Endüstri 4.0 : Sanayi Devriminin 4. Evresi

Üretimde mavi yakalı işçi faktörünün sistem dışı edilmesi … No human No touch No light (İnsan yok dokunmak yok ışık yok) …  İnsanoğlunun dünyayı zamanın ruhuna göre tekrar şekillendirmesi … Evet karşımızda adını yeni duymaya başladığımız ancak gelecekteki hayatımıza tamamen yön verecek olan bir devrim var . Sanayi devriminin 4.evresi Endüstri 4.0

Endüstri 4.0 kavramı ilk kez Almanya’da hayatımıza girdi . Almanya’nın Hannover kentinde 2011 yılında yapılan bir fuarda ilk kez dillendiren kavramın , 2013 yılında aynı organizasyonda bir çalışma grubu tarafından hazırlanan nihai raporu dünyaya sunulmuştur.

Endüstri 4.0 ‘da özellikle öncü olarak göze çarpan ülkeler ; kavramın ana vatanı Almanya , ABD ve Japonya . Söz konusu ülkelerin en önemli ortak özelliği ise Çin’in yükselen ticaret hacminden endişe duymaları . Bilindiği üzere Çin geçmişteki gibi artık kalitesiz mal üretmemekte ve insan gücü faktörüyle de üretim konusunda dünyanın zirvesine çıkması , söz konusu ülkeler tarafından bir tehdit olarak algılanmıştır. Çin tehdidine karşı çözüm ise insan faktörünü minimize ederek , üretimin en düşük maliyetle en verimli şekilde yapılmasını sağlamak . İşte burada yüksek teknolojinin bir sonucu olarak karşımıza sanayi devriminin 4.evresi olan Endüstri 4.0 çıkıyor.

Endüstri devriminin kısa tarihine baktığımızda ; su ve buhar gücünün mekanik üretim sistemlerinde kullanılmasıyla ortaya çıkan Endüstri 1.0 sonrasında , elektrik enerjisinin seri üretiminde kullanılmasıyla Endüstri 2.0 gerçekleşmiş , 1960’lı yıllarla birlikte dijital devrim ve bilgi teknolojileri ya da kısaca bilgisayarın ortaya çıkmasıyla Endüstri 3.0 günümüze kadar etkisini sürdürmüştür.

Endüstri 4.0 ise genel hatlarıyla ; Nesnelerin İnterneti ( Internet of things ) mantığı ile nesnelerin kendi arasında ve insanlar ile koordineli bir şekilde çalışarak , robotların ve yapay zekanın üretimin ana faktörü haline gelmesi , üç boyutlu yazıcılarla fabrikaların hacimlerinin küçülmesi , Big data ( büyük veri) olarak genellendirilen devasa veri miktarının analiz edilmesi olarak ifade edebiliriz . Kısaca ; minimum maliyette , maksimum hızda ve verimlilikte üretim, Endüstri 4.0’ıın ana amacı.

Endüstri 4.0 ayrıca “Smart Factory” kavramı ile de ifade edilmektedir. Akıllı fabrika ile tabir edilen bu sistemin şu an için tek örneği , tahmin edeceğiniz üzere yine Almanya’da bulunan bir sabun fabrikası. Fabrika’daki üretim ise şu şekilde gerçekleşiyor; sabun şişelerinin altına yerleştirilen bir çip vasıtasıyla  şişeye sabunu dolduran hortum, hangi sabunu hangi dozda koyacağının bildirimini şişeden alıyor. Nesnelerin interneti ve birbiri ile iletişiminden kast edilen durumu bu şekilde örneklendirebiliriz.

Özellikle etkisini 2020 ile birlikte göstereceği tahmin edilen kavram ile ilgili geleceğe dair birçok öngörü ve tahmin bulunmaktadır . Birçok mesleğin dünya sahnesinden çekileceği ve onların yerini sistemin doğasına uygun yeni mesleklerin alacağı da şuan için gerçekleşmesi ve hayatımızı en çok etkileyecek olması ile en makul öngörü . Ömrünü tamamlayacak mesleklere , AmazonGo uygulamasının bir sonucu olarak birçok insanın işsiz kaldığı kasiyerlik mesleğini , hayatımıza yeni girecek meslekler için de “ Data Mining Engineering” yani “ Veri Madeni Mühendisliği” mesleğini örnek verebiliriz. Veri analizi önümüzdeki günlerde oldukça önemli bir kavram haline gelecektir. En fantastik ve son derece makul öngörülerden biri ise ; yapay zekanın 2030’lu yıllarla birlikte büyük şirketlerin yönetim kurulu toplantılarına katılacak olması . “BIG DATA” kavramıyla , veri analizi konusunda rakipsiz hale gelecek yapay zeka için gayet mmkün bir öngörü. Endüstri 4.0 kavramı ile ilgili Dünya Ekonomik Forumu Kurucusu ve Başkanı Klaus Schwab şöyle diyor : : “Teknolojinin hayatlarımızı nasıl etkilediğini; ekonomik, sosyal, kültürel ve insani çevreleri nasıl yeniden şekillendirdiğine dair anlaşılır ve küresel olarak kabul gören bir bakış açısı geliştirmeliyiz. Bu derece büyük fırsat veya riskin yaşandığı başka bir zaman olmadı.” Endüstri 4.0 tüm Dünya açısından hem büyük bir tehdit aynı zamanda büyük bir fırsat . Değişen Dünya şartlarına entegre olma bu sebeple , Dünya milletleri açısından hayati bir öneme sahiptir.

Endüstri 4.0’ın şuan için bazı dezavantajları vardır . Konu hakkında yeterli beceri ve bilgi eksikliği , iş gücünün azalacak olması ile insanların işsiz kalma dürtüsü ve mevcut şartlarda Endsüstri 3.0 için entegrasyonunu tamamlamış firmların isteksizliği sistemin Dünya’ya entegrasyonundaki engeller . Ancak değişmeyen tek şeyin değişimin kendisi olması ilkesiyle hareket edildiğinde konu hakkında ; Ülkelerin ve firmaların gerekli AR-GE çalışmalarına öncelik vermesi ve kişisel olarak bizlerin kendimizi yeni Dünya’nın şartlarına ayak uyduracak şekilde yetiştirmemiz oldukça hayati bir öneme sahiptir.

Ülkemizde 2015 yılı itibariyle Endüstri 4.0 sistemleri üzerine çalışmalar başlatılmıştır. Ancak bilindiği üzere son birkaç yıldaki politik hareketlilik ve halkımızın konu hakkında genel olarak bilinçlenmemesi ve kamuoyu ile basının konuya yoğunlaşmamış olması ülkemiz açısında ciddi bir problem teşkil etmektedir. Bu konuyu şu şekilde açıklamak isterim . Merhum tarihçi Oral Sander , “Siyasi Tarih 1918 –  1994 “ adlı eserinde Osmanlı Devleti’nin Endüstri 1.0 yani Sanayi Devriminin gerçekleştiği  yıllardaki halini şu şekilde özetliyor : Gelecekten umutlu ve halinden memnun bir hareketsizlik hali . Toplumumuzun şu anki durumu da bana bu tanımı anımsatıyor açıkçası . Son yıllarda ülkemizin yaşadığı zor olaylar , sınırötesi harekatlar , terör sorunu ve medya ile özellkle de TV dizilerinin etkisiyle halkımızın önemli bir çoğunluğunun milli duyguları ciddi anlamda doruk noktalarına çıkmış durumda. İşte bu duygu yoğunluğu halinde insanlarımızın ciddi bir kısmı geleceğin neler getireceğine yoğunlaşmak yerine neler yaşanabileceğinden habersiz bir şekilde bir hareketsizlik hali içindeler. Ve ilginç bir şekilde geçmişte neler yaşandığı , gelecekte neler yaşanabileceğinden daha fazla ön planda. Değişen dünya şartlarına ayak uyduramaması sebebiyle 600 yıllık büyük ve heybetli bir devleti kaybedip , bir de üstüne kendi anayurdunda esir ve sömürge olma tehlikesi geçiren bir milletin torunları olarak benimsediğimiz bu davranış tarzı aynı sorunları daha ağır ve geri dönüşü olmayacak bir şekilde yaşayabilecek olma ihtimalimizi göz önünde bulundurmamızı gerekli kılıyor. Özellikle, eğitim kurumumuzun güncel problemleri ve geleceğimizi şekillendirecek olan çocuklarımızın aldığı PISA sonuçları gibi veriler geleceğe dair reformlar yapmamız gerektiğini gözler önüne sermektedir. Özellikle genç kesim ve çocularımız başta olmak üzere, değişen Dünya koşullarının farkında olmalı ve kendimizi yetiştirmemiz gerekmekedir. Hem kişisel, hem de devlet olarak gelecekte ayakta kalmanın ve varlığımızı sürdürebilmenin yolu çağın şartlarına ayak uydurmaktan geçecektir. Ebedi Başkomutanımız Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün iki sözü ile yazımı sonlandırmak istiyorum.

“ Hayatta en hakiki mürşit ilimdir , fendir.”
“Dinlenmemek üzere yola çıkanlar asla yorulmazlar”

ENDÜSTRİ 4.0 SÖZLÜĞÜ

Siber-Fiziksel Sistemler: Yeryüzündeki tüm cihazların birbiriyle bilgi ve veri alışverişi için kullanıldığı, her türlü araç gerece entegre edilmiş, sensör ve işleticilerle donanmış, İnternet bağlantılı akıllı elektronik sistemler

Internet of Things?—?IoT: Belirli bir ekonomik değere sahip canlı-cansız nesnelerin internete bağlandığı ve birbiri ile haberleştiği “Nesnelerin İnterneti”

Big Data: Anlaması ve anlamlandırması güç büyük bilgi yığını . Kısaca her şey

Augmented reality: Artırılmış gerçeklik, gerçek dünyadaki çevrenin ve içindekilerin, bilgisayar tarafından üretilen; ses, görüntü, grafik ve GPS verileriyle zenginleştirilerek meydana getirilen canlı veya dolaylı fiziksel görünümüdür. (Kaynak: Vikipedi tanımı)

Smart Factory: Akıllı üretim ve Akıllı fabrikalar

Cloud Computing: Bilgisayarlar ve diğer cihazlar için, istendiği zaman kullanılabilen ve kullanıcılar arasında paylaşılan bilgisayar kaynakları sağlayan, internet tabanlı bilişim hizmetlerinin genel adıdır. Kullanıcıların internet olan her yerden erişim sağlayabildikleri sistemin genel adıdır.

Additive Manufacturing: Eklemeli üretim. Üç boyutlu baskı sanal ortamda tasarlanmış herhangi şekildeki bir üç boyutlu nesnenin katı formda basılması işlemidir. Bu işlemi gerçekleştiren cihazlara ise üç boyutlu yazıcı adı verilir.( Kaynak : Vikipedi tanımı)

System Integration:  Sistem Entegrasyon birden fazla sistemin bir araya getirilerek tek bir sistem olarak çalışmalarını sağlamaktadır. (Kaynak : Vikipedi tanımı)

Otonom robotlar: Otomatik iş yapma özelliği olan robotlardan çok, belli zekaya sahip robotik sistemler