Elif Şafak'tan "İskender"

Kitabın kapağında Elif Şafak’ın -erkek görünümlü- kendi resminin olması kitabı okumaya karşı bir direnç göstermeme sebep olmuştu. Ama kredisi bol Elif Şafak için bu negatif önyargıyı silmek zor olmadı. Güneşe gölge olacak şemsiyeler altında, denize sıfır mekanlarda okunacak kitap olarak İskender’i seçtim. 

Bolca karakterin yer aldığı, mekanı bazen Güneydoğu’da bir köy, bolca Londra ve nadiren İstanbul olan bir romandı. Her ne kadar kitap “İskender”e ana karakter ünvanını vermiş olsa da Pembe, Esma, Cemile, Yunus, Elias, Adem kitabın diğer ana karakterleri olarak seçilmişti. 

Sayfalar ilerledikçe her bir karakter ile tanışıklığımız gittikçe artıyor ve okuyucu olarak romanın içerisinde yaşamaya başlıyordum. 

Esma’nın anlatımı ile başlıyor roman ve kitap anlatıcısı olarak “yazar” devreye giriyor. Karakter isimlerinin ara başlıkları ile ayrılan her bölüm yazarın anlatımı ile aktarılıyor. İskender’in anlatımları düzensiz olarak aralara dağılıyor. Böylece kitabı üç anlatıcı ile okuyoruz. 

Güneydoğu’da ailesinin yedi ve sekizinci çocuğu olarak doğan ikiz kız kardeşlerin Londra’ya kadar uzanan hikayesi aktarılıyor. 

Zaman olarak ağırlıklı 1978 yılı seçilmiş. O dönemin Londra’sı ırkçılığı ile düzene aykırı hareketleri ile aktarılmaya çalışılıyor. O dönemin Londra’sını bilemediğim için gerçekçiliğini yazara olan güvene bırakıyorum. 

İskender’in ağzından aktarılan bölümlerde onbeş yaşındayken hırçınlığı ile mahkum olmuş karakterin kendini buluşu ve pişmanlığını okuyoruz. 

Elif Şafak diyor ki : “Yazarken kendimi İskender’in yerine koydum, okurlarımın da onu çözebilmesini istedim. İlk bakışta çok sorunlu bir karakter. Şiddete eğilimli, bıçkın, serseri… Fakat göreceksiniz; tasavvufun etkisiyle değişecek. Hırçın, sert bir delikanlının yüreğinin yumuşamasının hikâyesi bu roman.”  

Kitabın sonuna geldiğimde bende uyandırdığı duygu “İçinde bulunan anlar adına çok alakasız olan bazı olaylar belki kısa bir duanın neticesi olabilir” idi. Muhtemelen Elif Şafak koca bir romanda bunu demek istemedi ama ben bunu aldım.