Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

31 Temmuz '12

 
Kategori
Deneme
 

Eleştirel düşünebilmek

Eleştirel düşünebilmek
 

Eleştirel düşünebilen insan


Eleştirel düşünme, kısaca bir konuyu birçok yönü ile ele alıp irdelemek demektir. Günlük dilde ise eleştirel düşünme “eleştiri1 kelimesi ile eşanlamda kullanılmakta; çok inatlaşma, karşı çıkma, reddetme, kuşkucu olma, başkalarının açığını ortaya çıkarma gibi olumsuz anlamlarla anılmaktadır.

Düşünce Tarihine bakıldığında, “ben senin gibi düşünmüyorum” cümlesinin çok pahalı bir cümle olduğunu görüyoruz. Bunun nedeni tarihsel süreç içinde kendi otoritesinin sarsılmasını istemeyen kişi ve çıkar gruplarında aramak gerekir. Orta çağda feodal dinsel inançlara aykırı görüş bildirmek kimi zaman ölümü bile göze almakla eş anlamlıydı. Öteden beri egemen çıkar güçlerine karşı çıkanlar, itaatsiz, bozguncu, vatan haini, küstah, kendini beğenmiş olarak nitelendirilmiştir. Sokrates, Hallac-ı Mansur, Galileo, Bruno, Voltaire, Nazım bunlara örnektir.

Eleştirel düşünme öncelikle karmaşık durumların ve olayların anlaşılması, çözümlenerek bir karar varılması sürecinde gerçekleşen zihinsel işlemlerdir. Bilgiyi, olgular arasında ilişki kurmayı, ortaya atılan tezlerin gerekçelendirilmesini, soruna çeşitli açılardan bakılmasını zorunlu kılar. Eleştirel düşünme;

-Çizgisel değildir, önceden çizilmiş bir eylem planı yoktur.

-Genel olarak bir çözümden daha fazlasını ortaya çıkarır.

-Yorum ve değerlendirmelere ihtiyaç duyar.

-Belli koşullarda çelişebilecek çok sayıda ölçütün dikkate alınmasını ister.

-Bağımsızlık ve nesnellik ister.

-Ölçütleri öğretilebilir.

-Çok çaba gerektirir.

-Fikri özgür vicdanı özgür insanlara ihtiyaç duyar.

Eleştirel düşünme yukarıda sıralanan biçimiyle bilimsel yaklaşımlarla, dolayısı ile bilimsel düşünmeyle yakınlık kurar.

Çünkü kuşku duymak her durum için Ne?, Ne zaman?, Neden?, Nerede?, Nasıl?, Kim? (5N, 1K) gibi soruları kullanmak bilimsel düşünmenin temelini oluşturur.

Eleştirel düşünme, günlük yaşamda karşılaşılan olayların nedenini anlamada ortada olan bilgiyle yetinilmemesini, daha ayrıntılı araştırmaların gerekliliğini önümüze koyar. Bu “yetinmeme” ya da “kuşkuyla bakma” durumu ulusal/uluslar arası politikadan, iş yaşamına, sağlıktan eğitim yaşamına, alışverişten aile yaşamına kadar her konuda geçerli olmaktadır.

Eleştirel düşünmenin amacı, her konuda bilimin aydınlığını topluma taşımaktır. Giderek daha da karmaşıklaşan toplumsal oluşumlarla ilgili sorular sormak, yalnızca akademik kurumlara ya da kimi özel çıkar gruplarına bırakılmayacak kadar önemlidir. Her yurttaş, kendisini, çevresini ya da ülkesini ilgilendiren kararları araştırıp sorgulayabilir.

Şimdi birkaç soruda eleştirel düşünebilir miyiz bakalım, Sizce;

1-Irak, Amerika tarafından işgal edilince özgürleşti mi?

2-Uluslar arası suda 9 vatandaşımızı katleden İsrail’den daha güçlü bir devlet miyiz?

3-NATO tarafından bombalanıp, öldürülen Kaddafi’nin ülkesi Libya’ya Demokrasi geldi mi?

4-Suriye Savaş Uçağımızı uçaksavarla mı vurdu?

5-En önemlisi Suriye, diğer iç ve dış sorunlarımıza eleştirel düşünme yöntemiyle mi yaklaşıyoruz?

6-Eleştirel düşünenler tarafından mı yönetiliyoruz?

Nizamettin BİBER

Uzman İnşaat Mühendisi

 
Toplam blog
: 887
: 2743
Kayıt tarihi
: 06.06.12
 
 

Yeni dünya düzensizliğinde insan olmaya çalışan ve okuyarak ne kadar cahil olduğunu gören, olayla..