Erkan Koç- James Bond Filminden Selanik 1920 Destanı Dizisine Transfer Oldu

Kanal D’de 2018/ 2019 yayın sezonunun en idealı dizilerinden olan Selanik 1920 Destanı çekimleri son hızla devam ediyor. Selanik 1920 Destanı dizisinin yapımcıları Turgay Meydan ve Kıvanç Said Bilgi projenin titizlikle sürmesi ve başarılı olması için hiçbir fedakarlıktan kaçınmıyorlar. Selanik 1920 Destanı dizisi için maddi ve manevi zorlukların üstesinden gelerek yoğun ve hummalı bir çalışma sürüyor. Titizlikle yapılan tarih araştırmalarının sonucunda senaryoya dökülen dizi oyuncuları ile de dikkat çekiyor. Selanik 1920 Destanı Perşembe akşamları Kanal D ekranlarında yayın hayatına başlayacak. Kanal D Perşembe gecelerinin tarihi atmosferli dizi yayını yaparak ritüelini böylelikle bozulmamış olacak. 

TMProduction ve YProductiontarafından hayata geçirilen Selanik 1920 Destanı oldukça dikkat çekici bir proje. Bu projenin gerek tarihsel olarak ekrana yansıyışı gerek ise kadrosunda yer alan oyuncuların uluslar arası ünü dikkat çekici.George Clooney, Kevin Costner, Hugh Jackman, Rusell Crowe, Nurgül Yeşilçay gibi yıldızı alabildiğine parlayan isimleri bir araya getiren yapım, izleyicilerin beğenisini ve ilgisini de aynı oranda çekecektir. Bu yazı ile de dizi kadrosunda yer alan tecrübeli ve yetenekli bir ismi daha tanıtmak istiyorum: Erkan Koç

Erkan Koç Kimdir:1976 doğumlu sanatçı aslen Van-Edremit’lidir. Amerika’da ünlü yönetmen- aktör- senarist-yapımcı Jackie Chan ile çalıştı. Boolwood filmlerinde dublörlük yaptı. 10 ay önce Selanik 1920 Destanı dizisinde çalışmaya başladı. Aynı zamanda İngiliz İkonik Ajanı 007 James Bond başlıklı seri sinema filminin 25. devam halkası Skyfall sinema filminde yer almaktadır. Erkan Koç daha önce James Bond: Casino Royal ve Skyfall sinema serisinde de yer aldı. Topal Osman karakteri ile yer aldığı Selanik 1920 Destanı dizisinde Erkan Koç’a başarılar dilerim.

Peki, tarihe adını kazımış Topal Osman karakteri aslında kimdir? Bunun ile ilgili epeyce arşiv çalışması ve okuma yaptım. Bu yazımda kısaca Topal Osman’dan bahsedeceğim. Ama asıl Topal Osman’ın tarihi kimliği için ayrıca bir yazıyı da Tarih bölümünde siler ile paylaşacağım:

Topal Osman Kimdir?

“Şan verdi memlekete, unutulmasın adı

Topal Osman dediğin Giresun evladı”

Topal Osman’ın ölümünün ardından yakılan ağıttan dizelerle yazıma başlamak isterim.

Topal Osman Ağa1883 senesinde Giresun'un Hacıhüseyin Mahallesinde doğmuştu. Babası Hacı Mehmet Efendi ve dedesi İsmail Kaptan, Giresun'un önde gelen eşrafları arasındaydılar. Denizcilik ve deniz ticareti yapan bir ailenin oğludur. Rum limanları ile Karadeniz limanları arasında taşımacılık işleri yapmaktadırlar. Ekonomik durumları bölge halkına göre gayet iyi bir aileye mensuptur. Hacı Mehmet Efendi oğluna 3.halife'nin ismi olan; Osman, ismini koymuştu.

Küçük yaşlarında ailenin uğraştığı ticaretle uğraşıp, bu iş için yetiştirilmiştir. Ne de olsa meslekler “Babadan oğla” geçmektedir. Ailesinin işleri nedeni ile Batum, Trabzon, Ordu, samsun gibi şehirlere yolculuk yapmıştır.

Küçük Topal Osman Ağa, 10-12 yaşlarında mahallede oyun oynarken, 20-30 kişilik arkadaşlarını o yönetir ve hep savaş oyununu seçerdi. Her zaman kumandanları o olurdu.
Buluğ çağını 1-2 yaş geçmişti ki Giresun'da ağır-başlığı, efendiliğiyle tanındı. Bu yüzden 15 yaşlarında ona "Ağa" denmeye başlandı.

Topal Osman askeri okulda okumak istemesine rağmen böyle bir eğitim alamamıştır. Savaşa ve savaşmaya hazır bir ruh hali vardı. 17 Yaşına geldiğinde Rum çocukların korkulu rüyası olmaya başladı. Rum çocuklarını sokak ortasında tokatlıyor ve "En büyük Osmanlı!" dedirttiriyordu.

Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde Karadeniz’de etnik gurupların hararetli hareketleri Türkleri oldukça rahatsız etmişti. Halk arasında zorbalıklar her iki taraftan da gerçekleşmeye başlamıştı. 1912 yılında çıkan Balkan savaşı da imparatorluk için oldukça zorlu yılları başlatmıştı. Babasının bedel ödeyerek Osman Ağa’yı askere göndermek istememesine karşı Osman Ağa askere gönüllü gitmek istemektedir. Askerlik şubesine 54 sarı altın vererek Osman Ağa’nın askere gitmesi için ödeme yapar. Babasına isyan eden Topal Osman Ağa, 1912 Yılında Balkan Harbine gönüllü katıldı. Giresun’dan İstanbul’a gelir ve cepheden cepheye savaşmak için gitmeye başlar. 30 Kasım 1915´te gönüllü olarak Doğu Cephesinde Ruslara karşı savaştı.  Trakya-Çatalca bölgesinde Osman Ağa sağ dizinden yaralanarak sakat kaldı ve ´TOPAL´ lakabı ile anılmaya başlandı.

Dizine gelen şarapnel parçası için İstanbul- Şişli Etfal hastanesinde tedavi edilir. Ama bacağı hiçbir zaman eskisi gibi olamaz. Artık memleketine koltuk değneği ile geri dönmelidir.

Almanların yenilgisi sonucunda Osmanlı İmparatorluğu da yenik kabul edilmiştir. 1. Dünya savaşının bitimi olan bu durum dünyanın savaş rüzgarlarını dindirmeye yetmez.

Topal Osman kendini Şubat 1918´de Giresun Belediye Başkanı ilan etti. Giresun esnafı ve halkı tarafından da destek gördü. 30 Ekim 1918 Mondoros Anlaşması imzalandı. Anlaşmanın şartları Karadeniz’de yaşayan azınlıkları sevindirdi. Osmanlı İmparatorluğu silah bıraktı. Azınlıkları Osmanlı İmparatorluğu’na ihbarları Topal Osman Ağa’nın tutuklanmasını yönünde olmuştur. Topal Osman Giresun’da Rum, Ermeni azınlıkları yanında Müslümanlar arasında da korkulan bir şahıstı.

Şubat 1919 Yılında Muhafazai Hukuk-u Milliye Cemiyeti Giresun Şubesini kurdu. 29 Mayıs 1919 yılında Havza’da Mustafa Kemal ile gizlice buluşur. 1919 Yılında İstanbul Hükümeti hakkında tutuklama kararı çıkardı. Tutuklanmamak için Keşap ve Şebinkarahisar yöresine kaçtı.

5 Haziran 1919´da Arkadaşları ile Pontusçu Rumlar´ın Giresun´daki Rum Mektebine Astıkları Pontus bayrağını indirdi. 8 Temmuz 1919´da hakkındaki tutuklama kararı Padişah Vahdettin tarafından kaldırıldı. Temmuz 1919 ´da Giresun’a geri döndü ve tekrar belediye başkanı ve muhafazai Hukuk-u Milliye Cemiyeti başkanı oldu. Temmuz 1919´da Osman Ağaya Kaymakam Baki bey tarafından başarısız bir suikast düzenlendi.

Şubat 1920´de ´GEDİKKAYA´ gazetesini yayınlamaya başladı.

Eylül 1920´de Giresunlu gönüllüler ile Ermeni harekatını bastırmak üzere Kars´a gitti. Mustafa Kemal’in isteği ile Topal Osman Giresunlu Laz Uşaklarından oluşan bir muhafız birliği kurdu. “Kara Zıpkınlar” adındaki bu muhafız alayı 10 Kasım 1920 yılında Ankara’ya geldi.
2 Nisan 1923, Osman Ağa öldü ve Cumhuriyet Şehidi oldu. Öldüğü güne kadar Mustafa Kemal Atatürk’ün can siperhane koruması olarak hayatını sürdürdü ve bu uğurda da öldü. Nisan 1923, Osman Ağa Giresun kalesine gömüldü. Mart 1925, Osman Ağa´nın naaşı anıt mezara taşınmıştır.

Doğan Avcıoğlu, Topal Osman için: “ Atatürk’ün ısrarla hizmetinde tuttuğu en ilginç kişi” diye bir tanımlaması vardır.

Araştırmalarımdan bazı farklı düşüncelere de yer vererek yazımı bitireceğim:

Teşkilat-ı Mahsusa’dan Arif Cemil’e bakılırsa, Topal Osman’ın tarih sahnesine ilk çıkışı 1. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla Giresun’dan topladığı 100 kişilik çeteyle Trabzon hapishanesinin kapısını açtırıp 150 mahkûmu çetesine ilave etmesiyledir. Kendi ifadesine göre 1. Balkan Harbi’nde yaralanarak topal kalmıştır. Topal Osman’ın gönüllüleri Teşkilat-ı Mahsusa’ya bağlı olarak Artvin yöresindeki Ermeni tehcirinde görev yaparlar. Nisan 1916’da Borçka’da Ruslara karşı savaşan Türk ordusuna katılan Topal Osman, orduda olduğunu unutup kabadayılığa devam etmekle kalmayıp, sıcak çarpışmaları görünce kaçma emareleri gösterince, komutanı kendisini affetmez ve 50 değnekle cezalandırır. Değnekler, kahramanımızın alelacele çürük raporu alıp memleketine geri dönmesine yeter de artar bile. Topal Osman bir süre sonra Giresun-Samsun havalisinde ortaya çıkar. Bölge uzun süredir bağımsız Pontus Devleti’ni kurmayı hedefleyen Rum çeteleri ile uğraşmaktadır.

1915 suçlularından

İttihatçıların gizli örgütü Teşkilat-ı Mahsusa’nın son başkanı Hüsamettin Ertürk anılarında, Mustafa Kemal’in 19 Mayıs 1919’da, 9. Ordu Müfettişi sıfatıyla Samsun’a gelir gelmez Havza’da Osman Ağa ile görüştüğünü anlatır. Hâlbuki bu sırada Topal Osman İstanbul Divan-ı Harbi tarafından Ermeni katliamlarına katılmaktan aranmaktadır. Anlaşılan bu alandaki maharetlerinden Rumlara karşı yararlanmak ihtiyacı doğmuştur ki, 8 Temmuz 1919’da Osman Ağa hakkındaki tutuklama kararı Padişah Vahdettin tarafından kaldırılır. Topal Osman, Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti’nin Giresun Şube Başkanı olur ardından 23 Temmuz 1919’da toplanan Erzurum Kongresi’nde Mustafa Kemal’e muhalefet edenleri sindirme görevini başarı ile yapar.

Vapur kazanlarında yakılanlar

Dönemin tanıklarından Hasan İzzettin Dinamo’ya göre Mustafa Kemal “Pontus belasından kurtulmayı Topal Osman’ın tecrübeli ellerine” bırakmıştır. Topal Osman da “Siz hiç merak etmeyin Paşam. Bu Pontus Rumlarına öyle bir tütsü vereceğim ki, hepsi mağaralarda eşekarısı gibi boğulacak” demiştir.

Falih Rıfkı’ya göre Topal Osman basılan her Türk evine karşı üç Rum evini basmak, mezarını kendine kazdırıp diri diri adam gömmek, vapur kazanlarında kömür yerine canlı adam yakmak gibi zulüm ve işkenceleri ile bölgeyi Rumlardan tamamen temizler.

Ancak Topal Osman’ın bu “milli” gayretleri, sadece gayrımüslimleri değil, bölgenin Müslüman/Türk eşrafını da mağdur eder. Örneğin 3. Fırka Komutanı Rüştü Bey, 1920 yılının ağustos ayında TBMM’ye gönderdiği mektupta, Osman Ağa’nın eşkıyalığından, taşkınlığından şikâyet eder. Mustafa Kemal’den gelen cevabi telgrafta adeta “şikâyetlere kulak asma, devam et” denmektedir.

Şikâyetlere kulak veren yok

1921’de bu sefer Lazistan (Rize) Mebusu Osman Bey Mustafa Kemal’e bir telgraf gönderir. Rüştü Bey’in durumu yeterince anlatamadığını düşündüğünden olacak, ayrıntılara girer: “Bu cahil adamın şimdiye kadar Giresun’da yapmadığı rezalet kalmadı. Rumlardan ve ahaliden aldığı yüz binlerce liranın hesabını kimse soramıyor. Şimdi eşkıyalığını Trabzon Limanı içinde yapmaya başlıyor ki (...) bu halin devamı pek çok çirkin olaya sebebiyet verecektir.”

Ancak, bu mektup da işe yaramaz.

Aynı tarihlerde hazırlanan resmî bir raporda ise, daha vahim bir iddia vardır: Topal Osman, Samsun havalisinde 900 kişiyi bir mağaraya koyup öldürmüştür. Ama Topal Osman’ın işlediği suçlar, hakkında adeta bir referans mektubu işlevi görür. Ağamız bir ay sonra TBMM tarafından Mustafa Kemal’in muhafızlığını yapmak üzere Ankara’ya davet edilir. Topal Osman yolda da boş durmaz ve Çorum-Alaca civarında evlere tecavüz eder, bazı hayvan ve malları gasp eder.

Mart 1921’de patlak veren Koçgiri Kürt isyanını bastırmak üzere bölgeye gönderilen Sakallı Nurettin Paşa komutasındaki orduya katılan Topal Osman’ın 47. Alayı öyle zalimane yöntemlere başvurur ki, Meclis’te büyük tartışmalar yaşanır. Topal Osman sadece isyancı Kürtleri değil, Suşehri, Koyulhisar, Reşadiye, Niksar ve Erbaa’daki Ermeni ve Rumları da öte dünyaya göndermiştir. Koçgiri’den Sakarya Meydan Savaşı’na katılmak üzere yola çıktığında son bir hamle yapar ve Merzifon’un Rum ve Ermeni ahalisini katleder. Topal Osman Sakarya’da savaştıktan sonra sağ salim geri döner.

Özet Kaynakça: Damar Arıkoğlu, Hatıralarım, Tan Matbaası, 1961, Rauf Orbay, Cehennem Değirmeni, Siyasi Hatıralarım-2, Emre Yayınları, 1993; Mahmut Goloğlu, Türkiye Cumhuriyeti 1923, Başnur Matbaası, 1971; Rıza Nur, Hayat ve Hatıratım, 3. Cilt, Yayınlayan: Heidi Schmit, Altındağ Yayınları, 1967; Ahmet Demirel, Ali Şükrü Bey’in Tan Gazetesi, İletişim, Cemal Şener, Topal Osman Olayı, Etik Yayınları, 1992; İpek Çalışlar,Latife Hanım, Doğan Kitap, 2006

Topal Osman Ağa’nın gerek karakteri gerek ise yaşamından kesitlerle aslında bir kahraman olduğunu sizler ile paylaşmak üzere ayrıca bir yazı yayınlayacağım. Umarım akıl gözünüz açık bu yazıyı severek okursunuz. Şimdilik bu yazının sonuna geldim.

Selanik 1920 Destanı dizisinin tarih sayfalarına tutacağı ışık altında Erkan Koç’un rolünün üstesinden gelerek Topal Osman’ı bizlere tanıtması dileğindeyim. Ekibin tamamına başarılar ve bol reytingler….

Hayatta ışığınız ile aydınlık yollar açmanız dileği ile…

eceer6@gmail.com

https://twitter.com/eceer6

https://www.facebook.com/eceeryazilari

https://www.facebook.com/dizisin

https://www.facebook.com/EceERFanClub