En zengin yüzde 20 ile en fakir yüzde 20 arasındaki fark...

Gelir dağılımı ile ilgili gerçekleri ne kadar biliyoruz?

Türkiye gelir dağılımındaki adaletsizlikte dünya şampiyonluğuna yakınsa bunun nedenleri ne?

Bizi gelir dağılımındaki adaletsizlikte dünyanın lideri yapan rakamlar ne?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2011 yılında en zengin yüzde 20'lik dilim ile en fakir yüzde 20'lik dilim arasındaki 8 katlık gelir farkının 2012 yılında değişmediğini açıkladı.

"Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2012" verilerini yayınlayan TÜİK'in verilerine göre, geçen yıl, en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik son gruptakiler, toplam gelirden yüzde 46.6 pay alırken, en düşük gelire sahip ilk gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay yüzde 5.9 olmuş.

Geçen yıl gelir dağılımında 2011'e göre 0,002 puanlık iyileşme olmuş.

Gelir dağılımı eşitsizlik ölçütlerinden Gini katsayısı(Gini katsayısı, bir sıklık dağılımının eşitsizlik miktarı değerlerini ölçer) bir önceki yıla göre 0,002 puanlık düşüş ile 0,402 olarak tahmin edimiş.

Katsayı, kentsel yerleşim yerleri için 0,391, kırsal yerleşim yerleri için ise 0,377 olarak tahmin edilmiş.

TÜİK araştırmasında, gelirin nüfusa dağılımındaki eşitsizliğin grafik gösterimi olan Lorenz Eğrisi de, bir önceki yıla göre gelir dağılımında önemli bir değişim olmadığını ortaya koyuyor.

TÜİK araştırmasına göre, ortalama yıllık hanehalkı kullanılabilir geliri, 26 bin 577 lira olarak hesaplanmış. Ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelir ise 11 bin 859 lira olmuş.

İstanbul Bölgesi 16 bin 126 lira ile ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri en yüksek olan bölge durumunda iken, bu bölgeyi 14 bin 160 lira ortalama gelir ile Batı Anadolu Bölgesi izlemiş.

En düşük ortalamaya sahip bölge ise 5 bin 870 lira ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi olmuş.

Maaş-ücret gelirleri, yüzde 46,5'lik oranla toplam gelir içerisinde en fazla paya sahip olmuş. Bunu yüzde 20,4 ile müteşebbis gelirleri, yüzde 20 ile sosyal transferler takip etmiş.

Sosyal transferlerin yüzde 92'sini emekli ve dul-yetim aylıkları oluşturuyor. Emekli ve dul-yetim aylıkları toplam gelir içinde yüzde 18,4'lük paya sahip iken, diğer sosyal transferlerin payı yüzde 1,6 olmuş.

Müteşebbis gelirlerinin ise yüzde 66,7'si tarım-dışı sektörden oluşmuş.

Nüfusun yüzde 16.3'ü yoksulluk sınırının altında…

TÜİK araştırmasına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir medyan gelirin (medyan: verilenbir sayı dizisinde terimler büyüklük sırasına göre yazıldıktan sonra ortadaki sayıya medyan denir.)yüzde 50'si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, nüfusun yüzde 16.3'ü yoksulluk riski altında. Kentsel ve kırsal yerler için ayrı ayrı hesaplanan yoksulluk sınırlarına göre, kentsel yerlerde bu oran yüzde 13.8 iken, kırsal yerlerde yüzde 16.3 olmuş. Sürekli yoksulluk riski altında bulunanların oranı ise yüzde 16 olarak gerçekleşmiş.

Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan "sürekli yoksulluk" oranı, son yılda ve önceki 3 yıldan en az ikisinde de yoksulluk riski altında olanlar olarak tanımlanıyor. Sürekli yoksulluğun hesaplanmasında eşdeğer hanehalkı kullanılabilir medyan gelirin yüzde 60'ı dikkate alınıyor. Buna göre, araştırmanın hem 2011 hem de 2012 yıllarında sürekli yoksulluk riski altında olanların oranı yüzde 16 olarak hesaplanmış.

TÜİK’in araştırmasına göre, kurumsal olmayan nüfusun, yüzde 60.6'sı kendilerine ait konutta oturuyor. Yüzde 40.6'sının konutunda “sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi gibi" sorunlar bulunuyor. Yüzde 46.6'sının oturduğu konutta "izolasyondan dolayı ısınma sorunu" yaşanıyor. Yüzde 61.3'ünün hanesinin taksit ödemeleri ve borçları (konut alımı ve konut masrafları dışında) bulunuyor.

Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 85.9'u "evden uzakta bir haftalık tatili", yüzde 61.8'i "beklenmedik harcamalarını" ve yüzde 78,8'i “yıpranmış ve eskimiş mobilyalarını yenileme ihtiyacını" ekonomik nedenlerle karşılayamıyor.

Ciddi finansal sıkıntıyla karşı karşıya olan nüfusun oranı olarak tanımlanan ve belirlenmiş 9 maddeden en az 4 tanesini karşılayamama ya da mahrum olma durumunu tanımlayan "maddi yoksunluk" oranı 2011 yılında yüzde 60.4 iken, 2012 yılında yüzde 59.2 olarak hesaplanmış.

Görüldüğü gibi ekonomi söylendiği gibi iyi değil.