Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

02 Kasım '15

 
Kategori
Sigorta
 

Emekli olduktan sonra çalışma-SGDP ödemesi-2

www.gurselavukatlik.com

Av. Erdoğan KAYA

Emekli olduktan sonra çalışma konusuna ilişkin değerlendirme ve açıklamalarımıza devam ediyoruz. Konuya ilişkin önceki yazımızda 4/1-a(SSK) sigortalılarının durumuna ilişkin açıklamalar getirmiştik. Bu yazımızda ise emeklilikten sonra 4/1-b(Bağ-Kur) ve 4/1-c(Emekli Sandığı) sigortalısı olarak çalışanlar ile yurtdışı borçlanması yaparak emekli olanların emeklilikten sonra çalışması durumlarına ilişkin açıklamalar yapacağız.

1- 4/1-b(Bağ-Kur) Sigortalılarının Durumu

01.10.2008 Öncesi Dönem

5510 s. Kanun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu Kanun ile birlikte tüm sigorta kollarına ilişkin düzenlemeler 5510 s. Kanun`da toplanmıştır. Bu tarih öncesinde 4/1-b(Bu kişileri genel olarak “kendi ad ve hesabına çalışanlar ile muhtarlar” olarak tanımlayabiliriz.) sigorta kolunda yer alan kişiler için düzenleme içeren mevzuat 1479 s. Kanun ve 2926 s. Kanun`da yer almaktadır. İşte bu Kanunların ardından 5510 s. Kanuna ilişkin geçiş hükümleri geçici 14 üncü maddede düzenlenmiştir. 14 üncü madde de, 5510 s. Kanunun yürürlüğe girmesinden önce sigortalı olanlara ilişkin olarak önceki kanun hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

01.10.2008 öncesinde sigortalı olup, daha sonra emekli olan ve emekli olduktan sonra 4/1-b sigortalısı olmayı gerektirecek şekilde çalışmaya devam eden kişiler için iki seçenek söz konusudur. Buna göre; (1) isterlerse emekli(yaşlılık) aylıklarını kestirip tekrar çalışıp çalıştıkları süre boyunca yine bütün sigorta kollarına prim ödeyecekler ya da (2)emekli(yaşlılık) aylıklarını kestirmeden SGDP(Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödeyerek çalışmayı tercih edebileceklerdir.

Bu kişilerin SGDP prim kesintileri emekli aylıklarından yapılmaktadır.

Maddede, 4/1-b`li sigortalıların SGDP(Sosyal Güvenlik Destek Primi) oranları ile ilgili olarak 5510 s. Kanunun 30 uncu maddesindeki düzenlemelerin uygulanacağı belirtilmiştir. Bu oran ile ilgili olarak da 5510 s. Kanun ile önce %12 oranı uygulanmış ve ardından her yıl bir puan arttırılarak % 15`e kadar yükseltilmiştir. Daha sonra 4/1-b`lilerin SGDP oranı, 6645 s. Kanun ile getirilen düzenleme ile birlikte2015 yılı Temmuz ayından itibaren % 10 olarak uygulanmaya başlanmıştır.

Önemle belirtmek gerekir ki tarımda kendi ad ve hesabına çalışanlar ise SGDP kesintisinden muaf tutulmuştur.

01.10.2008 Sonrası Dönem

İlk sigorta girişi 01.10.2008 tarihinden sonra olup, emekli aylığı bağlanan kişilerin emeklilikten sonra çalışmalarına ilişkin düzenleme 5510 s. Kanunun 30 uncu maddesi ile getirilmiştir.

01.10.2008 tarihinden itibaren ilk kez sigortalı olup, sonrasında bu çalışmaları karşılığında emeklilik(yaşlılık) aylığı almaya hak kazanan ve daha sonrasında 4/1-b`li olarak çalışmaya başlayanların karşısına ilgili düzenleme ile yine iki seçenek çıkmaktadır. Buna göre; (1) isterlerse emekli(yaşlılık) aylıklarını kestirip tekrar çalışıp çalıştıkları süre boyunca yine bütün sigorta kollarına prim ödeyecekler ya da (2)emekli(yaşlılık) aylıklarını kestirmeden SGDP(Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödeyerek çalışmayı tercih edebileceklerdir.

Önemle belirtmek gerekir ki tarımda kendi ad ve hesabına çalışanlar ise SGDP kesintisinden muaf tutulmuştur.

1- 4/1-c(Emekli Sandığı) Sigortalılarının Durumu

01.10.2008 Öncesi Dönem

5510 s. Kanun`da geçen 4/1-c sigortalılarından kastedilen kişileri kısaca “kamu görevlileri” olarak tanımlayabiliriz. 5510 s. Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmesi öncesinde bu kişiler 5434 s. “Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu”na tabi olarak çalışmaktaydılar. 01.10.2008 tarihinden önce sigortalı olanların emeklilikten sonra çalışmalarına ilişkin düzenleme yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere 5510 s. Kanunun geçici 14 üncü maddesinde düzenlenmiştir. Maddede; “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanlar … hakkında sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edilir. ” denilmiştir.

01.10.2008 öncesinde sigorta girişi olup da emekli olan kişilerin, emeklilik sonrasında 4/1-c sigortalısı olarak çalışarak SGDP(Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödemesi imkanı maalesef ki söz konu değildir. Bu kişiler ancak emekli aylıklarını kestirmek suretiyle 4/1-c sigortalısı olarak çalışabilirler. Bu husus 5335 s. Kanunun 30 uncu maddesinde dile getirilmiştir. Maddede; “Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar bu aylıkları kesilmeksizin; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar. ” şeklinde düzenleme söz konusudur. Ancak emekli olduktan sonra aylığı kesilmeden 4/1-c sigortalısı olarak çalışılabilecek istisnai haller yine 5335 s. Kanunun 30 uncu maddesinin 4 üncü fıkrasında sayılmıştır.

01.10.2008 Sonrası Dönem

İlk sigorta girişi 01.10.2008 tarihinden sonra olup, emekli aylığı bağlanan kişilerin emeklilikten sonra çalışmalarına ilişkin düzenleme 5510 s. Kanunun 30 uncu maddesi ile getirilmiştir. Maddede, ilk sigorta girişi 01.10.2008 tarihinden sonra olup da emekli olduktan sonra 4/1-c sigortalısı olarak çalışmaya başlanması halinde emekli aylığının kesileceği belirtilmiştir.

Yurtdışı borçlanması yaparak emekli olanlar SGDP ödeyerek çalışabilir mi?

Yurtdışı çalışmalarına ve borçlanmalarına ilişkin düzenlemeler,  3201 sayılı “Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun ” ile getirilmiştir. İlgili Kanun`da başlangıçta SGDP(Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödeyerek çalışma kabul edilmemişken, 19.06.2010 tarih ve 5997 s. Kanunun 15 inci maddesi ile 3201 s. Kanunun 6 ıncı maddesinde yapılan değişiklik ile birlikte yurtdışı borçlanması yaparak emekli olanlara SGDP ödeyerek çalışma imkanı getirilmiştir. Eşitlik ilkesine aykırı olan bu hükmün kaldırılması yerinde olmuştur.Ancak burada emeklilikten sonra hangi sigorta koluna tabi olarak çalışılacağı ve ilk sigorta giriş tarihinin önemi vardır. Bu konuda yukarıda yaptığımız açıklamalara ve konuya ilişkin açıklama içeren önceki yazımıza bakılabilir.

 
Toplam blog
: 190
: 1419
Kayıt tarihi
: 26.06.14
 
 

Avukat ..