Eskişehir’i Görsem

“Karanlıklar içindeki aydınlığı parmaklarının ucuyla görenlere armağan olunur”

Araştırmacı-Yazar Ergün VEREN’den imzalı olarak edinme şansına sahip olduğum “Eskişehir’i Görsem”i okuyup bitirdim. Sayın Veren mütevazılık göstererek “Üç saatte okuyup bitirirsiniz.” dese de öyle hemen okuyup bitirilecek bir kitap değil Eskişehir’i Görsem. Aksine ağır ağır, sindire sindire, tadına vara vara okunacak belki geri dönüp tekrar tekrar üzerinden geçilecek, an olup durup düşünülecek an olup kendinizi Porsuk’un kenarında bir bankta oturup Evliya Çelebi’yi ya da Matrakçı Nasuh’u hayal ederken buluvereceğiniz muhteşem bir çalışma.

Düşüncelerinizin yoğunluğunda geçmişin izlerine doğru çıktığınız satır aralarındaki büyülü yolculuk esnasında belki de “merhaba” diyerek düşüncelerinizden çekip çıkaracak sizi Beyhan Arıöz ve nazardan korunmanız için size kendi elleriyle yaptığı bir çıngılı hediye ediverecek. Sonra… Sonra ne mi olacak? Muhtemelen Sıcak Sular’daki hamamlardan birine doğru yola çıkacaksınız, kitapta anlatılanları yakından görmek, tanışmak için ve yol boyunca o yöreye ait bir türkü takılacak dudaklarınıza. Ve dahası, ak pak bir halde boza yudumlarken buluvereceksiniz kendinizi, mayhoş ve şekerli tadı iz bırakacak damağınızda. Yanından geçerken bir çocuğun kirli bezine bırakıvereceksiniz “başımın gözümün sadakası olsun” diyerek selamet parası niyetine birkaç metal lirayı.

Eskişehir’i Görsem, folklorik (halkbilimi) incelemelerle ve araştırmalarla donatılarak şehrin bugüne kadar üzerinde pek fazla durulmayan muhtemelen unutulmaya yüz tutmuş geleneklerini de içeren ve o şirin ili farklı yönleriyle tanıtarak fırından yeni çıkmış sıcacık bir Eskişehir simidinin tadını bırakmayı başarıyor okuyucusunun duyu merkezinde.

Bu kitabı diğerlerinden farklı kılan öyle bir yanı var ki beni de ta derinden etkileyen. Merak ettiğinizi duyar gibi oldum. Peki, o zaman sizleri daha fazla merakta bırakmayayım ve hemen söyleyeyim. Eskişehir’i Görsem isimli eserden görme engelli vatandaşlarında yararlanabilmeleri için kitap ile birlikte birde CD hazırlanması yani “Sesli Kitap” olarakhayata geçirilmesi.Aynı amaç altında birleşerek sesleriyle Eskişehir’i Görsem’e bambaşka bir kimlik veren simaların arasında kimler, kimler yok ki.

Eskişehir’i Görsem’in Sesli Kitap olarak da topluma kazandırılabilmesi için kayıtların ES TV stüdyolarında; kurgu ve düzenlemenin Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesinde yapıldığı bilgisini de dip not olarak paylaşmak istiyorum sizlerle.

Görme Engelliler Sağlık Eğitim Merkezi sözlerinin bir araya getirilmesiyle oluşan ve Ergün Veren’in kitabına Eskişehir’i Görsem adını verişinin öyküsünü kendi cümleleri ile aktarmak istiyorum sizlere. “Kitaba bir isim vermem gerekiyordu. Hem Eskişehir’i, hem de görme engelli dostlarımızı ve bu derneğin adının aynı anda çağrıştıracak ve öne çıkaracak bir isim olmalıydı. Ve kitabın adı böylece ortaya çıktı: Eskişehir’i Görsem”.

Kitapta engelli bireylerin de toplumsal yaşama katılımlarındaki verimliliğin arttırılması, eğitimlerine destek verilmesi, eğitimin her türlü engeli aşacağını, sevgi ve saygının açamayacağı kilit olmadığını ifade eden Görsem Görme Engelliler Dayanışma Derneği ve Kuruluşları Genel Başkanı Remzi Korkut’tan ve Odunpazarı Belediye Başkanı Burhan Sakallı’dan birer sunuş da bulunuyor.

Eskişehir’i Görsem’in okullarda da önerilebileceği düşüncesi okuma yolculuğum boyunca aklımdan çıkmadı. Yöresel resimler, haritalar, geleneklere imza atan çıngıl ve selamet parası fotoğrafları, Matrakçı Nasuh’un menzilnamesindeki minyatür çalışmaları, Evliya Çelebi’nin seyahatnamesindeki Eskişehir ile tanışma, yıllar öncesinin gözlerimizin önünde canlanmasını sağlayan akıp giden zamana inat edercesine tüm canlılığı ile karşımızda duran kare kare fotoğraflarla bezeli bu kitap tam bir kaynak kitap niteliğini taşıyor.

1980’li yılların Eskişehir’inde bir lise ve o lisenin bir öğretmeninin ana yüreği kızlarının ve öğrencisinin kalbinden damıtılan anılarla yer alıyor kitapta ve ılık ılık akarken gönül imbiğinden çepeçevre sarmalayıveriyor sizi baştan sona.

Eskişehirli ve Hamam, Eskişehir-Odunpazarı Bölgesinde Çıngıl İnanması ve Geleneği, Eskişehir Türkülerinin Konularına Göre Sınıflandırılması, Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesindeki Eskişehir’e Folklorik Yaklaşım, Matrakçı Nasuh’un Menzilnamelerindeki Eskişehir’e Folklorik Bakış, Eskişehir’deki Boza İçeceğinin Folklorik İncelemesi, 80’lerde Eskişehir, Bir Lise ve Bir Öğretmen ve Eskişehir Yöresinde Selamet Parası Geleneği ve Pratiği başlıklı 8 ana konuyu içinde barındıran, folklorik unsurların incelenip araştırılması sonucu hazırlanan makalelerden oluşan Eskişehir’i Görsem, Odunpazarı Belediye Başkanlığının finansal desteği ile hazırlanmış. Kitabın yazarı Ergün Veren ise kitabın telif haklarını ve gelirini engelli bireylerin eğitim, rehabilitasyon ve sağlık hizmetlerinde kullanılması koşuluyla GÖRSEM’e vermeyi uygun bulmuş.

Titiz bir araştırmanın ürünü olan bu değerli kitabı, Eskişehir’i Görsem’i, GÖRSEM (halimekorkut58@hotmail.com) adresinden temin edebilirsiniz.Remzi Korkut beyefendinin sunuş yazısında söylediği gibi unutulmamalıdır ki “Türk engellisine yapılacak en güzel hizmet onu eğitimde yalnız bırakmamaktadır.Çünkü eğitim her engeli aşar.”

Ben kendi adıma böylesine bir çalışmaya imza atan Ergün Veren beyefendiyi ve bu çalışmaya gerek sesiyle gerek gönlüyle destek veren herkesi en kalbi duygularımla kutluyor ve adım attıkları yolda önlerinin açık olmasını temenni ederek bu çalışmanın ses getirmesini ve bu amaca hizmet eden başka başka çalışmaları da peşinden sürüklemesini canı gönülden diliyorum.

Sibel UNUR ÖZDEMİR