Facebook'un büyüklüğü ve bir halka arzın hikayesi (II)

Sevgili Okurlar;

Kaldığımız yerden devam edelim.

Facebook hissesindeki bu düşüş neden kaynaklandı ?

Önce Halka Arz edildiği günden bugüne kadar FB hisse senedinin performansına bakalım.

Tarih                Açılış Fiyatı ($)  En Yüksek Fiyatı ($)      Kapanış Fiyatı ($)

18 Mayıs                 42.05                     45.00                       38.23       

21 Mayıs                 36.53                     36.66                       34.03

22 Mayıs                 32.61                     33.59                       31.00

23 Mayıs                 31.37                     32.50                       32.00

24 Mayıs                 32.95                      33.21                       33.03

25 Mayıs                 32.90                     32.95                       31.91

28 Mayıs                 Kapalı                     Kapalı                      Kapalı

29 Mayıs                 31.48                     31.69                       28.84

Halka arz edildiğinden bu yana FB Hisse Senedi, yatırımcısına % 24.5 kaybettirmiş.

Konu şirket değerlemesi tartışması aslında. Şirket değerlemesi kavramı önemli bir konu. Temel olarak şirketleri değerlerken belli değerleme yöntemleri üzerinden hareket ediyoruz. Şirket değerlemesinde kullanılan bir takım yöntemler var. Temel Olarak :

Geri ödeme Suresi Yöntemi (Payback Period)

İç Verim Oranı Yöntemi (Internal Rate of Return)

Bugünkü Değer Yöntemi (Net Present Value)

Bu yöntemlerin içinde şirket değerlemesi için en çok kullanılan yöntem Bugünkü Değer Yöntemidir. Bu yöntemin bir alt başlığı olarak İndirgenmiş Nakit Akımları Yöntemi şirket değerlemelerinde kullanılmaktadır.

Kısaca İndirgenmiş Nakit Akımları Yöntemi ; Firmanın veya projenin önümüzdeki x1, x2, x3, vs yıllarda elde edeceği gelirlerin belirlenmiş bir iskonto oranıyla bugüne indirgenmesi yöntemidir. Eğer bu yöntem sonucu şirketin önümüzdeki yıllarda elde edeceği nakit akımlarının bugünkü değeri 0 dan büyük ise yatırım karlı bir yatırım olarak değerlendirilir.

FB’ un bu değerleme modelinden yola çıkılarak fiyatlandı ve bir Hisse Fiyatı belirlendi.

Halka arz edilirken piyasa değerinin yükseltilmesi sonucu hisse senedinin 42 $ dan işlem gördü, Nasdaq’ta 30 dakikalık kesinti ve bunun sonucunda oluşan FB alim emirlerinin iptali, bunun yanında teknik sorunlar bir anda FB hissesinin halka arzını kabusa dönüştürdü.

FB hisseleri ile ilgili Amerika Birleşik Devletleri’nde oldukça değişik tartışmalar yapılmakta. Bu tartışmalar özellikle FB hisselerinden şu aşamada uzak kalınması yönünde ve belli başlıklar altında toplanıyor.

Bu başlıklara değinelim.

1 - Morgan Stanley: FB’ un yüklenici bankası. FB hisselerinin 38 dolardan aşağıya inmemesi için halka arz günü en büyük alıcı konumundaydı. Kendisi ile beraber 33 banka daha bu desteği sağladı. Ancak hisselerin 42 dolardan düşmesini önleyecek daha fazla alım emri veremedi. Tartışmaların baş kahramanı olarak duruyor.

2 – Değerleme : FB' un  hatalı değerlendiğine dair görüşler hakim. Özellikle 2015 ve sonraki yıllar için tahmin edilen gelir beklentilerinin abartılmış olduğu yönünde yatırımcılar ve hissedarlar arasında yaygın bir kanı mevcut. Özellikle gelirlerinin % 89 gibi bir bölümünü sadece reklam gelirlerinden elde ettiği düşünüldüğünde ve bunun dışında herhangi büyük gelir yaratan kaynağı olmadığı eklendiğinde değerleme modelinin eksik kaldığı düşünülüyor.

3 - Büyüme : Bir başka bir ilginç tartışma konusu. Su anda FB kullanıcı sayısı 900 Milyon kişi civarında. Dünya nüfusu ise 7 milyara yaklaşmış durumda. Her 8 kişiden 1 nin FB kullanıcı olduğu düşünülüyor. Fakat bu her 8 kişi arasından kaç kişi gerçekten FB un büyümesine katkı sağlamakta. Yani reklamlara tıklayıp FB’ a katkı sağlamakta veya reklam vermekte ? Bu veri eksikliği, FB’ un ilerleyen dönemlerde ne kadar büyüyeceği ile ilgili soru işaretleri yaratıyor.

4 – Yakın Geçmişte Yapılan Halka Arzlar : Bu gösterge ise yakin geçmişte yapılmış halka arzlardan günümüze kadar, belli teknoloji ve diğer hisselerin % 60 a kadar değer kaybettiği yönündeki istatistiki veriler. Böyle bir ortamda yatırımcılar “niçin halka yeni arz edilmiş hisse senetlerine para yatırsınlar ki” düşüncesini doğuruyor, dolayısı ile FB yatırımları isteksiz kalıyor.

5 – Mark Zuckerberg : Amerikan finans çevrelerini kuşkuya düşüren bir isim FB’ un kurucusu. FB gibi bir şirketin CEO’sunun bu sıkıntılı süreçte niçin şirketi ve yatırımcıları korumaya yönelik bir kamuoyu açıklaması yapmadığı veya sahneye çıkmadığı yönündeki görüş. Eskiden olmuş olsa evet bu göz ardı edilebilirdi çünkü bir özel ve halka açık olmayan bir şirket idi. Ancak artık halka açık olduğundan Mark Zuckerberg’in üzerine düşen sorumlulukları yatırımcılar açısından tam yerine getiremediği konusunda görüşlerin olması.

6 – Sorgulanan Güvenilirlik : Daha halka arz edilmeden önce FB ve Morgan Stanley’nin gelirlerin olduğundan yüksek belirtildiği ile ilgili bilgilerinin olması. Ancak bu bilginin bireysel yatırımcılardan saklandığı yönünde görüş. Bu görüşün sonunda Amerikan Sermaye Piyasası Düzenleme Kurumunun (SEC) yatırımcıların hakkını koruma konusunda adi geçen halka arzı yeterince denetime tabi tutmadığı yolundaki eleştiri.

7 – Artan Harcamalar : 2011 yılında FB şirketinin pazarlama giderleri %130 artmasına karşılık kari % 71 oranında artmış. Halbuki 2010 yılında pazarlama gideri %60 oranında artmış iken gelir %150 oranında artış göstermişti. Tek başına karin artış oranı iyi bir rakam olmasına rağmen FB’ un yeni kullanıcı bulmak veya kullanıcı sayısını arttırmak için ilerleyen dönemlerde daha fazla pazarlama giderine katlanacağı yönünde yatırımcılarda oluşan algı..

Sonuç olarak ;

FB hissesi ile ilgili spekülasyonlar, öngörüler ve tahminler daha uzun süre Amerika Birleşik Devletlerinde konuşulacak gibi gözüküyor. Bunların en başında ve en önemli olarak gösterilen konu, FB’ un önümüzdeki dönemlerde elde etmesi düşünülen ciro tahminlerinin yatırımcılardan saklanması noktasında toplanıyor.

Ayrıca;

1. FB hissedarlarının, şirketin sahibi Mark Zukerberg hem de halka arzı gerçekleştiren banka olan Morgan Stanley adına suç duyurusunda bulunması,

2. SEC’ in konuya dahil olması gerektiğine dair oluşan baskılar,

3. Bu zamana kadar tatmin edici bir açıklama yapılamamış olması

 bu sureci daha da çileli hale getirecek gibi gözüküyor.

Şeffaflık ilkesinin en başından beri zedelendiği tartışmaların odağında yer alıyor.

Tüm bu gelişmeleri önümüzdeki dönemde beraber izleyip sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.

Caglayan ATES

caglayanates@yahoo.com