ELEKTRİKSEL PROBLEMLER

Bir işletmede; makinalar genellikle üç faz beslemeli nötr olmayan, CNC türü makinalar. Biliyorsunuzdur. Bu makinalarda genellikle nötr olmaz. Üç faz girişteki trafolar tarafından çeşitli kademelere düşürülerek hem elektronik devrenin ihtiyacı olan gerilimi hem aydınlatmayı ve devrede elektriğe olan her talebi nötr hattı olmaksızın giderirler.

Burada statik elektrik, ya da devredeki diğer sorunlar esasında canlı temas noktalarında operatörün temas edebileceği normal noktalarda düşük gerilim kullanan bu tip makinelerle dolu bir imalathanede toprak hattından geçen akım bu işletme için 150 mili amper-200 mili amper civarında olup 0,3 amper'den normalde küçüktür ancak özellikle UPS, (hattaki kablolar, kablolar arasında seviye farkları bir miktar ground effect etkiye sahiptirler) gibi bazı kapasitif kaynaklar ve statik elektriklenme bu tür nötr hattından az bir akım geçişine neden olabilmektedir. Öte yandan bizim ülkemizde işletmelerde birçok ülkeye ait tezgâhlar hep beraber çalışmaktadır. Hâlbuki doğu bloku ülkelerin tezgâh teknolojisi, Alman-Fransız ekolü, İngiliz ekolü tezgâhlara özellikle Japon ve son zamanların iddialı ülkeleri Çin, Tayvan gibi ülkelerin tezgâhları da girince işletmelerde yaşanan tam bir keşmekeş demektir. Öte yandan ülkemizde tam anlamıyla bir topraklama ve elektrik altyapı sektörü var denilemez.

İşletmelerin kendilerine ait olmayan mekânlara işletme sermayelerinden sebep yatırım yapmak istememeleri sebebiyle anlaşılabilir öte yandan sektörde ciddi bir bilgi birikimi ve bilgi birikimini besleyen nakit akışına ve ustalığa övgü ve maddi ödüllendirme var denilemez. Bu durumda gerek ISG konuları gerekse topraklama konularında ülkemiz ne yazık ki istenilen yerde değildir. En nihayetinde toprağa gömülen bakır, galvaniz, şerit çubuk en nihayetinde bir ömür sahibidir, korozyona uğrar topraktaki minerallerle bileşikler yaparak deforme olarak özelliğini koruyamaz....

Özet olarak bir işletmede topraklama levhası çubuğu her neyse bir kez gömülünde yeri yurdu unutulur ancak maddeler arası etkileşim kimyasal olaylardır. Girdinin değiştiği her durumda çıktı değişir. Basit bir mantık aslında. Yemeğe ne katarsan neyi fazla katarsan çıktı ona göre değişir. Buradaki hata ve zamanla oluşan hatalar o kadar değişken ve birbirini besler ki değişen ustalar, farklı her uygulama nötr toprak teması, statik boşanmaların doğrudan sağlanamaması ground effect etkilerin belli başlı noktalarda sistematik olarak giderilmemesi burada toprak hattında yığılmalara neden olur...

1. Topraklama muazzam bir şekilde olmalı ve gerektiğinde levhalar, çubuklar,  şeritler değiştirilecek şekilde planlanmalıdır.
2. Her makinenin özel yapısı dikkate alınmalıdır.
3. Uygulama yapılırken mutlaka standart kesit ve renklere uyulmalıdır.
4. Planlı olarak özellikle ek yerleri kontrol edilmeli mümkünse en az ek oluşacak şekilde tesisat her adımda planlanmalıdır.
5. Kullanılmayan boş hatların tesise etkisi dikkate alınmalı, boş hatların sistemle her şekilde irtibatı kesilmelidir. Böyle bir durum genellikle göz adı edilir. Kapasitif olarak sistemde şebekeye ters güç basarlar.

Son olarak; her şey kesinlikle nizami olmalı ve özellikle de projeciler başta olmak üzere herkes işinin ehli olmalıdır. Her adımda ölçme tekrar tekrar ölçüm yapıp bu değerleri yorumlayacak saha elemanları olmalıdır. Bunların hiç birisi yoksa böyle bir tesiste aylarca adım adım arama, tarama ve düzeltme yapılarak sorun giderilebilirdi. Kimsenin böyle bir işe hakkıyla ayırmak istediği bir kaynak yok. Zira elektriğin önemi hala ne yazık ki anlaşılmış değildir.

https://drive.google.com/file/d/18xN4h9L6HH_zZEqJAPRAI1W3_ZVLigdV/view?usp=sharing

https://www.youtube.com/watch?v=8Z06F13WMoM&list=PLtSXrLrYlAL6xpKZbnL2qm-6uYpcDhSsT

https://www.youtube.com/watch?v=UiHeanuf95g&list=PLtSXrLrYlAL6xpKZbnL2qm-6uYpcDhSsT&index=3