En uzun gün

21 Haziran…

Özel bir tarih…

“Gün hiç bitmesin” diyorsanız veya uzun bir gündüze ihtiyacınız varsa 21 Haziranı seçin…

Sevgilinize aşk sözcükleri fısıldayabileceğiniz ideal zaman… “Sonsuza dek” diyebileceğiniz anları yaşayabileceğiniz tek gün… Gerçi “hiç bitmesin” istediğiniz anlar çarçabuk geçiverir. Siz yine de bu günü seçin…

İstanbul’da yaşıyorsunuz… Üstelik sevgiliniz var… Buluşuyorsunuz da… Veya sevgiliniz yok… Yarın güneşiniz 05.25’de doğacak… Akşam olmak bilmeyecek… Tabii sıkıcı bir yaşamınız varsa bu gün daha da uzayacak… Durumunuz ne olursa olsun, güneşin doğduğu noktayı belirleyin. Çünkü orası güneşin kuzeyde ulaştığı en son noktadır. Güneşiniz 20.45’te batacaktır. Orayı da işaretleyin. İşaretlediğiniz bu nokta güneşinizin kuzeyde battığı en son noktadır. Bu önemli… Önemli çünkü bu deneyimi yılda ancak bir kez yaşayabilirsiniz.

Ve o günü 15 saat 20 dakika yaşamış olacaksınız. Geceniz sadece 8 saat 40 dakika sürecektir.

Peki neden?

Gece-gündüz neden yerinde duramaz? Neden bir günümüz diğerine uymaz? Sebebi basit… Dünya’nın Güneş’in karşısında dik duramayışıdır. Bu Dünya’nın güneşe olan saygısından mıdır bilinmez. Bilinen gerçek Dünya’nın çevresinde saatte 1670 km hızla döndüğü ekseninin yörünge düzlemine 23 derece 27 dakika eğik olduğudur.

Küçük gibi görünen 23 derece 27 dakikalık bu açı yaşamımızı tahmin edemeyeceğiniz ölçüde etkilemektedir. Mevsimler bu açı olduğundan vardır. Bu açı olduğundan kar yağmaktadır. Bu açı olduğundan yaz olmakta’ güneş yakmaktadır.

Yine bu açı mavi gezegenimizin uzak coğrafyalarında 6 ay gündüz 6 ay gece yaşanmasına neden olmaktadır. Yarın (21 Haziran) Kuzey Kutup Dairesi’nin içi (66 derece 33 dakika kuzey enlemi) gündüzü 24 saat yaşayacak, Güneş batacak gibi yapacak ama batmayacak, ufukta 360 derecelik açı çizecektir.

Bu olağan olayı izlemek için Sibirya’ın Verhoyansk, Yenisey nehri üzerindeki İgarka’ya gidebilirsiniz. “Oralar çok uzak” diyorsanız Norveç’in kuzey şehri Narvik veya Rusya’nın Kola Yarımadası’ndaki Murmansk daha yakın. Düşünceniz “yok benim için uzaklık önemli değil”se Alaska’ya gidin… Soğuk coğrafyanın sıcak kanlı insanları Eskimolar’ın misafirperverliğini de yaşamış olusunuz. “İnsanların olmadığı diyarları tercih ederim” anlayışına sahip kişilikteyseniz 66 derece 33 dakikalık kuzey enleminin içinde herhangi bir yerde bulunmanız kafidir. Gidin ama yakıcı bir güneş bulacağınızı sanmayın.

Kuzey Kutup Dairesi’nin içinde bulunan bu coğrafyalardan güneye 65, 64, 63 derece kuzey enlemlerine doğru gelirseniz geceyi birkaç dakika yaşama şansınız olur. O da alacakaranlık… İsveç, Norveç, Finlandiya, Estonya, Danimarka gibi kuzey ülkelerinde şu günlerde gece süresi birkaç dakika ile birkaç saat arasında değişmektedir. Yolculuğunuzu bu ülkelerden ekvatora doğru uzatırsanız gece süresinin dakika dakika artarken, gündüz süresinin aynı ölçüde kısaldığına şahit olusunuz.

Mavi gezegenin kuzeyini bu değişimleri yaşarken güneyi tam tersi gelişmelere sahne olur. Mesela yarın Güney Kutup Dairesi’nin içinin tamamı (66 derece 33 dakika güney enleminin içi) 24 saat gece yaşayacaktır. Bundan sadece ıssız kıta Antarktika’nın smokinli sakinleri penguenler etkilenmektedir.

Gündüzün ve gecenin en güzeli nerededir diye sorsalar. Benim ülkem Türkiye derim.

Bu güzel ülkenin kıymetini biliyor musunuz diye sorsalar. Evet diyemem. Ama derim ki atalarım bu ülkenin en güzel yer olduğunu keşfetmiş. Bu coğrafya için can vermiş. Kıymetlendirmiş.

Ve düşman yine gelmiş… Bu güzel ülkeyi işgal etmiş. Mustafa Kemal adında bir halk önderi çıkmış… Tüm Dünya’yı karşınsa almış. “Bağımsızlık karakterimdir” demiş. “Özgür olmadan Türk halkı yaşayamaz” demiş. Yokluk içindeki yurtsever halkıyla düşmanı defetmiş. Halkı O’na ‘Atatürk’ demiş…

Bu topraklarda yaşayıp “Atatürk’ü sevmiyorum” diyenlere şaşıyorum.

Not: Milli takımımızın “en kısa gece”de Hırvatistan’la yapacağı karşılaşmada Türk halkına en büyük sevinçleri yaşatmasını dilerim.

Musa Özcan