Eskimoların karnavalı

Bugün ülkemizde popüler ‘haz’lar, popüler bedenlerden yaratılmaktadır. Onları disiplin altında almaya çalışmak ve denetlemek olası değildir. Bedenin estetik ve cinsellik boyutu ön plânda tutulmaktadır. Bu ‘haz’lara, bu ‘haz’ların yaratıcıları olan egemen sınıflar, kendi yarattıkları üyelerle ulaşmaktadırlar. Popüler ‘haz’dan sıyrılmaya çalışmak olası değildir. Hem popüler ‘haz’ yaratıcılarının aktörleri hem de bu aktörlerin üyeleri olan izleyicileri, isteseler de bu ortamdan sıyrılamamaktadırlar. Aktörler açısından sıyrılmak kendilerine kayıp yaratmaktadır, sıyrılamamaktadırlar. İzleyenler açısından ise durum hepten kötüdür. En çok izlenme saatlerinde televizyonlardan yansıyan bu ‘haz’lar, kanal bile değiştirtmemektedir. Çünkü bütün televizyon kanallarında hemen hemen aynı saatlerde aynı içerikli programlar yayınlanmaktadır. Reklâm saatleri bile aynı zamanda olmaktadır ki, izleyenler bu ‘haz’lardan (!...), eksik kalmamalıdır. Yani kanal değiştirmek bile bir fayda getirmemektedir.

Cinsellik ve beden üzerine odaklanan bu ‘haz’ların adeta anlam ve içerik yönünden toplumsal bir ‘haz’a dönüşmekte oluşu ise en önemli konudur. Cinsel bir başka deneyimin programa çağrılan kişiyle de yaşandığının program sırasında duyurulması, nerdeyse çok olağan hale gelmektedir. Güya söylemek istemeyip de gelişen durum karşısında simultane gelişmiş bir olaymışcasına yansıtılması uğraşıları ise göstermeliktir. Verilmek istenilen mesaj, bu ‘haz’ları izleyenler tarafından zaten anlaşılmaktadır. Ancak böyle bir olayı da merak etmiyor değillerdir tabi ki. Ağızlar sulanarak ve gülerek izlenebilmektedir bu mesajlar. Bu sırada büyük bir alkış kopmakta, belki de içlerinden sözümona açık sözlülüklerinden dolayı ‘aferin’ bile almaktadırlar.

Bozulmayan Eskimo topluluklarında, buzdan evlerine misafirliğe gelenlere, evin kadınını sunmak bir kültürdü, gelenekti, misafirperverlikti. Bizim anlayamayacağımız ve kabul edemeyeceğimiz bu kültürü yaşayan bozulmamış Eskimo toplulukları için çok doğal bir misafir ağırlama şekliydi bu durum. Teknolojik gelişmeyle beraber bozulmuş olsalar da, zamanında yaşanmış bu kültürü, yine aynı zamanda yaşamış diğer kültürlerde görmek olası değildi. Bu kültürlerde böyle bir şeyi kabul etmek nasıl olası değilse, bu kültürü yaşayan Eskimolarda ise, sunulan ev kadınını reddetmek kabul edilebilir bir şey değildi. Hakaret sayılırdı.

Üst potansiyel ‘haz’ yaratıcılarının yaratıcı aktörlerinin ellerinin ‘kimin bir yerlerinde’ olduğu bilinmemektedir. Garip vatandaşın karşı cinsle evlilik dışı ilişkisi ‘zina’ olmakta, ‘haz’ aktörlerininki ‘hayat arkadaşı’ olmaktadır. Bu bir çelişki olmasına rağmen, popüler eğlencelerin en saygıdeğer programları olarak toplumsal yaşamımızda, toplumsal ‘hazlar’ olarak her zaman yanı başımızda durmaktadırlar. ‘Bozulduk’ desem ayıp olacak, ‘eskidik’ desem Eskimoları anımsatacak. En iyisi bu karnavalı uzaktan seyretmek.