Etkileşim içinde olmak

"Öğretmenim, gelecek hafta şöyle bir asana (duruş) deneyelim mi?" Grup derslerime katılan öğrencilerden biri bana bu soruyu sorarken aynı zamanda da "asana"yı gösteriyordu. "Ama adını bilmiyorum. O yüzden gösteriyorum. 'Eka pada' bir şey. Tek ayaklı bir duruş ya o yüzden 'eka pada' ile başladığını biliyorum ama asananın tam adını bilmiyorum." Evet aynen öyle: "Eka pada galavasana" (uçan güvercin/uçan karga duruşu)... Sadece "galavasana" olarak da adlandırılır kimi zaman. Ve böylece bir sonraki dersin zirve duruşu belirlenmiş olmuştu.

Seçtiğimiz zirve duruşu bir kol denge duruşuydu ve oldukça zor bir asanaydı. Kol denge duruşu olduğu için dersin ilk yarısında kolları, omuz kuşağını ve karın kaslarını güçlendirmek gerekiyordu. Kalça kaslarını da esnetmek gerekiyordu çünkü duruşu yapabilmemiz için kalçayı dışa doğru döndürebilmeliydik. Zirve duruşunu yapana kadar bedenin birçok bölgesini esnetmek ve güçlendirmek gerekiyordu. Hadi başlayalım o zaman.

Derse nefeslere odaklanıp uzunca bir meditasyon ile başladık. Meditasyon sonrasında omurgayı "marjaryasana-bitilasana" (kedi-inek esnetmesi) akışı ile hareketlendirdik. Dört ayak üzerinde sağa ve sola burgu yaptıktan sonra "adho mukha svanasana" (aşağı bakan köpek) ile ayağa kalktık. Bir "vinyasa" ile "tadasana"ya (dağ duruşu) geçtik. Bedeni "surya namaskara A" ve "surya namaskara B" (güneşe selam) serileri ile ısıtmaya başladık. Güneşe selam serilerinin aralarına "ashwa sanchalanasana" (yüksek hamle) ve "anjaneyasana" (alçak hamle) duruşlarını katıp kalça fleksör kaslarını esnetmeye başladık.

"Vinyasa"ların arasına "virabhadrasana II" (ikinci savaşçı), "parsvakonasana" (yan açı duruşu), "prasarita padottanasana" (bacaklar ayrık öne eğilme) ve "eka pada raja kapotasana" (güvercin) duruşlarını ekledik. "Utkatasana"da (sandalye) beklerken erkeklerin bacak bacak üstüne attığı gibi bacakları üst üste atıp beşer nefes bekledik. Böylece kalçayı dışa döndüren kaslar da esnemeye devam ediyordu. Duruşu bozmadan öne eğilip kalçayı dışa döndüren kasları biraz daha açtık.

Sıra karın kaslarını güçlendirmeye gelmişti. Bir akış sırasında "phalakasana" (sopa) duruşunda beş nefes beklerken bir sonrakinde "phalakasana"dan "chaturanga dandasana"ya (şınav) üç nefeste iniyorduk. Bir başka akış sırasında "phalakasana"da tek ayağı kaldırıp beş nefes bekledik. Sonra havadaki bacağı indirip ötekini kaldırdık. Bir sonraki "vinyasa"da nefes alırken "phalakasana" nefes verirken adho mukha svanasana" akışını yaptık. "Vasisthasana" (bilge Vasistha duruşu/yan sopa) da akışların arasına eklediğimiz bir başka karın güçlendirici asanaydı. "Chaturanga dandasana"da bedeni öne arkaya hareket ettirmeye çalıştık. Bir başka "vinyasa"da aşağı bakan köpek'te bir bacağı havaya kaldırıp nefes alırken tek bacak havada "phalakasana", nefes verirken tek bacak havada "chaturanga dandasana", nefes alırken tek bacak havada "urdhva mukha svanasana" (yukarı bakan köpek) ve nefes verirken tek bacak havada "adho mukha svanasana" (aşağı bakan köpek)... Tabii ki bitmemişti. Bu serinin bir de sol tarafı vardı. "Utkatasana"da (sandalye) nefes verirken öne düz bir şekilde eğilerek "kayakçı duruşu"na geçip nefes alırken tekrar sandalyeye geçerek de karın kaslarını çalıştırmaya devam ettik. "Ardha salamba sirsasana" (yunus duruşu) ve dirseklerin üzerinde sopa duruşu arasında nefeslerle gidip gelmek de yine karın kasları için yaptığımız bir çalışmaydı. Ayrıca bu akış omuz kuşağını da güçlendirmemize yardımcı olmuştu. En son biraz eğlenceli ama biraz da ürkütücü bir asana vardı. "Phalakasana"da beklerken elleri yerden kaldırıp avuç içlerini birbirine çarpmak... Kendi kendini alkışlar gibi... Burada karın kaslarını çok iyi kullanmak gerekiyordu. Aksi takdirde yere yığılıp çeneyi ve yüzü yere vurmak gibi bir risk vardı. Denedik... Deneyimledik... Yaptık, yapamadık... Ama keyif aldık...

Son bir "vinyasa" sonrası "malasana"ya (dua tespihi/çelenk duruşu) geçip zirve duruşu öncesinde kalça kaslarını biraz daha açtık. "Malasana"dan "bakasana"ya (karga duruşu) geçip zirve duruşuna bir adım daha yaklaştık. Kimileri "parsva bakasana"da (yan karga duruşu) "bakasana"ya göre daha rahat ediyordu. O yüzden hem karga hem de yan karga duruşunu zirve duruşu öncesi gösterdim. İsteyen istediğini yapsın ve kendini mutlu ve rahat hissetsin diye...

Sıra zirve duruşuna gelmişti. İsteyen "bakasana"dan bu duruşa geçecekti isteyen "utkatasana"dan... "Utkatasana"dan geçenler, sağ bacaklarını erkeklerin bacak bacak üzerine attığı gibi attıktan sonra, ellerini yere yerleştirip sağ ayağın parmaklarını sol kolun dışına geçirip kolların üzerine yerleşeceklerdi. Sol bacağı ise geriye doğru açacaklardı. Sol bacağı yukarı kaldıramıyorlarsa yerde tutacaklardı. Bu bile oldukça zor bir duruştu çünkü. Yapabilenler sol bacağı da havada tutacaktı.

"Bakasana"dan geçenler ise sağ bacaklarını sol kollarına doğru yürütüp sağ ayak parmaklarını sol kolun dışına geçirecek ve kollarının üzerine yerleşecek ve sol bacağı geriye doğru açmayı deneyeceklerdi. Yani aynı asanaya farklı yollardan girmeyi deneyeceklerdi. Kimine göre biri, kimine göre diğeri daha kolaydı. Bedensel ve zihinsel sebeplerden ve alışkanlıklardan dolayı...

Sınıfta herkes kendi kendine "galavasana"yı deniyordu. Ben de sınıfta geziniyor ve yardımcı olmaya çalışıyordum. Öğrencilerden biriyle ilgilenirken birden kafamı kaldırma ihtiyacı duydum. O an ne göreyim. Sınıfta her zaman kendi köşesinde kendi içinde akışları yapan bir öğrenci "galavasana"yı başarıyla yapmakla kalmamış; bir de bu asanadan "chaturanga dandasana"ya (şınav) geçmişti. Ve kendimi tutamayıp sevinç çığlığı atmışım. Ve bir yandan da alkış tutturmuşum.

Beni duyan herkes zirve duruşunu denemeyi bırakıp çevresine bakınmaya başladı. Ben de açıklama gereği duydum: "Kendi köşesinde kendi içine dönerek akışları yapan arkadaşımız bugünkü asanayı çok güzel sergiledi. İçimizde ne cevherler barındırıyormuşuz da haberimiz yokmuş" dedim. "Eğer sakıncası yoksa zirve duruşunu bir kez de tüm sınıf için yapabilir misin?" Sağolsun kırmadı bizi... Bir kere daha gösterdi duruşu... Gerçekten de uçan bir güvercin gibi. Önce duruşa yükseldi... Sanki uçuyormuşçasına... Ve yine sanki uçuyormuşçasına şınav duruşuna zıpladı. Ve bir alkış tufanı daha...

Zirve duruşu sonrası bedenleri eşli bir çalışma ile dengeledik. "Dandasana"da (asa duruşu) eşlerden biri ötekinin arkasına geçip kollarından iyice yukarı doğru uzatmaya ve omurgasını dik tutmaya çalıştı. Diğer eşli çalışmalarımız ise "upavistha konasana" (bacaklar ayrık öne eğilme) ve "paschimottanasana"daydı (yerde öne eğilme). "Upavistha konasana"da eşler birbirine öne eğilirken yardım etti ve sonra burgu yaptılar. "Paschimottanasana"da ise bir kişi öne eğilirken diğeri onun sırtında köprü yaparak göğüs kafesini esnetiyordu. En son "jathara parivartanasana" (karından burgu) yaparken eşlerden biri diğerinin daha çok esnemesine yardımcı oldu.

Uzun bir "savasana" (derin gevşeme ve dinlenme pozisyonu) sonrası dersi nasıl sonlandıracaktık? Öğrenciler açısından önemli olan ne kadar güçlü ya da ne kadar esnek olduğumuz değildi. Önemli olan asanaların arasında nefesler ile uyumlu akıp akamadığımız ve ders boyunca zihin, beden ve nefes birliğini koruyup korumadığımızdı... Eğer bu birliği kaybedersek, yoga olmaktan çıkıp herhangi bir fiziksel aktivite dersi yapıyor olurduk. Her zaman beden, zihin ve nefes birliğimizi ve bütünlüğümüzü korumalı ve uyum içinde olmalıydık. Benim açımdan ise öğrencilerle iletişim ve etkileşim içinde olmak önemliydi. Onlardan gelecek eleştiriler, istekler, sorular kimi zaman da yanıtlar... Hepsi benim gelişmem içindi... Farkındalığını hiç kaybetme, Burcu... İzlemeye devam et... Öğrenmeye açık ol... Öğrenmeye ve öğretmeye devam et... Öğren ki öğretebilesin... Yeniliklere açık ol... Etkileşim içinde ol...