileri kazanmalarına yardım edebilmeleri için güçlendirilecektir. 

Ekolojinin temel ilkelerini içselleştirdikçe, anlayışınız değişir. Ekosistemlerin korunması sadece kendisine “çevreci” ya da “ekolojist” diyenlerin işi olmaktan çıkar.

Ünlü fizikçi Capra, ekolojik okuryazarlık hakkında şöyle diyor:

“Önümüzdeki dönemde insanlığın var kalması ekolojik okuryazarlığımıza, ekolojinin temel ilkelerini kavrayıp bunlara uygun olarak yaşamamıza bağlı olacak. Demek ki;  ekolojik okuryazarlık politikacıların, iş dünyasının, her alandaki profesyonellerin en önemli becerisi olmalı ve ana okullarından üniversitelere, yetişkin ve profesyonel eğitimlerine kadar her düzeydeki eğitim programlarının önemli bir kısmını oluşturmalı.” 

Çevre bilimleri profesörü David Orr ekolojik okuryazarlık hedefini için:

 "Ekolojik kriz, her şekilde eğitimin bir krizidir. İklim değişikliği, kaynakların tükenmesi ve çevre bağlantılı hastalıklar dahil olmak üzere artan çevre sorunları ile karşı karşıyayız. Bugünün dünyası, ekolojik düşünen, doğal sistemleri anlayan ve birlikte hareket etme irade, beceri ve cesaretine sahip liderler ve vatandaşlar gerektirecektir."  diyor.

Ekolojik okuryazar olmanız dileğiyle.