Evde bakım ve 2022 ye dair söyleşi

CHP.’den İstanbul 3. Bölge Milletvekili aday adayı olan engelli Avukat Turan Hançerli engellilerle ilgili projelerini anlattı.

 

Röportaj : Aysel OTURAK

 

Av. Turan Hançerli yıllardır Türkiye Sakatlar Derneği yönetim kurulunda görev yaparak, engellilere hizmet vermiş bulunuyor. Hançerli, bu hizmetine bundan böyle TBMM’nde devam etmek isteyerek, engellilerin sorunları için milletvekili aday adayı oldu.

 

Av. Turan Hançerli engelliler için bu zamana kadar yaptığı hizmetlerini, engelliler için bundan böyle neler yapılması gerektiği konusunda gazeteci Aysel Oturak’ın sorularını yanıtladı..

 

Engellilerin her zaman sözcüsü olan yine 55 yıllık köklü bir Derneğin, TSD Türkiye Sakatlar Derneği Genel Başkan Yardımcısı Av. Turan Hançerli Engelli haklarını savunmaya devam ederken, kendisiyle Aday adaylığı ve engelli yasaları hakkında bir konuşma yaptık.

 

“2022 VE 2828 DEĞİŞMEDİKÇE ENGELLİ VE YAŞLIYA RAHAT YOK”

Meclise 3 Şubat’ta sunulan “Evde bakım ve 2022 engelli maaşı” ile ilgili yasanın değiştirilmesi için 164 engelli örgütünün çağrısıyla ülkenin pek çok kentinde eylem ve ortak basın açıklamaları yapıldığını anlatan Hançerli, Yönetim, İdareler ve milletvekillerine, bakanlık ve bürokratlarına seslenilerek, “Bu zulme son verin. İnsanca yaşamak için sosyal devlet olmanın getirisi olan 2022 yok ediliyor.

 Engelli bireyi yok sayan yasa 18 yaşın üstündeki engellileri ailelerine mahkûm edip yaşam haklarını özgürlük haklarını elinden alıyor,  bir engellinin evde bakımından başka kişisel ihtiyaçları giderleri var’’ dedi...

 

Aysel Oturak, Merhaba, Av. Turan Hançerli sizi tanımayanlar, bilmeyenler için kendinizi bizlere kısaca tanıtır mısınız?

 

Av. Turan Hançerli, 

 

1975 Tokat doğumluyum. 1999 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk fakültesinden mezun oldum 2011’de Bilgi Üniversitesi’nde Ekonomi Hukuku alanında yüksek lisansımı tamamladım. 

Halen Türkiye Sakatlar Derneği Genel Başkanlığı yardımcılığı ve Türkiye Ortopedik Engelliler Federasyonu Başkan yardımcılığı görevlerini yürütüyorum. Evliyim,  Asya ve Neşe isimlerinde iki kızım var. İleri düzeyde İngilizce ve Almanca biliyorum.  

 

Aysel Oturak, Engellilerle el ele olma, onların haklarını savunup korumanız da ki kararınız kendinizin de engelli bir avukat olmasıyla ilintili mi?

 

Av. Turan Hançerli, Aslında ilintili olmadığını söylemek yanlış olur. Her ne kadar her alandaki insan hakları ihlallerine ve insanların sorunlarının çözümüne duyarlı olsam da elbette ki önceliğimiz engelliler. 

Bunun bir nedeni benim % 95 engelli olmam ise de bir diğer nedeni engellilerin en çok sorun yaşayan; tabiri caizse temel insan hakları en çok ihlal edilen ve ayırımcılığa uğrayan bir kesim olması. Bunları bilip, sessiz kalmak vicdanıma sığmazdı. 

 

Aysel Oturak, Meclisteki engellilerden neler bekliyorsunuz, sizce yeterliler mi engelli haklarını meclise taşımakta, sesinize ortak olmakta?

 

Av. Turan Hançerli, Aslında sadece meclisteki engelli vekillerden değil, tüm vekillerden bir beklentimiz var. Engellilerin haklarını savunmak için engelli olmak gerekmiyor. Ancak ülkemizdeki yaygın bir atasözü var ki, ‘’damdan düşenin halinden damdan düşen anlar’’ şeklinde. Dolayısıyla engelli vekillerden daha fazla duyarlılık bekleniyor. Beklenen şey ise engellilerin eşit yurttaşlık haklarına kavuşması. Erişilebilirlik, eğitim, sağlık hakkından yararlanma ve özellikle istihdam sorunlarının çözülmesini beklemekteyiz. Mevcut çözülemeyen sorunları engelli milletvekillerinin üzerine yıkmak doğru olmaz, belli ki daha yapacak çok şey ve yürüyecek çok yolumuz var. 

 

Aysel Oturak, Mesleğiniz gereği ve içinde bulunduğunuz engelli durumları için neler diyeceksiniz?

 

Av. Turan Hançerli, Engelliler özellikle istihdam sorunu yaşıyorlar ve çoğunlukla işsiz ve ekonomik zorluk içerisindeler. Karşılaştıkları adaletsizlik ve hukuka aykırı durumlar nedeniyle mahkemeleri kullanmakta zorluk yaşıyorlar. Ben onlarca gönüllü davayı takip ediyorum, ancak benim davaları ücretsiz açmam, avukatlık ücreti istememem yeterli olmuyor. 

Dava harçları ve davanın kaybedilme durumunda ödenmek durumunda kalınan karşı vekalet ücreti, engellilerin yargı yoluna sıklıkla başvurmalarını engelliyor. Ayrıca yargılamanın çok uzun sürmesi başka bir sorun. Bir hukukçu olarak bu durumdan rahatsız olduğumu özellikle vurgulamak isterim. 

Mevcut yasalar oldukça sıkıntılı ve değişmeleri gerekiyor. Yasalardaki iyileştirme girişimlerimiz öncelikli meselemiz haline geldi. Bu sebeplerle özellikle yasaları değiştirmek için çalışmalar yürütüyoruz.  

 

Aysel Oturak, 18 yaşın üzerinde ki engellinin harçlık ihtiyaçları için ailesine ya da bir başkasına mahkûm eden yasayı nasıl karşılıyor, meclisten ne bekliyorsunuz?

 

Av. Turan Hançerli, Mevcut yasalarımız, sosyal desteği aile ve akrabaların engelli ve yaşlıya bakamayacak kadar yoksul olması şartına bağlıyor. Bu durum temel insan hakları sözleşmelerine ve anayasaya aykırı. Engelli veya yaşlı kimse, bağımsız bir birey olarak kabul edilmiyor. Ailesine ve akrabalarına adeta mahkum ediliyor. Bizler yaşlı bir amcanın kardeşinin kapısını çalmaktansa ölmeyi tercih ettiği sözünü çokça duyuyoruz. Yine bu uygulamayla engelli, ailesiyle birlikte topyekun yoksulluğa itiliyor. Halbuki sosyal desteğin, yoksulluktan kurtarma amacı taşıması, bireylerin bağımsız yaşama hakkını ve dolayısıyla İNSANLIK ONURUNU koruması esastır.  

 

Aysel Oturak, 163 Engelli Sivil Toplum Kuruluşlarıyla birlikte hazırladığınız engelli hak kayıplarını ilgilendiren; 2022 sayılı 65 yaş ve üzeri ihtiyaç sahibi kişilerin ve engellilerin gelir aldığı yasayı ve 2828 sayılı evde bakım geliri alınan yasayı değiştirmek için yola çıktığınız ve hazırlayıp meclise sunduğunuz yasa tasarısından beklentileriniz, nedir?

Engellilere ne gibi faydası olacak?

 

Av. Turan Hançerli,

Yukarıda da belirttiğim gibi bu yasalar, cüzi miktarda sağlanan sosyal desteğin akrabaların da gelirini dikkate alarak veriyor. Bu durum çok ciddi mağduriyetlere yol açmakta, ailenin birbirine karşı sevgi ve saygısını azaltmakta ve hatta aile birliğini bozmaktadır.

Ayrıca ihtiyacı olan engelli ve yaşlıyı akrabalara bağımlı kılmakla aile içerisinde korumasız bırakıyor. Halbuki engelli veya yaşlı bireyin aile içerisinde de güçlendirilmesi gerekir. Birçok engelli, hiç konuşmadığı ve hatta küs olduğu kardeşinin parası var diye destek alamamaktadır. Halbuki devletimiz aileden büyüktür. Yanı sıra, sosyal desteğin birey esaslı olması, çağdaş ülkelerde yıllardır kullanılan bir yöntemdir.

 

Bu konulara yönelik hazırladığımız yasa değişiklik tekliflerini mecliste grubu bulunan bütün partilere ulaştırdık. Oluşturduğumuz heyet ile mecliste parti grup başkan vekilleri ve milletvekilleriyle görüştük. Tüm partiler mevcut yasanın değişmesi gerektiği hususunda bizimle hemfikir olduklarını söylediler. Hatta muhalefet partileri teklifimizi yasa tasarısı olarak meclise sundular. Ancak Ak Parti yöneticileri, bizimle hemfikir olduklarını söylemelerine rağmen bu tasarıların yasalaşması için gerekli adımları atmadılar.

Bu yasa değişikliği hayati öneme sahip. Her defasında engelli meselesi siyaset üstü bir meseledir şeklinde nutuk atanların bugün sınav günüdür.

Engelliler, bu değişikliği yapmayanları asla unutmayacaktır. Hâlâ fırsatımız vardır. Yol yakınken tüm siyasileri duyarlı olmaya ve çağdışı bir anlayışa sahip bu iki yasayı değiştirmeye çağırıyoruz.

 

Aysel Oturak,  Engellilerin sadece şikâyet değil çözüm üretebilen bir bakanlığı olmasına nasıl bakardınız ama sadece kendisi için Mv. Olanlardan değil gerçek bir ses ve haklarını savunanlar olması açısından?

 

Av. Turan Hançerli, Aslolan çözüm üretmektir. Kurumlar yaptıkları işlerle var olurlar. Bugün engellilerin sorunlarının çözülmesi için hiçbir yeni kuruma ihtiyaç yok. Mevcut kurumlarla ve sorunu ötelemeden çözmek pekâlâ mümkün. Her geçen dakika engelliler yeni sorunlarla boğuşmakta ve onların sorunları çözmeyenler bu veballeri üzerlerinde taşımaktadırlar. 

 

Aysel Oturak, Engellinin kendisine verilen 2022 ve evde bakım parasının yeterli mi? yetersiz mi? Olduğunun tartışılması söz konusuyken birde 286 Tl. Vs. ya da 540 Tl. Kişi başı gelir ve akrabanın gelir durumuna bakılışına, ne diyeceksiniz?

Bir akraba engelli akrabasına bakar mı? Bakmak zorunda mı? Ya da harçlık vermek zorunluluğu var mı?

 

Av. Turan Hançerli, Sağlanan gelirlerin yetersizliği önemli bir tartışma konusudur. Fakat akrabaların gelirine bakılması adeta faciadır. Bu faciadan ivedilikle dönülmesi gerekir. Akrabanın medeni kanun 364 gereği nafaka yükümlülüğü vardır.

Ancak bu yükümlülüğün eşler dışında fiili uygulamasının olmadığı herkes tarafından bilinmektedir. 

 

Yasaların ülkenin koşullarına, gelenek ve göreneklerine uygun olması gerekir. Kanunla akrabaya bakım yükümlülüğü koymak, akrabalar arasındaki ilişkiyi zedeler. İnsanlar arasındaki alan-veren ilişkisi bir ölçüde astlık-üstlük ilişkisi doğurur. Bu durum insanın en temel değerlerinden olan insanlık onur ve haysiyetini kırıcı niteliktedir.   

 

Aysel oturak, engelli mücadelesi dışında neler yapıyorsunuz kısaca bahseder misiniz?

 

Av. Turan Hançerli, Malumunuz hayatımı kazanmak için sahibi bulunduğum hukuk bürosunda avukatlık ve danışmanlık hizmeti veriyorum. 

Yaklaşık 4 yıldır Denge Denetleme Ağı (DDA) isimli Türkiye’nin demokratik, sivil ve katılımcı bir anayasa ihtiyacına inanan ve yapılacak anayasada denge denetleme mekanizmalarının güçlü bir şekilde yer almasını savunan ağın koordinasyon kurulu üyeliği yapıyorum. Kurulun 4 sözcüsünden biriyim. Bu ağın esas sloganı olan ‘’Farklı düşünüyoruz bir arada çözüyoruz’’ anlayışıyla hareket ediyoruz. DDA, ülkenin dört bir yanından, her tür görüşü ve farklılığı içerisinde barındıran ve an itibariyle 233 STK’dan oluşmaktadır.  

 

Aysel Oturak, son olarak neden CHP den aday adayısınız ? ?

 

Av. Turan Hançerli, Sosyal demokrat bir parti, gelir dağılımındaki eşitsizliğin çözüm adresi ve dezavantajlı konumdaki kişilerin güvencesidir. Ülkemizde işsizliğin ve yoksulluğun arttığı bir dönemden geçiyoruz.

Gelir adaletsizliğinin üst sıralarda olduğu bir ülkeyiz. Engelliler de bu sorunlardan en üst düzeyde zarar görmektedirler. Bu sorunların çözümü temel olarak sosyal demokrat bir parti ve onun iktidarıyla mümkün olacaktır.

 

Ayrıca, ülkemizin ve dünyanın temel sorunlarından bir diğeri ise ayrışma ve çatışmadır. Bu sorunun da ilacı tüm dünyada olduğu gibi sosyal demokratlardır. Bugüne kadar yaptığım çalışmalarda cinsiyet, dil, din, mezhep, bölge ve benzeri hiçbir ayırım gözetmedim. Politik yaşamımda da bu tür ayrımların karşısında ve sorunların çözümünün yanında yer alacağım. Bu nedenlerle Cumhuriyet Halk Partisi’nden milletvekili aday adayı oldum. 

 

Aysel Oturak, Bizimle paylaştığınız bilgiler için teşekkür eder, aday adaylığınızda başarılar dileriz.

Av. Turan Hançerli, Bende teşekkür eder, başarılar dilerim